A pustis de àere contadu in forma de romanzu sos fatos tràgicos de Sebastiano Tansu, su bandidu de Azos connotu comente Su mudu de Gaddura, Enrico Costa si fiat torradu a atopare cun un’istòria sìmile.
Custa borta però no aiat iscritu aterunu romanzu istòricu, ma sa biografia de unu de sos bandidos prus famados de su de deghennoe sèculos, Giuanne Tolu de Fiolinas.
Fiat istadu Tolu etotu, comente contat s’iscritore tataresu, a si presentare a domo sua in su 1895 pro li pedire de pònnere in pabiru s’esistèntzia sua.
Sa motivatzione fiat ca fiat istracu de bìdere iscritas farsidades e cosas imbentadas, chi essiant finas in sos giornales foras de Sardigna, subra sos trinta annos de latitàntzia sua.
Su libru duncas tocat sos momentos detzisivos de sa vida de su fiolinesu, cumintzende dae su fatu criminosu chi l’aiat custrintu a bandidare e finende cun sos ùrtimos annos de paghe, una borta torradu a bìvere de persone lìbera cun sa famìllia sua.
De s’òpera Costa etotu narat ca est prus chi su romanzu de un’istòria s’istòria de unu romanzu. De su restu sos fatos contados sunt giai de se de gasi romanzescos e aventurosos chi non teniant bisòngiu de èssere froriados.
A pustis de chi aiat regortu sas cunfidèntzia de su betzu intre sos duos òmines fiat nàschidu unu raportu de rispetu, tantu chi s’iscritore fiat istadu cumbidadu a domo de Tolu in sa domo de sa Nurra in ue biviat.
Sa realidade chi essit a pìgiu dae s’iscritu est sa de una Sardigna in ue fiant fortes ignoràntzia, superstitzione e violèntzia. In prus s’autore sutalìniat sa relatzione ambìgua chi esistiat intre òmines de istadu, ma finas de crèsia, e latitantes.
Comente istòricu non mancat de ammentare chi su guvernu puru cando li faghiat còmodu usaiat bandidos e criminales de diferentes genias pro acontzare pendèntzias cun sa giustìtzia.
(luca foddai)
Leave a comment