Chenàbura, parasceve e Sant'Austinu

Chenàbura, parasceve e Sant'Austinu

In un’artìculu publicadu in su 1949 su linguista Giuliano Bonfante, mentuadu dae Wagner in su Dizionario Etimologico Sardo, faeddaiat de s’influèntzia de sa cultura giudea in Sardigna e in sa limba sarda.

S’istudiosu, nàschidu in Milanu in su 1904 e mortu in Roma in su 2005, fiat cumbintu de s’orìgine ebràica de su nùmene sardu de su de noe meses de s’annu.

Cabudanni difatis non podiat èssere si non unu riferimentu a su cumintzu de s’annu de sos istraelitas chi càpitat pròpiu in cuddu matessi mese.

Ma sa prova de custu ligàmene culturale, pro su professore de glotologia, fiat su nùmene de sa de chimbe dies de sa chida. Su nùmene chenàbura diat èssere sa traspositzione de su latinu coena pura, sinònimu de parasceve, sa die in antis de su sàbadu pro sos giudeos.

Bonfante ammentat in s’iscritu chi su primu a propònnere custa etimologia fiat istadu, in su 1864, Otto Freiherr von Reinsberg, linguista tedescu.

Una cunfirma de custa ipòtesi paret bènnere dae Sant’Austinu (354-430), chi narat ca sos ebreos nordafricanos, chi faeddaiant in latinu, naraiant pròpiu coena pura pro inditare sa chenàbura.

Cunsideradu su ligàmene culturale e finas polìticu intre sa Sardigna e su Maghreb de su tempus si diat pòdere pensare a unu passàgiu de custa espressione dae su continente africanu a s’ìsula.

In prus non ddo’at de ismentigare ca ddo’at testimonias istòricas de sa presèntzia de disterrados giudeos in Sardigna in sos primos sèculos de sa cristianidade.

Giai in su 19 a.D. s’imperadore Tibèriu nd’aiat esiliadu paritzos in un’ìsula issara infestada dae malària e bandidos, finas si no est leve a istabilire si praticaiant sa religione mosàica o cudda cristiana, bida sa confusione chi galu faghiant sos romanos intre sos duos grupos religiosos.

De su tempus de Còmodo, a sa fine de su de duos sèculos, est sa presèntzia de cristianos in sa minieras sardas.

Comente chi siat, Bonfante sutalìniat chi su sardu, finas si pro issu fiat la più antica e la più pura delle lingue neolatine, tenet caraterìsticas totu suas, bastat a pensare chi de sos dòighi meses de s’annu ses tenet nùmenes diferentes dae du restu de sa famìllia romanza.

(gianni muroni)

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *