de Giuseppe Pepe Coròngiu

So cuntentu meda de àere fatu de nonnu (duas bortas) a ‘Segamentu de ancas’, sa bortadura in sardu de su libru àrabu de Zakarya Tamer fata dae Alessandro Columbu. Pro paritzas resones: ma mescamente ca apo imparadu unu muntone de cosas subra de s’autore, sa Siria, sa limba e sa literadura àraba e totu cussu mundu. Meressimentu de s’ollolaesu Alessandro, chi oe traballat in s’universidade de Edinburgh, ma at viagiadu e istudiadu annos e annòrios in cussos logos e m’at (nos) at donadu custas conoschèntzias. Leghende e arresonende custas dies nd’amus cuncambiadu de parres. E mi intendo comente si m’esseret fatu viagiare paris a issu in Siria aberende-mi istelesos isconnotos.
Totu custu m’est partu prus craru pustis sa presentada de s’àtera die in Torinu in su Salone Internatzionale de su libru. Finas prus de sa prima, chi amus fatu in Casteddu in s’atòngiu coladu.
At a èssere s’ispèddiu, su cuntentu pro àere prenadu sa parada de sa Regione de gente. At èssere chi sa limba e su mundu àrabu fiant unu de sos temas de primore de su Salone (e chi duncas m’apo sighidu unos cantos dibàtitos), ma apo imparadu unu bene de cosas.

Apo afortigadu sa mirada subra sas chistiones de sa Siria e su Medio Oriente foras dae sas trobeas cunformistas de sos mèdias e de sa polìtica italiana. Comomai non creo prus a su chi narat su mainstream in contu de s’Oriente de mesu. Pro nàrrere, in Itàlia sunt curiosos: cando si faeddat de Islam ‘moderadu’ si cheret nàrrere s’Islam amigu (mancari siat fondamentalista), non cussu patzifista. Sunt trassas de pagu contu, ma resessent. Bastat a pensare a s’Aràbia Saudita chi totu est francu chi un’istadu moderadu e finàntziat dae semper s’estremismu wahabita, unu de sos prus fanàticos.
A bos ammentades de Gheddafi? In antis terrorista, posca istatista e a pustis mostru. Totu a cumbèniu de sos americanos, Londra e Sarkozy ( a su cale sa Libia aiat pagadu finas sa campagna eletorale). Cosas de macos.
E mancu ascurto prus sos chi pensant chi Assad siat un’istatista imbetzes de su chi est: unu tirannu crudu chi isperdet su pòpulu suo e at blocadu sa democratzia. Leghende Tamer si cumprendet bene. E so prus imbitzadu a crèere chi sa rivolutzione siriana de su 2011, aiat su deretu de èssere defensada paris cun sas àteras. Imbetzes, sa propaganda otzidentale fea sighit a isboligare unu contadu chi est totu diferente e movet semper dae un’idea coloniale de su controllu de cussas àeras. Sa crèentzia est chi sos problemas de s’Oriente de Mesu si potzant isòlvere in Washington, Londra e Parigi e no in cue, cun unu protzessu evolutivu autotzentradu. Est una mirada semper coloniale sa chi nos chircant de fàghere ingullire.

Comente cando nos collonant narende chi in Iraq e Siria anca si istaiat male meda in antis de custos annos. Imbetzes, finas in mesu de unu règime ditatoriale insambemadu, b’aiat unu mìnìmu de vida e de economia. Como b’at su disisperu de sa gherra pro more de s ‘invasione americana de s’Iraq: una gherra faddida, immorale, frassa. E chi at ingendradu su burdellu de oe.
Sa beridade est chi, e lu naro deo chi so filo otzidentale, sa gestione fata dae sos americanos in cuss’àrea in sos ùrtimos binti annos, at fatu dannu. Finas su jahidismu e s’estremismu islàmicu sunt su prodotu, in fines, de polìticas contra a sos istados àrabos làicos. Pustis sa decolonizatzione sos àrabos teniant unu bisu: un’istadu pan-àrabu ùnicu de acumprire cun su sotzialismu de su partidu Bath. Totus ischimus comente est andada.
Cando s’Unione Sovietica est ruta e in s’àrea sunt intrados sos americanos est cumentzadu su degollu. Custu chi so narende non cheret nàrrere chi tocat a abbarrare firmos sena fàghere nudda contra terrorismu e estremismu (a bortas est pretzisu finas a intervènnere cun sa fortza ) ma chi a bortas sa beridade, sena connoschèntzia, est un’idea ebbia. Unu modellu mortu de geopolìtica.

Bidende a craru custu iscenáriu totu sa literadura de Zakarya Tamer, e sos contos de sos libros suos, mi parent prus galanos e deghiles. Sos personàgios e sos ambientes sunt prus definidos. Los bido cando lego e torro a lèghere sa bella tradutzione de Alessandro.
In prus, bidende sa resessida manna de s’arresonada nostra in Torinu, apo cumpresu chi custa est s’àndala de sighire. Faeddare in sardu de sas cosas de su mundu boghende sa limba nostra a foras dae s’istùgiu foklorìsticu chi l’ant dadu e chi li dant oe in die.
Tando su sardu forsis at a ténnere dignidade: cando amus a resèssere a l’impreare pro contare finas sas peleas de sos àteros, non petzi sas nostras.
Una crae pro aberrère mundos, aia iscritu. E isperemus chi siat gasi a beru.
Leave a comment

