-de Nicola Merche-
S’intrada in su dramma sirianu de sa Rùssia at definidu echilìbrios noos restaurende sa legitimidade de su guvernu Assad chi, de sinunca fiat su de tres capu de istadu, a pustis de Saddam Hussein e Gheddafi, a èssere imboladu cun totu su sistema de podèriu cosa sua. Putin duncas at bintu sa gherra e sa Rùssia si afirmat che atore printzipale in sa regione.
Pro intrare in sa chistione siriana tocat a analizare puru is efetos causados de sa polìtica de su càmbiu de regìmene in su Oriente Mèdiu. A primu de sa derruta de su regìmene irachenu de su partidu Baat, is chi in Iraq teniant su podèriu fiant is sunnitas de Saddam Hussein mancari chi is sciitas siant sa majoria de sa populatzione irachena; s’esèrtzitu puru a su mancu in is partes de prus importu fiat cuntrolladu de militares fideles in deretura a Saddam. Sa religione a parte sa partzidura de su podèriu fiat tribale e Saddam at semper favoridu is prus làicos de is sunnitas de sa zona de Ticrit, sa tzitade sua.
Pro cumprendere mègius is chistiones religiosas islàmicas tocat a nàrrere chi, semplifichende meda, nche sunt duas dutrinas diferentes e cuncurrentes:
1. Is sunnitas de s’Aràbia Saudita, Qatar, Turchia e de s’ex grupu de podèriu irachenu de Saddam Hussein;
2. Is sciitas de Iran, Hezbollah, e de su grupu dirigente, alauita, de sa Sìria de Assad;
A pustis de sa gherra in Iraq is americanos aiant lassadu depòsitos de armas a dispositzione de su guvernu irachenu post-Saddam, chi est essidu de marca sciita, de tendèntzia religiosa diferente de cudda de su grupu de podèriu filu-Hussein. Is militares irachenos a pustis de sa derruta de Saddam fiant isbandados e is grupos de podèriu polìticu-militare de su regìmene timiant de perdere totu s’influèntzia issoro. In custu iscenàriu naschet su ISIS chi si pigat is depòsitos de armas americanas e format su primu nùcleu armadu.
Is de su ISIS sunt sunnitas, duncas est probàbile chi parte de s’ex grupu dirigente irachenu filu-Saddam e una cumponente de s’esèrtzitu, acapiada a istrintu a su regìmene, apant isceberadu de si pònnere a paris istringhende una alliàntzia sunnita pro defensare su podèriu issoro, minetzadu de su podèriu irachenu nou de tendèntzia sciita.Su ISIS mirat a fundare unu califadu islàmicu de dutrina sunnita e sa parte manna de is fundos suos derivant de su petròliu. Est de su martzu 2016 sa cunfirma de sa relata cummertziale intra de Turchia e ISIS pro sa bèndida de produtos petrolìferos e gas. Sa noa dda at donada Russia Today chi at analizadu materiale acatadu de militzianos curdos de su YPG e testimonias de militzianos ISIS caturados.
Finantziant militzianos anti Assad fintzas Qatar e Aràbia Saudita chi est su nemigu printzipale de su Iran est a nàrrere s’alliadu prus mannu de Assad in paris cun sa Rùssia. Pro su chi ispetat a is atores europeu-americanos: USA, Frantza e Rennu Unidu totus sunt contras a Assad e finantziant isceti is rebelles chi cunsìderant prus moderados.Sa Rùssia in Sìria tenet una base militare chi est posta in Tartus una de tzitades in paris a Latakia in ue si cuntzentrant is alauitas correligionàrios de Assad, duncas is interessos russos e de su grupu de podèriu sirianu alauita sunt istrintos meda.
Fiat a sa fine de su 2014 sa noa chi a càusa de s’ostilidade de sa Cummissione europea sa Rùssia aiat abbandonadu su progetu de su gasdotu europeu a favore de sa costrutzione de unu gasdotu in Turchia. In is collòchios russu-turcos aiant chistionadu fintzas de sa definitzione de una zona de iscàmbiu lìberu, de sa normalizatzione de is raportos in Ucraina e de sa solutzione de su cunflitu sirianu.In su mese de onniasantu 2015, comuncas, Mosca a càusa s’abbatimentu de unu aparèchiu russu in is chelos de sa Sìria, de parte de unu F 16 turcu, at blocadu su progetu in Turchia.
In is ùrtimos annos sa NATO si nche est ammaniende a oriente e si nche sunt guastende is raportos USA-Rùssia. Sa Turchia alleadu istòricu de fundamentu de sa NATO at fatu sa parte sua in sa partida de s’Oriente Mèdiu. Sa polìtica americana de ispinghere pro unu càmbiu de su regìmene in Sìria at faddidu ca s’interventu anti-ISIS de sa Rùssia at torradu a pesare a Assad e su blocu de podèriu suo, alliadu istòricu de sa URSS prima e de sa Rùssia immoe.
Sa Turchia de Erdoğan tenet netzessidade de essire de unu momentu de crisi econòmica e ddi tocat a torrare a istringhere raportos cun sa Rùssia. In su fratempus a pustis de su corpu de istadu faddidu in Turchia si guastant is raportos turcu-americanos. Is turcos ant acusadu is americanos, chi òspitant Güllen oponidore de Erdoğan, de defensare is architetos de su corpu. In su mentras chi is americanos tenent is eletziones presidentziales, amus a bìdere a comente Erdoğan e Putin ant a giogare custa partida.
Leave a comment