Sas pinturas de Filipu Figari

Sas pinturas   de Filipu Figari

                                               de Salvatore Serra

          S’artista sardu Filipu Figari  fiat nàschidu in Casteddu su  23 de cabudanni de su 1885.  Pustis sa famìlia  si nch’est tramudada  a Tàtari  in ue issu at frecuentadu su ginnàsiu.

         In sos primos annos de su Noighentos at cumintzadu a realizare caricaturas e illustratziones chi at espostu pro sa prima bia in Casteddu in su mese de santugaini de su 1904 in una mustra minore amaniada in pare cun su pintore Felice  Melis Marini.   In nadale de su matessi annu si nch’est tramudadu a  Roma pro si marcare a sa facultade  de giurisprudèntzia. Però a  sos istùdios de lege, chi at lassadu in presse, at preferidu sos istùdios artìsticos: at frecuentadu s’istitutu de bellas artes e unos cantos cursos in s’Acadèmia de Frantza.

          In s’ìnteri at mantesu cuntatos de traballu cun sa Sardigna: in sos manifestos disinnados in su 1905 e in su  1906 pro sa  Cumpannia reale de sas  Ferruvias  Sardas e pro duas fàbricas de  ampullas de binu de Casteddu (ditas Larco e Rocca) Figari  at adatadu impressiones de istile de màdrighe setzessionista a sos  temas e a sos caràteres  formales de sas costumàntzias de su logu.

         In santandria  de su 1907 si nch’est tramudadu a  Venezia pro frecuentare, in s’ s’Acadèmia de bellas artes, sas iscolas lìberas  de Ettore Tito e Luigi Nono; s’annu infatu at istudiadu pro un’annu in s’Acadèmia de bellas artes de  Monaco de Baviera. Recuidu a Casteddu in su 1909, at tentu s’incàrrigu,  in su 1911, de fàghere pinturas de argumentu nutziale in sa sala de sas cojas  de su palatzu comunale nou. Pustis l’ant dadu s’incàrrigu de decorare in su matessi palatzu sa sala de sos cùmbidos, òpera agabbada in su 1916 e distruida dae sos bombardamentos de su  1943, e sa sala cunsiliare, òpera  agabada in su  1924. Sos traballos de  sa sala cunsiliare, a sas beras, los aiat interrutos in su 1917  cando at mòidu pro su fronte; in nadale de su matessi annu l’ant fatu presoneri.

         A pustis de sa gherra Figari est recuidu a Casteddu e at torradu a cumintzare a traballare retzende, in sos annos 20, òrdines  medas  per fràigos pùblicos e privados. In custas òperas  at sighidu a s’ispirare a sos temas preferidos de sas cosumàntzias sardas.

         In su 1924 at publicadu in  “Il Nuraghe” s’istùdiu dedicadu a “La civiltà di un popolo barbaro”, in ue at abbandonadu sa lìnia   modernista in favore de una resa plàstica prus manna e de unu tràgiu monumentale chi retziat influèntzias dae su clima generale de torrada a s’òrdine.

          In su 1921 e in su 1922 at fatu, in su campusantu de  Casteddu, pinturas pro sas capellas  de sas famìlias Faggioli e Larco; in su 1925 at frunidu s’aula magna de s’universidade de Casteddu e, in sos annos infatu, at collaboradu cun Màriu  Delitala in su de fàghere ss pinturas de s’aula magna de s’universidade de   Tàtari. In sa segunda medade  de sos annos 20 in Casteddu at fatu pinturas  pro su palatzu de sa Sotziedade Tirso (chi como s’agatant in sa sede   de s’ENEL de Casteddu), pro su palatzu de su Cussìgiu de s’economia (como Càmera de cumèrtziu) e pro su palatzu de su proveditoradu pro sas  Òperas pùblicas (como sede de su TAR). In su 1927 at fatu su trìticu cun sa  “Sagra di s. Costantino” (Casteddu, palatzu de sa Fiera), chi l’ant espostu in su padillione de sa Regione Sardigna in sa  Fiera de Milanu.

         In su 1924 Figari s’est cojuadu in Roma cun sa  cantadora lìrica Alma Bucci.

         Divènnidu in su 1929 segretàriu regionale de su sindacadu fascista de bellas artes  de Sardigna, s’annu infatu at leadu parte  in Tàtari, comente esposidore e comente cumponente de sa  giuria, a sa  prima mustra de su sindacadu sardu; b’at espostu 8 òperas, in mesu de sas cales  “Cristo deposto”. Semper in su 1930 at espostu “Preghiera” in sa Biennale de Venezia,  rassinna in ue b’at leadu parte   sena pasu finas a su 1936.

        In su 1931, in Casteddu, at leadu parte in “II Sindacale della Sardegna”, in ue at espostu, in mesu de s’àteru, “Donna in casa”, e  “Moltiplicazione dei pani e dei pesci”

        Semper in su 1931, in Roma, at espostu in sa prima Quadriennale (b’at partetzipadu finas in sa de tres editziones de su 1939); s’annu infatu at leadu  parte in sa  Biennale de Venezia cun “Madonnina dei pastori” pintura chi at torradu a propònere in su 1950 in s’Espositzione internatzionale de arte sacra de  Roma.

        Ca bi l’aiat pedidu s’artista Cipriano Efisio Oppo, in su 1940 at fatu, in sa crèsia romana de sos  Ss. Pedru  e Pàule, oto disinneddos pro sas bidrieras  de sa cùpula, chi pustis non sunt istadas realizadas.

       Giai diretore, dae su 1935, de s’Iscola de arte de Tàtari– in su  1940 cambiada in Istitutu de arte -, dae su 1944 a su 1945 at leadu sa presidèntzia de su Museu artìsticu industriale de Roma, tzitade in ue  s’est istabilidu in  manera definitiva in su 1959.

         Finas in su segundu pusti-gherra Figari at realizadu òperas  pro s’edilìtzia sacra: in Tàtari at progetadu sas decoratziones  pro sas bidrieras de sa catedrale (1950), pro sa crèsia d Santa Caderina (1954) e pro sa de su Ss. Sacramentu (1959); in su 1957 at congruidu sos traballos cumintzados  prus de 20 annos in antis in sa catedrale de Casteddu.

         Si nch’est mortu in  Roma su 30 de santugaini de su  1973.

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *