– de Salvatore Serra –
Est essidu su manuale de istile de https://www.vilaweb.cat/ , in ue si crarint sos critèrios chi si sighint in sa limba giornalìstica de custa revista eletrònica. L’at publicadu “Edicions de 1984”
“Custu libru presentat sa limba giornalìstica chi si impreat a su sòlitu in sa revista, e tando cheret agiuare a fraigare un modellu de referèntzia natzionale, non regionale, chi si podat indiritzare a sos letores de totu sos Paisos Catalanos.” Cun custa frase, leada dae sa cobertedda de segus de su Llibre d’estil (apunts d’estil a ús de VilaWeb), si podet resùmere s’idea de s’òbera.
In su 2006 aiant elaboradu una prima versione, petzi eletrònica, de su libru de istile de VilaWeb. In sos annos cussu documentu l’ant mudadu e ismanniadu. Como, in s’iscadèntzia de sos 25 annos dae s’essida de sa revista, l’ant revisionadu dae su cumintzu a s’agabbu, b’ant agiuntu cuntenutos e l’ant chertu publicare in pabiru. Luego nd’ant a fàghere una versione eletrònica pro sos abbonados.
Tres partes, bìndighi setziones
Su libru est partzidu in tres partes.
In sa prima, “Apuntos de presentada”, bi sunt sos aspetos prus formales: “tipografia”, “ortografia”, “initziales e abreviatziones”, “nùmenes”, “datas e oras”, “nùmenes pròpios” e “gentilìtzios”.
In sa de duas, “Apuntos de limba”, b’at indicatziones gramaticales chi tocat a ammentare, moende dae sa cussèntzia chi sa pressione tragiadora de s’ispagnolu — e de s’inglesu— at isfiguradu su catalanu. B’at duas setziones ampras: “lèssicu e morfologia” e “sintassi”.
In sa de tres, “Apuntos de redatzione”, b’at duas setziones printzipales, “critèrios redatzionales” e “chistione de nùmenes”, una regorta de medas “abusos, dudas e impropiedades” e un’ àtera de “topònimos e gentilìtzios”. Su libru agabbat cun unas cantas pàginas dedicadas a “noas cummentadas”.
Una limba crara, fata de òrdine, pretzisione, cuntzisione e genuinidade
In sas primas pàginas, in s’introdutzione, si definit su propòsitu de su libru: “Custos apuntos punnant a elaborare unos cantos ischemas istilìsticos generales e coerentes, cuncordados cun sos sestos linguìsticos disinnados dae Fabra; ischemas bastante còmodos pro chi sos redatores s’agatent bene e bastante rigorosos pro chi no nde sufrat sa comunicatzione, una comunicatzione servida cun una limba crara, fata de òrdine, pretzisione, cuntzisione e genuinidade.”
Custas sunt sas bator colunnas de sa limba impreada in VilaWeb.
In antis de totu, s’òrdine: “Un’informatzione ordinada, cun totu sos elementos linguìsticos chi nde faghent parte bene intritzidos e correlatzionados, at a èssere crara. Si nono, at a èssere confusa.”
Limba pretzisa cheret nàrrere “esata in sos tèrmines, in sas frases e in s’òrdine de custas frases”. Pro definire su tèrmine si recurret a su contrastu: “Unu tèrmine ambigu, vagu o tropu genèricu dannificat sa pretzisione e, duncas, sa craresa de unu testu.” E insistit: “Custa pretzisione, duncas, depet èssere a mala bògia lìbera dae su trumùine de sos sinònimos a cadena chi nos dat su discursu informativu de oe in die, chi a s’ispissu est confusionàriu e banalizat non sa limba ebbia, ma finas sa comunicatzione.”
In contu de pretzisione, narat, “esigit s’impreu de sas resursas comunicativas e espressivas netzessàrias, sena agiùnghere àteru”. In cuncretu: “Su chi si podet nàrrere cun una paràula ebbia non b’at bisòngiu de lu nàrrere cun duas. Su chi si podet nàrrere cun unu pronùmene non si depet nàrrere cun unu sinònimu. E su chi si podet nàrrere cun una frase simple e direta non si depet nàrrere cun una frase cumplessa e oblìcua, nen cun prus de una, chi siat simple o nono.”
In contu de genuinidade, s’introdutzione narat: “Cheret nàrrere chi si preferint sena dudas sas resursas pròpias, sintàticas e lessicales.” E agiunghet: “Sigomente istransit sa sutamissione de sa limba, sa genuinidade non solu mantenet su cuadru de riferimentu chi megiorat s’intercumprensione, ma agiuat finas a lu torrare a cuberare pro cantu netzessàriu e cumbeniosu, chi est comente a nàrrere a lu perpetuare e, in fines, a nos perpetuare.”
Sa definitzione de custas ‘colunnas’ de su manuale de istile de VilaWeb si serrat cun custa reflessione: “Si su caràtere ispetzìficu de s’òmine est sa limba, su fatu de faeddare, su chi nos faghet ispetzificamente cuncretos, ùnicos est sa limba cuncreta, ùnica, chi faeddamus. Nois semus, in fines, sa limba chi faeddamus.”
Ligàmene: https://www.vilaweb.cat/noticies/sha-publicat-el-llibre-destil-de-vilaweb/
Leave a comment