Nanni Falconi, un'iscritore sardu

Nanni Falconi, un'iscritore sardu

Nanni Falconi at bortadu Conrad e Eliot in sardu, at publicadu duos romanzos e iscriet contos e poesia a s’ispissu. S’annu coladu est essidu su primu libru suo de versos. Amus a arresonare cun isse de poesia, limba e narrativa sarda de oe e de su benidore.

Oe amus a dare atentu a sas bortaduras e sa poesia, sa chenàbura a pustis de Pasca de Nadale a sa prosa.

Vostè aiais bortadu in sardu T. S. Eliot, un’iscritore prenu de simbolismu e chi ammisturat sa bellesa cun su disamparu e s’iscurigore. Ite bos at imparadu Eliot? Cantu bos at cambiadu su modu de iscrìere sa bortadura? Pensades chi siat ùtile sa bortadura pro sos poetas sardos?

Nche so giòmpidu a Eliot posca de àere lèghidu àteros poetes mannos nord americanos, comintzende dae Masters, chi a su tempus aiat una notoriedade manna, pro sighire cun Whitman, Ginserg e a ùrtimu cun Eliot. Onzunu de issos at abertu in s’aposentu poèticu meu giannas e ventanas, ca sunt totus bator diversos.

Masters, cun su lìberu suo prus famadu, cantore de sa reartade personale e sotziale de pòpulu minudu de una bidda minuda, e bida e morte, gasi semper trobojadu in unu ostinu trasinadu dae una iscera de cunditzionamentu culturale.

Whitman, su babbu da sa poesia americana, est su cantore de su mitu americanu, criadu dae isse etotu. At fatu una poesia chi cheriat èssere, e a parre meu b’est resèssidu, èpica. Deo lu giamo su poeta de sos litos e de sos linnajolos, ma est meda de prus de custu. Sa sua est sa poesia de sa mannosidade, de sa fortza.

Ginsberg est su disisperu umanu chi non resesset a dare prus unu sensu a sa vida, e est ateretantu mannu cantende s’impossibilidade e sa debilesa, su distruimentu sotziale de s’època sua. Sa poesia sua est unu si liberare a bellu a bellu dae sas cadenas de su connotu chi cheriat s’òmine totu intreu a su verso prenu de problemas carrales e mentales comente semus.

E a ùrtimo ma no ùrtimu, benit Eliot dae ue, forsis, Ginsberg at acabidadu sa desolatzione umana. Eliot non cantat prus s’òmine, ma su chi s’òmine at fatu curturalmente, est su prus europeu de sos bator. Sas raighinas suas literàrias e poètica sunt in Europa, mancari a mie parfat chi s’acòstiet meda a sa mannosidade de Whitman.

Eo l’apo connotu a ùrtimu e gasi mannu est istadu s’amore pro sa poesia sua chi su disizu de lu traduire in sardu est bènnidu a esser apretosu in megus. Cheria bìdere comente sos versos suos sonaiant in sardu, prus e prus cussos versos discorsivos gasi istranzos a sa manera de fàghere poesia in Sardigna.

Traduende apo imparadu chi s’iscritura la si podet impitare che una plastilina, chi sas paràulas serbint solu a dare significados, semper diversos, a sos pensamentos, chi si andat bene in una limba non cheret naradu chi andet bene in s’àtera pro nàrrere su matessi cuntzetu.

Traduer est sa forma prus manna de istùdiu, ca t’apretat a andare a sas raighinas de su chi cheriat nàrrere s’autore, de non s’istare petzi in sa sensatzione chi ti dat cando leges una cosa, chi est puru de importu mannu, finas cando benit fartzada dae su chi nos paret mediadu dae s’incoscentzia nostra. Sa tradutzione lìberat su chi bi annanghet su letore a su testu de orìgine. E custu est de importu de fundu pro cumprèndere sas àteras culturas e literaduras.

In sa pàgina facebook bostra seis iscriende un’ischera de diàriu poèticu. Onni duos o tres dies essit una poesia chi faeddat de su fitianu in su bonu e in su malu. Comente bos paret chi siat leadu custu seberu dae chie bos sighit? Podet èssere una manera de ispertare sa letura de sa poesia?

Finas dae su comintzu de s’aventura mia in facebook, dae tantu in tantu, postaia carchi poesia, gasi chena un’idea pretzisa de su chi cheria faghere. A bellu a bellu est bènnida un’abitùdine fitiana. Sa risposta de sos chi mi legent est de importu mannu pro me. Iscrio pro èssere lègidu, cun s’iscopu de dare carchi cosa, emotziones, cando bi resesso, de amore e de àteros argumentos chi pertocant a sa vida. Sa poesia mia no est fàtzile, a parte chi est in sardu e non totus l’ischint lèghere, mancari in urtimera si postende finas sa tradutziones, siat in italianu che in àteras limbas. No isco si apo a sighire. Su fitianu istracat chie iscriet e chie leget. Su chi apo notadu est chi, a parte unu grupu chi mi sighit dae semper, medas s’istant semper acurtziende, e gasi unu grustu bastante mannu mi sighit semper. Penso chi in su passare de sos annos siant maigantas sas persones chi ant lègidu su chi iscrio. Non totus si faghent a bidere, ma non so unu poete populare.

Cale sunt istados sos autore, non petzi in sardu, chi bos ant postu sa gana de inghitzare a iscriere?

Chie eo m’ammente sa gana, o su bisonzu de iscriere, l’ap’àpidu semper. Sos poetes, sos iscritores de romanzos, ma finas de àteros lìberos, sunt bènnidos dae poi. In bida mia apo lègidu de totu, che l’aere cumpresu o nono, ca s’impèllida mia fiat a ischire. No istaia a seberare, chi posca pagu ite seberare b’aiat, chi esseret istadu in sardu o in italianu. Posca, cando apo pòtidu seberare, apo leadu, a primu a Gràtzia Deledda, ma dae issa nche so brincadu sùbitu a Gramsci, e tando si m’est abertu unu mundu nou totu de cumpudare. In su matessi momentu, pro sa poesia, apo comintzadu a afitianare a Padre Luca, gasi un’òbligu pro me, pro posca giumpare luego a continente a Ungaretti e dae isse totu sos clàssicos de totu su mundu, in unu fàmine chi non resessia a atatare. Mi naraia chi carchi cosa fiat imbarada dae cussas leturas. S’iscopu fiat cussu: prensare s’isterzu.

Gabriele Tanda

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *