Sos patimentos de unu giòvanu” de Johann Wolfgang Goethe, òpera traduida in sardu dae Manuela Mereu e publicada dae Condaghes in su 2015 (colletzione Àndalas).
22 de maju
Calicunu si nd’est sàpidu giai chi sa vida est unu bisu ebbia e como deo puru so semper in custu oriolu. Cando m’abbìgio chi sas fortzas ativas e astratas de s’òmine bivent incadenadas; cando cumprendo chi cada cosa chi faghimus, serbit petzi a li cuntentare cuddos bisòngios fitianos a s’òmine e a illonghiare unu pagu sa misèria de s’esistèntzia sua; e cando leo in cunsideru chi su cunfortu chi nos arribbat dae tzertas rispostas de cuddu istare semper chirchende, est petzi unu ressignu de s’ànima chi pintat sos muros de sa galera in ue est fatu presoneri cun figuras de cada colore e bistas lugorosas… Essumaria, Wilhelm, totu custu mi nche furat sas allegas! Mi nche torro a làcanas meas e in cuddae naschet un’àteru mundu, unu mundu chi non connoschet rapresentatziones o cudda genia de fortzas bias, ma est fatu de indìtzios e disìgios pagu craros. In cue si perdent sos sentidos meos e mi nche fuit su risu in lavras mirende·mi·lu.
Est ladinu a sos maistros ma finas a sos addotrinados de capia chi sos pitzinneddos no ischint pro ite cherent una cosa; ma chi sos mannos puru andant tai·tai che a sos piseddos e che a issos no ischint dae ue benint e a ue sunt andende e mancu tenent un’idea de su chi cherent e si lassant guvernare dae bistocos, durches e tiros de bachita: custu no lu creet nemos, ma est gasi craru chi si cumprendet sena bisòngiu de l’ispricare.
L’ammito cun praghere e l’isco chi como mi dias nàrrere chi istant mègius cuddos chi campant die pro die sena pensamentos graes pro su tempus benidore, comente a sos pitzinneddos chi andant e torrant cun pupias de istratzos, las bestint e las ispògiant e abarrant a fùrriu a fùrriu a su calàsciu in ue sa mama nch’at cuadu sos durches e cando ant agatadu su chi disìgiant si nche lu màndigant cun gustu aboghinende: «Nde bògio galu!». Custas sunt sas creaduras ditzosas. Istant bene peri cuddos chi si prenent sa buca de paràulas mannas pro contare de sas misèrias fitianas o de sas passiones issoro e a sos àteros diant chèrrere nàrrere cantu ant fatu pro s’umanidade. Biados issos chi sunt gosi! Imbetzes, a chie cumprendet in umilesa su puntu giustu a ue nche giughet totu custu pistorgiare, a chie bidet s’abilesa de unu segnore chi su giardinu suo nche lu torrat a paradisu o mirat comente finas su prus pòveru andat cada die sena pòdere e issu, comente a totus, gherrat pro nche bìdere su sole pesadu un’àtera die… ei custu, custu ebbia est selenu, faghet totu de sese e li praghet e nd’est cuntentu de èssere òmine. Mancari intendat custu istorbu, in coro si nànnigat semper s’idea dultze de libertade e ischit puru de nche la pòdere lassare cando cheret, custa presone.
Leave a comment