Tiesi: "S'Annu de s'atacu", una die natzionale mancada

Tiesi: "S'Annu de s'atacu", una die natzionale mancada
Mastr Anghelu de Tiesi
Mastr Anghelu de Tiesi, un’eroe de sa rebellia

In ocasione de s’amentu de “S’annu de s’atacu”, in Tiesi, ant inauguradu, in sa sala Sassu, una mustra cun su tìtulu “Òmines e logos de sa sarda rebellìa tiesina”, cuidada dae Istèvene Ruiu, in ue si podent ammirare documentos e imàgines de sa bidda in su tempus de sos feudatàrios. Pro s’ocasione ant fintzas espostu sos traballos de sos pitzinnos de s’iscola primària realizados pro su progetu “Sa Die de sa Sardigna”. S’espositzione abbarrat aberta fintzas sàbadu 8 e domìniga 9 de santugaini dae sas 17.00 a sas 20.00 e meresset de seguru de èssere bisitada.

Istèvene Ruju est un’operadore culturale de giudu e cultura manna chi at traballadu pro annos e annòrios in sos isportellos linguìsticu e finas in cussu regionale. Istesiadu ingiustamente dae custa amministratzione regionale, non s’est pèrdidu de ànimu e sighit a traballare in bidda sua cun apentu e aficu mannos. Est de seguru su suo su meressimentu, paris cun sa comuna e sa bidda intrea, si ocannu s’est faeddadu meda de s’Annu de s’atacu in ocasione de sa ricurrèntzia sua su 6 de santugaine.

Custa die, in sa cale s’ammentat s’atacu bàrbaru a sa bidda de Tiesi però non podet colare comente festa paesana o de su Meilogu o de sas cussòrgias de cussa banda de Cabu de Susu. Tocat a s’impitzare pro fàghere a manera chi divèngiat una ricurrèntzia natzionale sarda connota in totu s’ìsula. Pro custu, sa redatzione de Limba Sarda 2.0, e finas su Coordinamentu pro su Sardu Ufitziale, ant a fàghere sa parte issoro isperende chi ‘amministratzione comunale, sa Regione, e àteras istitutziones, pòngiant sas persones che Istèvene Ruju in cunditzione de traballare semper mègius.

In su faeddu de Tiesi b’est s’espressione “s’annu de s’atacu”. Si riferit a su 1800. Est su 6 de santugaine de cussu annu chi sas fortzas reatzionàrias ant atacadu sa bidda pro reprìmere su movimentu antifeudale. In su cumintzu de su sèculu XVIII s’Europa fiat bulugiada dae sas gherras de sutzessione ispagnola chi si sunt congruidas cun sos tratados de Utrecht, Rastadt e Londra. In su 1720 su Rennu de Sardigna est coladu a su duca de Savoja. Custu no at cambiadu pro nudda sa cunditzione mala de sos sardos, ca sos feudatàrios si sunt sutamissos a su re nou pro non pèrdere sos privilègios issoro.

Tiesi a dies de oe
Tiesi a dies de oe

Su fèudu de Tiesi l’aiat eredadu a primos de su sèculu XVII Donna Evilla Manca, chi sos discendentes suos sunt abbarrados in sa bidda, in su palatzu ducale, pro prus de unu sèculu. In Tiesi b’aiat misèria, mortalidade infantile e delincuèntzia; sos abusos de sos feudatàrios fiant semper prus malos a aguantare; ma in totu sa Sardigna, in s’agabbu de su 700, s’est pesadu su bentu de sa rivolutzione.

Sos tiesinos e sos de sas biddas a curtzu fiant inchietos e arrenegados pro s’aragone de su duca Don Antoni Manca, pessonàgiu prepotente e istrambòticu, chi pretendiat chi sos vassallos esserent pagadu prus de su chi depiant. Dae in cue sa rebellia e posca sa repressione mala de sos savojardos anti populares.

redatz

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *