Su nord de sa Sardigna est unu logu in ue, in pagu tretu, si colat dae su catalanu a su sardu, dae su sardu a su tataresu pro agabbare cun su gadduresu e, si unu illònghiat unu pagu, torrare a su sardu, custa borta baroniesu. Custu addòbiu de limbas de minorias est unu siddadu mannu, chi benit dae sa làcana de s’ìsula nostra cun sas àteras terras. De custas, e de àteras richesas de sas limbas de Sardigna, si nde paschet Sinuaria Poetarum.
Sinuaria poetarum naschet in su 2013 dae s’addòbiu de tres poetas de sa zona de Tàtari: Antonello Bazzu, chi iscriet in tataresu e sardu, Eugenio Cossu e Mario Marras, chi cumponent in tataresu ebbia. S’atividade de s’assòtziu inghitzat cun un’addòbiu mannu in s’Asinara, dae ue naschet su nùmene (ca s’Asinara, in latinu, fiat mutida Sinuaria). In su 2013 difatis Bazzu, Cossu e Marras batint in s’ìsula poetas de sas limbas de Sardigna (francu s’italianu), dae su sardu de subra e de giosso a su catalanu, dae su tataresu a su gadduresu, totus aunidos dae s’amore pro s’iscritura in versos. Custa prima atividade fràigat una retza de amistade chi faghet fàghere a Sinuaria poetarum un’àtera editzione de “L’isola dei poeti”, e a pustis una sessantina de eventos dae su 2013 finas a oe. Sa majoria de custos proende a non pedire nudda a nemos, pro giùghere una libertade prus manna.
In custos meses de Covid sa pàgina de su grupu si nche est aberta a sos traballos de tradutziones chi sos tres poetas faghent dae meda. Sas poesias de clàssicos noos e betzos at agatadu una forma in sardu o turritanu chi carchi borta si nche est ammustrada prus dèghida de s’italiana. Sas poesias de Bukowski in tataresu, pro esempru, sunt prus meda bellas de sa tradutzione chi si nche est fata in italianu: tenent unu sabore prus forte, una realidade chi si podet tastare cun sas origras. Posca Sinuaria poetarum at abertu sa pàgina sua a sos àteros poetas sardos e a sas atividades de àteros assòtzios, e at fatu, cun Antonello Bazzu, finas carchi letziones de sardu bàsicu a intro de unu progetu cun Ottobre in Poesia.
Sas atividades in Tàtari e sa retza de amistade in totu sa Sardigna dant a Sinuaria poetarum unu giassu bonu pro annotare cun atentu comente istant sa poesia in limba sarda e turritana. De sa prima bident una calidade arta meda, chi si podet cunfrontare cun cussa italiana, de tzertu, e finamentas cun cudda europea. Nùmenes comente Vincenzo Pisanu, Anna Cristina Serra, Giuseppe Tirotto e Giovanni Fiori e àteros puru no ant nudda de mancu de sos poetas prus famados de s’Itàlia. Sunt pagu connotos ca sufrint su pagu atentu chi sa poesia sarda tenet inoghe e in Terramanna. Chi in ie non siant reconnòschidos si podet finas cumprèndere, prus meda de mancu lu est chi inoghe non apant unu giassu issoro in su mundu de sa cultura. Ma custa manera de fàghere si bidet finas in sos fèstival de Sardigna: a s’ispissu non dant unu logu a sa poesia e sas limbas de Sardigna, dende•lu a iscritores prus minores e prus pagu dèghidos ma chi benint dae fora.
De sa poesia in turritanu imbetzes su chi bident est una derruta lena lena. Pagos bi nde sunt abarrados de poetas in limba tataresa e gasi, comente est normale, sa calidade mènguat cun su colare de sos annos. Su chi est manchende in Tàtari sunt sos chi faeddant a fitianu su turritanu: in tzitade sunt petzi sos mannos (pro non nàrrere betzos) chi ischint fàghere un’arresonu dèghidu, sos giòvanos est meda si istichint carchi paràula in suspu tataresu in unu chistionu totu in italianu. Andat mègius in Portu Torres e in Sossu, in ue giòvanos chi faeddant turritanu bi nde sunt galu. Su chi sufrit sa limba turritana est su pregiudìtziu de èssere dèghida a su risu e a sa brulla ebbia. Non b’est sa connoschèntzia de sos poetas mannos chi at àpidu sa tzitade. Sinuaria poetarum pro custa resone si nche est impinnende a mustrare sa richesa de custa limba, pro la sarvare e evitare una pèrdida manna, e no pro sa tzitade ebbia.
Gabriele Tanda
Leave a comment