Dae s’Evangeliu segundu Luca (Lc 15,1-3.11-32)
In cussu tempus, s’accurtziaiant a Gesùs totus is publicanos e is pecadores pro dd’ascurtare. Is fariseos e is iscribas memulaiant narende: «Issu acollit is pecadores e papat cun issos».
E issu ddi naraiat custa paràbula: «Un’òmine aiat duos fìgios. Su prus giòvanu de custos aiat nadu a babbu suo: “Babbu, dona.mi sa parte de su patrimòniu tuo chi mi pertocat”. E issu aiat divididu tra issos is sustàntzias suas. Pagas dies a pustis, su fìgiu prus giòvànu, regollidas totus is cosas suas, moviat pro una bidda a tesu e in ie disperditziaiat sa sienda bivende a manera isfrenada.
Cando aiat gastadu totu, fiat lòmpida in cussa bidda una carestia manna e issu cumintzaiat a agatare.si in su bisòngiu.
Tando fiat andadu a si nche pònnere a tzeracu de unu de is abitantes de cussu logu, chi nche dd’aiat mandadu a is campos suos a pàschere porcos. Aeret preferidu a si nudriare cun is carrubbas chi papaiant is porcos; ma nemos ddi donaiat nudda. Tando torraiat in sesi e naraiat: “Cantos salariados de babbu meu tenent pane in abbundàntzia e deo inoghe so morinde.mi de su fàmene! Deo m’apo a pesare, apo a andare a canta de babbu meu e dd’apo a nàrrere: “Babbu, apo pecadu contras a Deus e a tie; non so prus dignu de èssere cramadu fìgiu tuo. Cunsidera.mi che unu de is salariados tuos”.
Una die si nde fiat pesadu e fiat torradu acanta de babbu suo.
Cando fiat ancoras a tesu, babbu suo l’aiat bidu e, cummòvidu, fiat curtu a dd’atobiare, a dd’imprassare e a ddu basare.
Su fìgiu suo ddi naraiat: “Babbu, apo pecadu contras a Deus e a tie; non so prus dignu de èssere cramadu fìgiu tuo”. Ma su babbu aiat naradu a is tzeracos suos: “Ajò, batide a inoghe sa bestimenta prus ermosa e faghide.la inchingiare, ponide.ddi s’aneddu a su pòddighe suo e is sàndalos a is pees suos.
Pigade su vitellu grassu, bochide.ddu, mandigamus e festamus, ca custu fìgiu meu fiat mortu e est torradu a bìvere, fiat ispèrdidu e dd’apo torradu a agatare”. E aiat cumintzadu a festare.
Su fìgiu prus mannu fiat in su sartu. Torrende, cando fiat acanta’e domo, aiat intesu sa musica e is dantzas, e aiat tzerriadu a unu de is tzeracos suos e dd’aiat pedidu ite fiat totu custu.
Cussu dd’aiat respostu: “Frade tuo est inoghe e babbu tuo at fatu bochire su vitellu grassu, ca dd’at torradu a agatare sanu e sena dannu”.
Issu si fiat inchietadu e non boliat imbucare. Babbu suo tando fiat essidu e l’aiat pregadu a intrare. Ma issu aiat respostu a babbu suo: “Acò, deo traballu pro a tie dae annos medas e no apo mai disubbididu a calesisiat cumandu tuo, e tue non m’as mai donadu unu crabitu pro festare cun is amigos meos.
Ma imoe est torradu custu fìgiu tuo, chi at imboladu totus is benes tuos cun is fèminas malas e pro issu as ochidu su vitellu grassu”.
L’aiat respostu babbu suo: “Fìgiu, tue ses semper cun megus e totu su chi est su meu est su tuo; ma tocaiat a festare, ca custu frade tuo fiat mortu e est torradu a bìvere, fiat ispèrdidu e dd’apo torradu a agatare.
Cummentu a s’Evangèliu
Ambos duos is fìgios protagonistas de custa paràbula tenent un’idea pèssima de Deus. Su primu, isconcadu, bidet a Deus che a unu tzensore chirrudu, un’aversàriu, unu chi no agiuat, e pro custu diat èssere mègius chi no esisteret, ca impedit sa realizatzione sua. Pedire s’eredidade, in onni cultura, bolet nàrrere a augurare sa morte. Punnende a is benes de babbu suo, su fìgiu minore creet chi s’ùnica solutzione pro issu siat cussa de disigiare chi mòrgiat, chi no esistat.
S’àteru fìgiu fùrriat cansadu dae su traballu e si primmat pro sa festa chi su babbu at fatu pro onorare sa recuida de su fìgiu minore. Su coro suo est piticu ma su sentidu de sa giustìtzia sua est mannu. Tenet resone, ca su babbu est istadu ingiustu cun issu: at acasagiadu s’àteru fìgiu a pustis chi cussu aiat ispèndidu sa parte de eredidade cosa sua cun fèminas malas.
Su babbu s’intendet fertu dae su giudìtziu suo: totu su chi est su meu est su tuo etotu, ddi narat. E acrarat is motivos de sa festa chi aiat aparitzadu: frade suo podiat mòrrere, istudare s’ànima sua, trisinadu dae su disisperu de su coro. Pro custu su datu chi est biu est unu motivu bastante pro aparitzare una grandu festa.
Inoghe s’Evangelista Luca si firmat e non narat si custu fìgiu imbucat in domo pro festare issu puru. Sa paràbula abarrat cun unu finale suspèndidu, chene moralismos simples o acabos comente cussos de is paristòrias. S’Evangèliu sighit a nos nàrrere chi Deus nos cunsìderat adultos e nos lassat lìberos de detzìdere su destinu nostru, chene pònnere faeddos in is issèberos nostros.
Nos narat chi sa fide est un’issèberu e chi tocat a nois matessi a detzìdere in cale Deus crèere.
(rubrica a incuru de Alessandro Dessì)
Leave a comment