de Giuseppe Pepe Coròngiu
Una proposta de lege regionale pro torrare deghesete annos a segus in sa polìtica linguìstica televisiva. E chi in prus faghet dannu a sas televisiones sardas. Est cussa chi ant presentadu unos cantos cussigeris regionales e chi chida colada fiat iscrita in sos traballos de sa cummissione cultura. Unu ‘clàssicu’ de incumpetèntzia chi isperamus chi su Cussìgiu Regionale non mandet mai a in antis.
Est sa proposta de lege nùmeru 76, presentada su 17 de trìulas, cun unu tìtulu longu longu: ‘Normas pro s’istitutzione de unu servìtziu pùblicu regionale pro s’informatzione televisiva locale e pro sa produtzione e difusione de programas pro s’avaloramentu de sa limba, de sa cultura e de s’identidade sarda’. Sa prima firma est cussa de Gavino Manca (pd), presidente de sa cummissione. Sighint cussas de Tunis, Comandini, Pinna, Tendas, Zedda e Truzzu.
Unu comitadu trasversale e bene cumpostu. Ma chi no at valutadu bene sas chistiones giurìdicas e linguìsticas. O forsis s’est fidadu de consulentes pagu abbistos e incupetentes. De Paolo Zedda non so ispantadu. Ma sos àteros? Difatis, nointames su tìtulu pomposu, sa capia est fea. Sos puntos crìticos de sa proposta sunt paritzos. Su primu est chi ammesturat a pare, pro sas trasmissiones televisivas, informatzione, cultura, identidade in italianu e sardu sena perunu òbligu pro s’impreu de su sardu. Mancari chi s’esperièntza insinnet chi, in mancàntzia de custu, binchet semper sa limba egèmone. Est s’ammesturu de limba e cultura locale in italianu chi faghet fallire sas polìticas linguìsticas. L’ischint finas sas pedras.
Sa limba depet èssere semper amparada cun normas discriminatòrias positivas. Si nono sos autores sèberant semper s’italianu. E sas leges non renèssent. In tames s’artìculu 14 de sa lege 26 pro sos mèdias, chi est como in vigèntzia, est s’ùnicu de cussa lege malassortada, chi prevediat s’òbligu linguìsticu. E tando a ite serbit una lege noa cando b’est cussu artìculu chi at funtzionadu gasi bene? Si sa punna est cussa de agiudare sas televisiones in crisi, cun s’artìculu 14, s’annu coladu, su Cussìgiu at fatu arribbare miliones de èuros a sas tv. S’Europa, ca bi fiat una limba de minoria reconnota no at muschiadu E sas trasmissiones in sardu si sunt moltiplicadas. Pro ite como ammesturare informatzione, identidade cultura locale in italianu? Pro fàghere dannu a limba e tv?
Podet èssere in tames chi pròpiu sa presèntzia de s’italianu fatzat frimmare sa lege a s’Europa comente ‘agiudu de istadu’ chi no est amìtidu dae sa normativa. Ca totus sas regiones europeas tenent unu sìstema de televisiones in crisi chi faghet informatzione locale. Ma non totus tenent una limba. E cussu est su valore annantu chi faghet iscatare sa ‘diferèntzia culturale’ pro sa cummissione europea. Sa proposta de lege, gasi comente est, est unu ‘clàssicu’ de s’incumpetèntzia de sas classes dirigentes sardas. In nòmene de sa limba in tv faghet dannu a s’una e a s’àtera.
No isco si s’assessora Firino fiat pensende a custa proposta cando, in Neoneli, fiat contende de canales tv in sardu. Ma de seguru li naro chi inoghe de sardu nd’amus a bìdere pagu. Mègius poderare su dinare chi b’est in su bilàntziu 2014 pro sas tv. E in tames at naradu chi est in prus e cheret truncadu. Ma ite lògica maca est a segare dinare seguru, pro nde pònnere àteru dàbbile? Sa lege tenet àteros medas puntos dèbiles e finas ridìculos giuridicamente. Su cuntzetu de ‘servìtziu pùblicu’ cando si dat totu a privados. Su Corecom, organismu de vigilàntzia generale, chi si autoatribuit poderes illegìtimos amministrativos de rèvoca de finantziamentos (!?). S’elencu de totu sas fontes primàrgias internatzionales de deretu linguìsticu cando est una norma chi controit sa discriminatzione positiva. Sos càpitulos de gastu indicados no andant bene pro sa tipologia contàbile…
Depimus sighire? In capas est mègius chi Gavino Manca si chirchet consulentes mègius, in tames de sighire a collire ‘arga’ giurìdicu-amministrativa dae su primu oreri chi colat in Cussìgiu Regionale.
http://consiglio.regione.sardegna.it/XVLegislatura/Disegni%20e%20proposte%20di%20legge/PL076.asp
Leave a comment