Su diabete in Sardigna: un'epidemia

Su diabete in Sardigna: un'epidemia

Sa Sardigna tenet su segundu ìnditze prus artu de su mundu pro malàidos de ischirru de tipu 1, una maladia chi est autoimmune chi batit su carrisàpida a no produire s’insulina bastante pro menguare su livellu de glucosiu in su sàmbene. Sos diabèticos in Sardigna sunt dòighi mìgia adultos e prus de milli chimbighentos pitzinnos. E a cantu paret sa maladia est creschende meda: Giancarlo Tonolo, diabetòlogu de s’ispidale de Terranoa, difatis at naradu chi b’at prus o mancu dughentos chimbanta mìgia de sardos in una cunditzione de pre-diabete. Difatis, mancari s’ischirru est  autoimmune, b’at àteros fatores chi agiudant sa maladia: mescamente sa grassesa, su pagu movimentu, e su sighire una dieta chi fatzat crèschere su colesterolu in su sàmbene.

De custa emergèntzia si nd’at faeddadu in unu cunvegnu in lìnia, La pandemia diabete in Sardegna, ammanigiadu dae Motore Sanità e dae s’assòtziu Diabete Italia. Sos nùmeros de su diabete de tipu 1 in s’ìsula sunt sos peus de su mundu posca cussos de sa Finlàndia e finamentas cussos de sos àteros tipos de ischirru non sunt bonos. Una maladia, sa de tipu 1, chi leat massimamente sos giòvanos e chi non sanat pro sa vida intrea.

Sa mannària de custos valores, in custos annos, non at ispintu sa polìtica de sa Regione a contivigiare sos trastes pro cuntènnere sa maladia, ant naradu sos ispetzialistas. Non b’at formatzione, nen controllos o unu registru de sos malàidos e nemmancu istruturas innovativas pro sestare curas noas. Como b’at sensores pro sa medida de su livellu de su tzùcaru in su sàmbene e microinfusores de insulina: trastes tecnològicos chi faghent fàghere una vida sena istorbu perunu a sos malàidos. Però sos diabèticos sardos non podent otènnere custos dispositivos ca non bi nd’at bastante e ca non est fàtzile a los otènnere. Fintzas a como sa polìtica at bogadu promissas medas, ma pagas nd’at mantesas e in su mentres s’ischirru creschet e ismalaidat su benidore nostru, sa gioventude.

Gabriele Tanda

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *