In contu de poesia nânt chi est a las contare. Ma est unu contu de pagu contu, ca unu contu est a contare, un’àteru est a cantare. E in contu de càntigu amus bidu carchi cosa cun sos proventzales e sos italianos de s’edade mesana (inoghe, inchibi e aquí) E tando pasu, alenu, rewind: torremus a nois.
Sa poesia sarda sa prus isparghinada peri sa pàtria (in contu de garas e de “làcanas” barigadas) est sa chi cantant cun su sistema de s’endecasìllabu: otadas, duinas, batorinas, sonetos. Non b’at una parte de sa gara “logudoresa” chi siat in setenàrios, in otonàrios, de àtera manera. Petzi endecasìllabos. Endecasìllabos ebbia.
S’otada, chi nch’intrat a Sardigna gràtzias a Giromine Araolla a concruos de su ‘500, si presentat comente una guarnissa chi ponet su poeta a tretu de sestare un’arresonu chi no est islacanadu ma nemmancu curtzu. E chi duncas est perfetu pro una cuntierra verbale in versos.
In baranta segundos (emmo, pagu prus o mancu baranta segundos), su poeta devet ascurtare su rivale suo, sighire s’arresonu, rispòndere, sestare unu corfu, cumbìnchere a chie est prontu a no li perdonare una serrada làngia. In cussos baranta segundos totu faghet su poeta francu chi contare. Cantare devet, cun melodia, ritmu e atzentos.
De su restu su sistema mètricu nostru no est sillàbicu ebbia, ma sillàbicu-atzentuativu. Cun atzentos chi in prosa podet èssere chi non bi diant chèrrere, e chi duncas diat èssere mègius a mutire ictus. E unu de custos arguai chi non siat in sa de deghe positziones.
Duncas s’endecasìllabu bi l’amus cando est tònica sa de deghe. Cussa est sa fòrmula. Si posca sas sìllabas sunt ùndighi est ca s’en-de-ca-sil-la-bu-est-ver-su-PRA-nu. Ma podet èssere finamentas truncu cun 10 (mancari acontessat prus pagu), o iscadriaitu (sdrucciolo) cun DÒ-i-ghi. E tando, de 10, de 11, de 12, a lu cantare siat.
Màuru Piredda
Leave a comment