Arribat in Sardigna su Festival de sa cantzone in limba de minoria. Li narant su SUNS, allega chi in friulanu cheret nàrrere “Sonos”, e est su ponte ideale intre de sas minorias linguìsticas de s’Europa centru-meridionale. Su festival naschet in Ùdine in su 2009, e in manera itinerante est abertu a sa collaboratzione de totu sas minorias linguìsticas europeas. A pustis chi l’ant ammaniadu sas minorias friulana, ladina e grigiona, pro s’editzione 2015 SUNS lompet – pro sa prima borta – in s’ìsula.
Sa manifestatzione, presentada carchi die como in sa Biblioteca de s’Arburada de Trieste, l’at promòvida uficialmente sa Regione Autònoma de Sardigna, cun su patrocìniu de su Comunu de Casteddu, e de “Cagliari 2015 Capitale italiana della cultura”, ammaniada dae su Teatro di Sardegna paris cun sa Cineteca Sarda Società Umanitaria, su Babel Film Festival e s’assòtziu Roots, cun sa mèdia partnership de Ejatv, Radio Onde Furlane e Radio X. Ideadore de su progetu, chi faghet parte de su dell’Europe for Festivals Effe Label 2015-2016, est s’ARLeF (Agjenzie regjonâl pe lenghe furlane).
S’organizadore verdaderu però est Tore Cubeddu, operadore de sa cultura e de sa comunicatzione (promotore de Eja tv) a su cale s’assessoradu de sa cultura s’est apogende pro ogni initziativa de importu gasi comente at fatu pro sa Die de sa Sardigna. Difatis, sa die de sa presentada in sa mesa cun s’assessora, bi fiat issu e non sa diretora generale Scanu, o sa diretora Piga o sa funtzionària Baiocchi. E gasi est andadu issu a Udine in sos meses colados cun s’assessoradu a tratare. Tando podimus nàrrere, pro chie galu non l’at cumpresu, chi Cubeddu est unu de sos òmines fortes de sa polìtica linguìstica a dies de oe paris cun su cussigeri regionale Paolo Zedda e sos babbais betzos de semper chi andant de acordu cun ogni guvernu. Antzis b’at de tìmere chi non siant Cubeddu e Zedda a detare sa lìnia prus de s’assessora Firino. Ma issa, est de amìtere, no est una chi si nde faghet furare su ruolu gasi a manera fàtzile.
“Sa mùsica de SUNS – at naradu difatis s’assessora de sa Cultura, sa die de sa presentada – dat balia a sas limbas chi rapresentant s’ànima de medas culturas de minoria europeas, a s’ispissu pagu connotas. Si cunfirmat galu sa crobadura màgica de limba e espressada artìstica, gasi comente est pro sa mùsica, che a veìcolu de connoschèntzia e de libertade atzivu pro ammostrare su piessinnu culturale suo etotu”
Identidade e impinnu artìsticu. Sa rapresentante de sa Giunta at marcadu sa resessida bona de su SUNS festival, pro more de s’acostiada a una manera de traballu chi ant leadu totu cantos sos chi b’ant pigadu parte. “Sa punna fiat cussa de dare boghe a formas noas de espressada artìstica de sa pitzinnia, acurtziende sos pitzocos a sa limba e cultura issoro, a tales chi l’esserent dadu balia a s’identidade de cada minoria pro mèdiu de sos traballos artìsticos”.
Festival itinerante. “Su chi si cheret – at sighidu s’assessora Firino- est chi custa tarea de s’atopu in Sardigna siat una furriada pro sa manifestatzione e chi custa siat de a beru itinerante. Cada Regione italiana e europea la diat dèpere ospitare annu cun annu: petzi gasi s’at a pòdere iscobèrrere cada borta sa balia de èssere tzitadinos europeos ma chistende sas diferèntzias culturales de cadaunu. S’allega “de minoria”, chi pertocat a limbas e culturas, faghet subènnere su documentu chi galu si nde isbetat s’aprovatzione, est a nàrrere sa Carta europea de sas limbas regionales o minoritàrias, unu traste de tutela chi finas in s’ìsula nostra nd’amus traballadu cun contivìgiu”.
Totu bellu, mancari unu pagu apat istrobbadu cussu marcu de dialetu a su friulanu (gaffe incredìbile) e una comunicatzione fata totu in italianu. E sighit a istrobbare sa positzione chi non ponet in contu sa chistione de sa limba ufitziale a manera polìtica.
At a funtzionare custu format friulanu in Sardigna e mescamente in Casteddu? Amus a bìdere…isperamus de eja pro sa limba nostra.
