– de Andria Pili –
S’addòbiu sardu de su progetu nou de sa manca italiana- cun is chi sunt essidos dae su PD (Possibile) e SEL, in Sardigna is prus a curtzu de su deputadu Michele Piras – chi si est tentu in Serdiana unu fine de chida coladu, at intzidiadu una dibata a pitzu de sa polìtica de is alleàntzias e s’autonomia de sa filiale sarda de custu progetu in formatzione in Itàlia. A sa fine, su chi est essidu a foras est chi- in prus de is paràulas bonas, carchi banalidade e una tintura de sardismu- custu progetu, in sa terra nostra, non rapresentat nudda de nou o de progressivu pro su chi pertocat sa pelea de autodeterminatzione de sa natzione sarda e pro sa liberatzione sotziale.
Su detonadore de custa dibata sunt istadas is decraratziones de Pippo Civati a s’Unione Sarda: pro issu no est possìbile a si alleare cun su PD e at cussigiadu a is amigos de SEL de tancare cun is giuntas in ue est sètzida paris cun su partidu de Renzi. Duncas, si Massimo Zedda at a detzìdere de si presentare a candidadu sìndigu de Casteddu cun su Partito Democratico, diat èssere pretzisu chi sa formatzione polìtica sua valutaret de ddu pompiare. Issu narat nono a custa collaboratzione proite diat èssere netzessàriu chi is militantes de custu progetu nou de manca siant “autonomi, liberi, indipendenti”. Fertos malamente, is sardos de SEL si sunt artziados pro difendere s’autonomia de is issèberos polìticos issoro a pitzu de sa Sardigna, est a nàrrere difendere is cadiras conchistadas gràtzias a su PD. Pizzuto: “Le scelte e le alleanze sulla politica sarda riguardano solo noi. Nessuno può permettersi di venire a dettarci la linea”; Uras: “Civati non vota in Sardegna e non vota a Cagliari. Sostenga chi vuole nel suo territorio, noi non stavamo aspettando lui per dirci cosa dobbiamo o non dobbiamo fare”. Su paradossu est chi difendent s’autonomia dae Roma, pro sighire a pompiare inoghe su partidu mannu chi dae Roma- como puru dae su guvernu italianu- dipendet.
Sa beridade est chi Civati tenet resone. Su chi est rilevante in custa chistione est pròpiu custu: sa manca unionista sarda est peus de sa manca italiana. Sa beridade est chi custos- a cantu paret- tenent bisòngiu a beru chi bèngiat unu dae foras a ddos cussigiare a pitzu de su fràigu de unu progetu de manca in Sardigna. No est sa prima borta chi sutzedet una cosa aici. Giai in su 1947- a su cungressu de duos de su PCI sardu, in Casteddu- est dèpidu bennere Palmiro Togliatti pro ispiegare a is cumpàngios isulanos chi sa batalla pro s’autonomia depiat èssere pompiada in nùmene de is deretos democràticos, fintzas si no fiat una batalla de classe deretu.
Pro cumprendere su livellu de sa SEL sarda est pretzisu a lèghere su documentu chi s’assemblea regionale de su partidu at aprovadu- a s’unanimidade- custu 27 de Trìulas in Aristanis: “L’impegno di SEL nel governo regionale proseguirà con maggiore determinazione, in ossequio alla principale alleanza che abbiamo sottoscritto: quella con gli ultimi, con i bisogni sociali e di libertà”. Su pòmpiu de sa Giunta Pigliaru- chi tenet su PD comente mere assolutu de sa majoria sua, cun 3/4 de issa- diat èssere unu issèberu pro sa libertade e pro is sardos prus pòberos. B’at a beru de si pònnere a riere! Ponimus puru chi tèngiat resone sa truma de Pizzuto- su chi at iscritu su documentu- e podimus èssere totus de acòrdiu chi unu progetu de manca depat gherrare pro s’emantzipatzione de is oprimidos. Tando, diamus depere nàrrere chi in Sardigna si potzat fraigare unu protzessu de liberatzione cun sa filiale sarda de su partidu de Renzi.
