Donna Berta #39

Donna Berta #39

“Donna Berta” de Leopoldo Clarín Alas, òpera traduida in sardu dae Giovanni Muroni e publicada dae Condaghes in su 2012 (colletzione Àndalas).

Nen s’Aren, nen su cungiadu, nen su padente, nen su palatzu dd’aiant naradu nudda. Issos abarraiant in ie, preitzosos, sena ammentos de s’ausèntzia; s’egoismu issoro fiat su pròpiu de Sabel, mancari prus sintzeru: su chi su gatu diat àere ammustradu si aiant consultadu sa volontade sua pro su biàgiu. No ddi faghiat nudda. Donna Berta non s’intendiat amada dae sas terras suas, ma issa imbetzes ddas amaiat a s’infinidu. Ei, ei. In su mundu unu non cheret bene a sos òmines ebbia, cheret bene a sas cosas. S’Aren, su cungiadu, s’ortu, Posadorio, fiant carchi cosa de s’ànima sua, issos etotu, sena bisòngiu de ddos ligare a ammentos de amores umanos. A sa Natura tocat a dd’ischire amare comente sos amantes berdaderos amant, mancari siat indiferente. A adorare s’ìdolu, adorare sa pedra, su chi non sentit nen podet currispòndere, est s’adoratzione suprema. Su chi prus creet est su chi abarrat inghenugradu in dae in antis de s’altare sena deus. S’intendiant sos furfuràrgios tziulende. Pariat chi fiant narende: «A nois ite nos seis contende? Bois bos nch’andades, nois abarramus; bois seis maca, nois nono; bois seis andende in chirca de su ritratu de fìgiu bostru… chi non seis segura chi siat fìgiu bostru. Bage in bonora». Ma donna Berta perdonaiat a sos pugiones, ca fiant piticheddeddos, e finas a s’Aren birde etotu, chi, galu prus crudele, abarraiat a sa muda. Su padente si fiat lamentende, cussu ei; ma pagu, che a unu pipiu chi, istracu de prànghere, càmbiat in ritmu su lamentu e s’ispàssiat cun sa pena sua; e donna Berta si fiat finas abbigiada, cun s’intzertadura de sos momentos supremos in dae in antis de sa Natura, si fiat abbigiada ca su padente non si lamentaiat ca issa si nch’andaiat; si lamentaiat semper gasi; cuddu fritu de su mangianu chinisatzu e allentoridu fiat una de sas milli formas de s’òdiu chi a bias si podet lèghere in sa Natura. Su padente si lamentaiat, che a semper, de cussu issimìngiu de totu su chi bivet atacadu a sa terra e de totu su chi est a fùrriu peri s’ispàtziu in su mundu, sugetu a sa gravidade che a una cadena. Totu sas cosas chi bidiat issara ddi fiant apartas che a presoneris chi si lamentaiant de sas presones e mancari gasi amant sa presone issoro. Issa, sigomente fiat lìbera, podiat segare sa cadena, e dd’aiat segada…; ma atacada a sa cadena ddo’abarraiat sa metade de s’ànima. “Adiosu, adiosu!” naraiat tra se donna Berta, cherende calare in presse; e non si moviat. In coro giughiat su dolore de generatziones meda de Rondaliegos chi si dispidiant dae sa terra issoro: su babbu, sos frades, sos giajos… totus in ie, in su petus e in su gùturu suo, afoghende·si de pena cun issa…
– Ajò, donna Berta, ca perdimus su trenu! – aiat aboghinadu in ie a suta Pumariega; e a issa ddi pariat comente chi esseret narende: «Ca seis perdende sa furca».
In sa corte ddoe fiant giai D. Casto e su tzeracu; su butzinu e s’agiudu suo, e puru s’àinu chi donna Berta depiat sètzere pro andare a su patìbulu.
Su gatu fiat in una crobe.

 

 

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *