“Sa versada” est una de sas duas modalidades de disafiu orale chi, in pare cun “su mutetu longu”, est parte de sa traditzione poètica campidanesa de “sa cantada”. A issa la connoschimus pro mèdiu de s’impreu de sa forma mètrica de su “versu”, est a nàrrere de unu mutetu prus curtzu e prus simple: su mutetu “a duus peis” imbetzes de su “a otu peis”. A pustis de s’introdutzione de “su fundadori”, su cabu de gara chi comintzat cun “sa fundada”, sa gara est un’intreverada de istrofas finas a cumpònnere un’annoditzu narrativu articuladu ma semper in intro de unu tema bene definidu.
S’ausèntzia de sas garas dae sos parcos est oramai prassi in custa “normalidade” pandèmica chi lìmitat a fundu custa poiesis comunitària. Ma como a sas dinàmicas de custu fenòmenu, in pare cun una repropositizione “in vitro” de una rialia, nche las ant postas in intro de un’esàmene de làurea in s’Ateneu de Casteddu. “Ti torru sceda” est, difatis, su tìtulu de sa tesi de Francesco Cappai, istudiante de Iscièntzias de sa produtzione multimediale. Unu elaboradu chi, cunforma a su percursu de istùdiu, non s’est limitadu a illustrare su fenòmenu de su disafiu in versos.
In prus de sa parte iscrita, su laureandu at fatu unas cantas ripresas vìdeu incorporadas in sas diapositivas e chi nos mustrant una rielaboratzione de sos ischemas clàssicos de sa versada. De custa manera, Cappai at propostu a sos poetas Pàulu Tzedda de Sinnia e Simone Monni de Brucei de non dare una risposta ebbia a s’interlocutore, ma duas cada bia.
Custa sa fundada de Tzedda, su prus mannu (classe 1964):
Is arrosas faint frorìgiu
in is bias acant”e su portu
Mi serbit un mezu de trasportu
po podi lompi aundi disìgiu
In sa gara traditzionale Monni diat àere dèvidu rispòndere cun unu mutetu ebbia, ma in custa versada “in vitro” su giòvanu (1990) at propostu a su fundadori duas ipòtesis cuntzetuales. Sa prima:
Tzedda at dèpiu cumentzai
e deu sigu a secundu
De mezus de trasportu est prenu su mundu
scioberaddu in basi a su tretu de fai
Sa segunda:
Nè frius nè fogu
de su coru miu arrici
In unu mundu vastu diaici
as ai scioberau beni su logu
E gasi sighende cunforma a sa crèschida esponentziale illustrada dae su neo-dotore Cappai. Una modalidade curiosa finalizada a cumprèndere comente, in sas rispostas a unu versu, su poeta cantadori si nch’agatat cara a possibilidades infinidas de improvisatzione.
«Punna de sa chirca – acrarit Cappai – fiat su de averguare sos efetos de tale mudada tantu in s’isvilupu de sa gara matessi cantu in sas riflessiones de sos poetas in s’esperièntzia issoro».
In Casteddu est dae tempus chi sa poesia sarda nch’est in intro de s’Ateneu. Sos cursos de etnomusicologia cuidados dae su Prof. Ignazio Macchiarella nos l’ammustrant. Ma est dae su 2018 chi ant ativadu su cursu de “Musica e poesia di tradizione orale in Sardegna” ghiadu dae su dotzente gadduresu Marco Lutzu, reladore de sa tesi de Cappai, chircadore a tempus determinadu e espertu de su setore cun in curriculum unas cantas publicatziones e produtziones multimediales ligadas a su connotu nostru: dae sos diferentes tipos de càntigu (monòdicu, polifònicu, a tenore, a cuncordu etc.) a sas espressiones orale de totu canta sa poesia estemporànea de Sardigna.
màuru piredda
Leave a comment