Sas limbas de Myanmar

Sas limbas de Myanmar

– de Sarvadore Serra

In Myanmar (Istadu de su Sud-est asiàticu chi li narant fintzas  Burma) si faeddant unas chentu limbas. Su  burmesu, chi lu faeddant sos duos tertzos de sa populatzione, est sa  limba ufitziale.

Sas limbas faeddadas  dae sas minorias ètnicas rapresentant 7 famìlias linguìsticas: su sinu-tibetanu, s’àustru-asiàticu, su tai–kadai, s’ indu-europeu, s’ austronesianu, e su hmong–mien.

Su burmesu

Su burmesu est sa  limba de nàschida de su pòpulu bamar  e de sos grupos subètnicos collegados de su Bamar, e fintzas de unas cantas  minorias ètnicas  de Burma comente sos mon. Su burmesu lu faeddant    32 milliones  de pessones  comente prima limba. Lu faeddant comente segunda limba àteros  10 milliones  de pessones, mescamente in sas minorias ètnicas de Burma e in sas de sos paisos lacanàrgios.

Su burmesu est una limba sinu-tibetana chi faghet parte de sa branca  burmesa meridionale de sas limbas tibetu-burmanas. Su burmesu est s’ idioma  prus faeddadu  de sas limbas  tibetu-burmanas, e,  in mesu de sas limbas  sinu-tibetanas, sa segunda prus faeddada, a pustis de sas  limbas sinìticas.   Su burmesu est istadu su de bator de sos idiomas sinu-tibetanos  a isvilupare  unu sistema de iscritura, a pustis de su  tzinesu, de su  tibetanu, e de su tangut.

Pro su chi pertocat sos istùdios de   Natural Language Processing (Elaboratzione de su limbàgiu naturale)  relativos a s’interatzione  intre sos elaboradores eletrònicos  e su burmesu faeddadu, fatos dae su  1990 a su 2016, b’at àpidu unu traballu mannu in custas  àreas: Indentificatzione de sas Paràulas, Segmentatzione, Desambiguatzione, Cunfrontu, Anàlisi Semàntica e Tokenizatzione,  sighidas dae Etichetadura de Partes de su Discursu, Sistemas de Tradutzione Automàtica, Tastera/Intrada de Testu, Reconnoschimentu de Testu e  Mètodos de Visualizatzione de Testu.  Sa possibilidade de àteros istùdios  l’ant cunsiderada fintzas pro sas àreas de isvilupu de corpus parallelu e isvilupu de  Motore de Chirca  e WordNet pro sa limba birmana.

Limbas indìgenas

A parte su burmesu e sos dialetos suos, in  Myanmar b’at custos idiomas: shan (tai, faeddadu dae  3,2 milliones de pessones), limbas karen  (2,6 milliones), kachin (900.000), unas cantas  limbas chin (780.000), e mon (mon–khmer, 750.000).  Pro su prus de custas limbas  si impreat s’iscritura burmesa.

In Myanmar, s’impreu  de sas limbas de minoria est istrobbadu.  

S’inglesu comente segunda limba

In die de oe, su burmesu est sa limba printzipale de s’istrutzione, e s’ inglesu est sa segunda limba chi si imparat in iscola. S’inglesu fiat sa limba printzipale de s’istrutzione   in sos annos dae s’agabbu de su sèculu 19 a su  1964, cando su  Presidente  Ne Win at detzisu de  “burmanizare” su sistema iscolàsticu.  S’inglesu sighint a l’impitare  sas pessones urbanizadas chi ant istudiadu e    sas autoridades guvernativas.

Referèntzias

Saini, Jatinderkumar R. (30 de làmpadas 2016). “First Classified Annotated Bibliography of NLP Tasks in the Burmese Language of Myanmar”. Revista InforComp (INFOCOMP Journal of Computer Science). Lavras, MG, Brazil: University of Lavras. 15 (1): 1–11.
Bradley, David (Istiu 1993). “Pronouns in Burmese–Lolo” (PDF). Linguistics of the Tibeto-Burman area. Melbourne: La Trobe University. 16 (1).

Bibliografia

Goddard, Cliff (2005), The Languages Of East And Southeast Asia: An Introduction, Oxford University Press, ISBN 0-19-924860-5
Lewis, M. Paul, ed. (2015), Ethnologue: Languages of the World (18 ed.), SIL International, 4 de abrile 2015
Lintner, Bertil (2003), “Myanmar/Burma”, in MacKerras, Colin, Ethnicity in Asia, Routledge, ISBN 0-415-25816-2
Thein, Myat (2004), Economic Development of Myanmar, Institute of Southeast Asian Studies, ISBN 981-230-211-5

Ligàmenes

 

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *