de Omar Onnis
Sa polìtica linguìstica no est istada mai una prioridade de sa polìtica sarda. Francu cando b’at de si chircare votos, sos partidos italianos in Sardigna e sas matigheddas chi lis creschent totu a inghìriu si nd’important pagu e nudda. Mancari custu, in sos ùrtimos annos sas cosas fatas non sunt pagas. Belle pro isbàlliu o pro casualidade, s’Ufìtziu de sa Limba sarda de sa RAS at pòdidu pònnere manu a medas progetos e at ghiadu unu protzessu de normatzione e de promotzione de sa limba sarda chi at batidu a-dae-n-antis s’istadu de sa chistione.
Non sena fàghere isbàllios e issèberos criticàbiles. Diat èssere istranu s’imbesse, giai chi semus faeddende de fallibilidade umana. Forsis non diat èssere istadu male a abèrrere de prus e mègius s’arresonu pùblicu e fintzas tècnicu in contu de sos problemas chi s’impreu de sa LSC at atzapadu in su caminu. Sa limba est de totus e non podet èssere unu elementu de partzidura e de òdios intre sos sardos. Sa limba est unu bene comune e gasi e totu cheret tratada. Tocat de fàghere carchi progressu, in custu arresonu, nemos lu negat.
B’at fintzas de nàrrere chi custas crìticas non sunt totus de pònnere in palas de s’Ufìtziu, ca sa règula diat èssere chi sa polìtica donat una lìnia e faghet sos issèberos istratègicos e sos ufìtzios ponent fatu a cussa lìnia e a cussos issèberos.
Chie at dirigidu s’Ufìtziu de sa Limba in Regione – comente ischimus – fintzas a eris est istadu Pepe Coròngiu. Totu si podet nàrrere de issu, francu chi non apat traballadu meda e cun fortza e otenende resurtados cuncretos, chi si bient e si podent valutare. E custu est beru sena duda peruna, fintzas si non nos praghet custa o cudda cosa fata. Oe s’incàrrigu de Pepe Coròngiu est concruidu e paret chi sa giunta (o s’aggiunta?) regionale noa non lu cheret cunfirmare. Est un’issèberu legìtimu.
Si podet cunsiderare bene meda Pepe Coròngiu e èssere discuntentos de s’essida sua o si podet festare pro custu fatu. No at peruna importàntzia, si pompiamus a sas cosas cun una mirada longa, istratègica, Su chi at importàntzia est chi sa RAS e sa giunta chi la ghiat mantenzant una polìtica linguìstica e mantenzant sa cussèntzia e s’intentzione de dèpere àere unu pianu craru e fungudu in contu de chistione linguìstica. Custu cheret nàrrere puru chi est pretzisu pònnere dinare in custu àmbitu, finantziare comente si tocat custa funtzione culturale de sa RAS e afidare sa diretzione de s’Ufìtziu a calicunu chi siat cumpetente e interessadu a sa cosa. Est importante sa funtzione, non su nùmene de chie la faghet. Sa manera mègius pro isseberare custa figura est unu cuncursu pùblicu, fatu cun critèrios de trasparèntzia e de seriedade, sena perunu cunsideru pro sa fidelidade a custa o cudda currente de partidu o a custu o cuddu mere de tèsseras e de clientelas. Cosa chi – bisòngiat de lu nàrrere puru – paret difìtzile meda, bidende comente ant distribuidu rolos e incàrrigos fintzas a como.
Ma su nodu chi benit a pitzu e chi est prus mannu e prus malu a isòrvere est un’àteru. Est prus de unu suspetu su chi pertocat s’intentzione de sa giunta Pigliaru in contu de chistione linguìstica. Est belle una seguresa. Sa tropa de persones chi ghiat sa RAS e chi guvernat sa Sardigna non at peruna connoschèntzia de sa chistione. E custu podet fintzas capitare. Ma su peus est chi la cunsìderat una chistione de pagu cabale e de peruna importàntzia. Unu gastu de dinare sena resone. Amus a bidere si custos sunt petzi suspetos malos o si s’ant a mudare in realidade. Su chi ant a fàghere o non fàghere in custa matèria at a èssere in cada casu unu sinniale polìticu craru, non petzi in contu de chistione linguìstica.
(foto de Angelo Canu)