Sos broch sunt turres de pedra chi, segundu sos istudiosos, diant èssere istadas fraigadas in sos ùrtimos duos sèculos in antis de Cristos in Iscòtzia. S’impressione est de s’agatare in dae in antis a una cosa sìmile a sos nuraghes, finas si intre sas duas tipologia de fràigos passant prus de milli annos.
No est crara mancu sa destinatzione: s’ipòtesi prus comuna est chi siant un’ispètzia de fortalesas. Sos broch sunt un’espressione tìpica de s’Iscòtzia tzèltica e s’agatant massimamente in su cabu de susu de sa natzione, massimamente in sa punta nordorientale e in sas Òrcades, in su mare de su Nord.
Nche nd’at però una tzerta presèntzia finas in sas ìsulas Èbrides, in su mare de Irlanda, e finas calicunu a làcana cun s’Inghilterra.
Su nùmeru cumplessivu andat dae unos chentu a unos chimbighentos, chi est s’ipòtesi prus otimìstica.
Su prus de sos broch abarrados sunt mesu derrutos o in istadu malu de cunservatzione. Pro custu motivu unu grupu de apassionados in sa contea de Caithness at bogadu a pìgiu s’idea de nde torrare a fraigare unu ex novo.
Intre sos sos promotores s’agatant ingennieris, architetos, maistros de muru, giornalistas, espertos de informàtica e de istòria.
S’initziativa unit s’atacamentu de sa populatzione locale a sas raighinas istòricas e culturales sua a sa volontade de agatare un’isbocu econòmicu alternativu. Su broch, cando at a èssere finidu, diat dèpere èssere un’atratzione turìstica.
Custa riprodutzione, fata usende sos materiales tìpicos e sas tècnicas traditzionales de fràigu de custas turres, est su puntu de partèntzia de unu progetu prus mannu de tutela de custu patrimòniu archeològicu.
In Caithness difatis ddo’est sa prus cuntzentratzione manna de broch de totu s’Iscòtzia e una de sas ideas de sos promotores de custa initziativa est de creare una retza intre sos diferentes sitos archeològicos e unu caminu pro sos turistas.
(gianni muroni)
Leave a comment