Sos cunditzionadores, ablandant sos efetos de una crisi chi issos etotu agràviant

Sos cunditzionadores, ablandant sos efetos de una crisi chi issos etotu agràviant

Ablandant sos efetos de una crisi chi issos etotu agràviant. Semus faeddende de sos cunditzionadores chi, una bia sessada sa fase annuada de custos concruos de beranu, amus a comintzare a inchèndere pro more de su calore istiale.

Su primu motivu pertocat sos gas refrigerantes chi grandu contributu dant a s’efetu serra (in potèntzia fintzas prus de s’anidride carbònica). Custos gas, chi connoschimus comente hfc (sos idrofluorocarburos) ant pigadu su logu de sos cfc (clorofluorocarburos) da carchi deghènniu, cando a pustis de sos acòrdios de Montreal disinneint de nche pònnere a banda custos ùrtimos pro more de sos dannos cajonados a su pìgiu de ozonu in s’atmosfera.

Sos hfc non cajonant una mèngua de s’ozonu (lassende chi custu sigat a nos amparare dae sos rajos ultravioletos de su sole); semper e cando sunt gas ghg (greenhouse gases, gas serra) prus chi non potentes chi tratenent meda prus calore (milli bortas de prus) de s’anidride carbònica o de su metanu. Custos hfc diant contribuire – issos – a un’aumentu de 0,5 grados intro su 2100. Unu datu chi paret minudu ma chi gasi no est si analizadu in intro de sas tendèntzias prus generales in contu de impatu climàticu.

S’Unione europea cheret reduire s’impreu de custos gas chi, «currently, represent 2.5 % of the total GHG emissions in the EU» (rapresentant su 2,5% de sos gas serra in sa Ue matessi). Intre su 2024 e su 2028 si nde diat chèrrere reduire sa bèndida de su 60% cunforma a su datu mesanu de su perìodu 2011-2013 (posca un’àteru 30% finas a su 2033 sighende·bi·la cun àteras punnas sos annos a pustis finas a s’eliminatzione totale su 2050).

Torrat però sa chistione de su mercadu e de sas impresas europeas (ma finas de s’impatu globale de custos sèberos) sende chi in Europa sos cunditzionadores nche sunt in su 20% de sas domos, ma sa pertzentuale est prus arta meda in Aràbia e Tzina (60%) e galu de prus in Amèrica e Giapone (90%).

Custu cheret nàrrere chi sena una pianificatzione globale (in contu de produtziones e de emissiones) a pagu ant a bàlere sos isfortzos de unu continente chi no est prus s’imbìligu de su mundu dae tempus meda.

S’alternativa diat pàrrere rapresentada dae sos gas Hfo (idrofluoroolefinos) cun efetu serra belle torradu a nudda. Ma no est cosa presente in s’agenda de chie cheret balangiare de prus sende chi sos costos de produtzione sunt prus artos.

S’àtera chistione est imbetzes ligada a sos consumos de energia elètrica. Si contat chi sos cunditzionadores, chi sutzant prus de cale si siat àteru eletrodomèsticu, rapresentent su 10% de sos consumos globales. Inoghe puru bi diat chèrrere una polìtica de produtzione energètica pianificada a livellu globale pro chi cada unu non sigat anderas solitàrias: chie pro su nucleare, chie pro sos fòssiles, chie pro sas rinnovàbiles ma totu cantos arresonende in tèrmines natzionalistas sena pigare in cunsideru un’arresonu de cooperatzione chi fatzat bene a su mundu intreu chi, mirende·lu dae artu, làcanas non tenet.

mauro piredda

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *