“Sos patimentos de unu giòvanu” de Johann Wolfgang Goethe, òpera traduida in sardu dae Manuela Mereu e publicada dae Condaghes in su 2015 (colletzione Àndalas).
4 de cabudanni
Eja, est gosi a beru. Comente sa Natura nche pigat s’àndala de s’atòngiu, gasi deo l’intendo arribbende a intro meu e a fùrriu meu custu atòngiu. Sas fògias meas nche sunt grogas e sas de sos bighinos nche sunt giai faladas a terra. Cando so bènnidu a inoghe t’apo contadu su contu de unu massaju, mi paret chi emmo! In Wahlheim apo pregontadu ite nd’est costadu e m’ant rispostu chi nche l’ant mandadu dae ue fiat e nemos como lu cheret prus. Eris l’apo addobiadu andende a una bidda inoghe a curtzu, mi so paradu a lu chistionare e issu m’at contadu s’istòria sua e m’at addolidu gasi meda chi ti nd’as a abbigiare a pustis chi l’as a lèghere. Ma pro ite como mi pòngio a chistionare de custu? Pro ite non nch’inserro in su coro totu sa timòria e su dolu? Pro ite ti depo pònnere in tribulia? Pro ite tue mi depes semper lastimare e fàghere de preigadore? No est nudda, bolet nàrrere chi custu puru sa sorte m’at destinadu! A cumintzu su pitzinnu at rispostu a sas pregontas meas cun una cara trista e mi so abbigiadu de custa creadura discunfiada; a pustis, totu in una, comente chi aeret annoditadu a mie e a isse etotu, m’at naradu cale fiat sa neghe sua e at murrungiadu pro cussa mala sorte.
Mi diat agradare, amigu meu, a ti lassare su giudìtziu pro cada faeddu suo! M’at naradu, cun su gosu e su praghere de s’ammentu, comente sa passione sua pro sa mere est crèschida die cun die a su puntu chi issu no ischiat prus ite faghiat, ne, narende·lu che a issu, a ue andare a nche magiare sa conca. Non mandigaiat prus e mancu bufaiat prus, non renessiat a dormire, li pariat de s’allupare, faghiat totu su chi non depiat fàghere, nche li essiant dae conca sas fainas fitianas, comente chi carchi sùrbile nche l’aeret sighidu in totue. Una die ischiat chi sa mere nche fiat in un’aposentu in su pranu de susu, nch’est lòmpidu a cue, ma a issu li pariat de nch’èssere istadu tragadu dae issa e mancari issa l’at pregadu, l’aia cherta fàghere sua cun sa fortza; numenende a Deus a testimòngiu, at naradu de non cumprèndere comente fiat sutzèdidu totu cussu ca issu no li boliat fàghere perunu male e chi semper su disìgiu corale suo fiat cuddu de si nche la cojuare e de nche colare paris sas dies de sa vida issoro.
Est abarradu unu tretu mannu chistionende, però a pustis at cumintzadu a èssere in dudas comente a unu chi galu cheret faeddare ma paret non tèngiat ardile de lu fàghere; a ùrtimu at contadu tìmiga·tìmiga de cuddas cunfidèntzias e de sos momentos ìntimos cun sa fèmina. Duas o tres bortas s’est paradu pro mi repìtere chi issu l’istimaiat semper e cuddas paràulas non nche li cheriant ghetare a pitzu nudda de malu e at agiuntu chi mai l’aiat contadu a nemos e chi a mie l’aiat naradu pro cumprèndere chi issu non fiat unu metzanu e sena sentidu… e inoghe, istimadu, nche torrat cudda cantzone betza chi semper apo a mimulare: si tue lu dias pòdere bìdere cuddu òmine, comente l’apo miradu deo e comente galu lu miro! Si fia renèssidu a ti contare totu filu·filu e gasi tue puru aias pòdidu cumprèndere comente mi trabentat sa sorte sua, comente non b’at mèdiu de mi frànghere dae custu fadu! Bastat, però! Tue mi connosches a beru e s’astru meu puru e non b’at bisòngiu de ti nàrrere ite m’abbuvonat a totu sos disditzados e a custu mescamente. Nche so torrende a lèghere custu fògiu e m’abbìgio de non t’àere contadu comente est concruidu su contu, finas si già non bi cheret meda a l’intzertare.
Sa fèmina at chircadu de si difèndere e deretu nch’est lòmpidu su frade chi giai fiat a tìrria cun custu òmine dae meda e nche lu cheriat bogare dae domo ca timiat chi sa sorre, torrende·si a cojuare, no l’aeret lassadu nudda a sos fìgios suos, dae chi issa non nde teniat e custu li lassaiat isperas bonas. Su frade no at isetadu mancu unu segundu a nche lu trubare a largu e at cumintzadu a istèrrere una chistione mala de su chi fiat capitadu e sa fèmina no l’aiat pòdidu acollire prus in domo sua, mancari l’esseret chertu. Como si nd’at leadu un’àteru a tzeracu e giai sa gente narat chi su frade no lu bajulat, ma issa si lu cheret cojuare, e su pitzinnu mi narat chi no at a campare finas a cudda die. Su chi t’apo contadu no est ispropositadu, no apo agiuntu nudda de prus de su chi est, antis, forsis l’apo iscritu dèbile dèbile e impreende paràulas de gèniu deghile nche l’apo bogadu s’ànima.
Non mi l’apo meledadu custu amore, custa passione e custa fide. Sunt bias e si cuant in sa puresa de cudda gente chi nois li naramus rùstiga e agreste… Nois, òmines ischidos… s’istùdiu nos nch’at giutu a èssere prus pagu de nudda! Ti lu pedo pro praghere: leghe·ti·lu a sa muda custu contu. Oe so asseliadu e lu bides puru dae s’iscritura ca so lestru e no impiastro prus su fògiu che a semper. Leghe, istimadu, e pensa chi est puru s’istòria de s’amigu tuo. Eja, a mie puru m’est capitadu, m’at a capitare, però a mie mi mancat a su nessi sa metade de s’onestade e de su determinu de custu malafortunadu e non mi potzo pònnere a pare cun issu.
Leave a comment