Sa realidade ogetiva, imbetzes, nos narat chi su Partito Democratico- paris cun sa dereta unionista- diat dèpere essere unu inimigu pro totus is chi gherrant pro sa libertade natzionale e sotziale de sa natzione nostra. Proite- dae cando esistit, e no dae cando Renzi est divenidu segretàriu- est su difensore de s’ocupatzione militare de sa Sardigna, de su isfrutamentu de sa terra nostra pro interessos angenos de su capitale italianu e internatzionale comente de s’autoridade de s’Istadu italianu cun totus is mèdios suos. Nàrrere chi su PD italianu est malu e cussu regionale sardu est bonu- comente pensare chi unu progetu progressista in Itàlia ddu depat èssere inoghe puru- signìficat non tènnere peruna cussèntzia de s’istadu de dipendèntzia de sa Sardigna, de s’esistèntzia de su colonialismu in sa terra nostra. Pensare chi s’opressione siat una chistione ètnica – totus is sardos sunt bonos, totus is italianos malos- est roba de pipieddos. Totus is pòpulos oprimidos tenent unu inimigu de intro e unu de foras. Faeddende de sa natzione nostra, su inimigu de intro est sa burghesia comporadora e s’oligarchia de su tzetu polìticu, etnicamente sardas, ma chi traent vantàgiu dae sa subalternidade e chircant de dda mantennere, orgànicas a is interessos de s’Istadu italianu contra a cussos de su pòpulu nostru. Su Partito Democratico est s’erede de is partidos unionistas de guvernu (prima de totu sa DC) chi, in s’intre de s’autonomia sarda, gràtzias a s’impreu de su poderiu e de su dinare pùblicu, ant creadu su cunsensu de una parte de sa sotziedade sarda, ponende sa dèbile burghesia de s’ìsula in dipendèntzia de issos e fraigadu una Sardigna a medida de su capitale italianu. Càmbiant is nùmenes, sa comunicatzione si faghet a bortas prus sardista, sa ruta de su cunsensu e sa crèschida de fortzas polìticas e sotziales contra de issoro ddos custringhet finas a cuntzedere carchi cosa, ma sa chi abarrat sa matessi est sa funtzione de oligarchia tzeraca de s’Istadu contra a sa natzione nostra. Funtzione chi su PD cumpartzit cun is omologos liberales de dereta.
E si custu no est beru e, duncas, totus is meres de is partidos italianistas de poderiu sunt patriotas sintzillos chi traballant pro su bene de su pòpulu nostru, tando no si cumprendet proite sa Sardigna est una terra incuinada, isfrutada, suta-isvilupada, ocupada militarmente. Is istados opressores, pro dominare, si serbint de una parte de òmines de sa natzione oprimida cun una comunione de interessos organizada como mescamente in partidos polìticos. Is temas de importu pro ònnia moimentu de manca- sa defensa de is pòberos, sa pelea de su traballu contra a su capitale e pro s’egalidade- divenit chena sensu chena tènnere in contu s’opressione natzionale.
Segunda parte
Is sardos de Possibile e SEL – in generale totus is de manca e chi creent in sa collaboratzione cun is pilotos de s’Istadu in Sardigna- nos depent nàrrere ladinu si, pro issos, in Sardigna esistit unu problema de subalternidade intra sa natzione nostra e s’Itàlia o si sa poberesa in sa terra nostra est comente a sa de is italianos e de totu s’Europa, in ue sa disegalidade est crèschida. Dae su chi si podet bidere, paret chi custa manca noa siat- in realidade- betza meda.
Pro Thomas Castangia, s’esponente printzipale de is civatianos sardos, is fainas italianas pertocant su “nazionale” e su chi est sardu est “locale”. Ponimus puru chi custas siant faddinas chena significadu, creo imbetzes siat de interessu a fàghere unu cunfrontu intra su programma de sa currente civatiana sarda pro is primarias de su PD sardu- de su coladu Santugaine- e su “Patto Repubblicano”, su documentu chi custa truma at suta-iscritu pro aderire a Possibile. In su programma pro is primarias nche fiat iscritu “partito autonomo”, “trasformazione radicale del rapporto tra la Sardegna e lo Stato italiano”, “Sardegna come soggetto storico e soggetto politico”, “politica sull’istruzione funzionale agli interessi dei sardi” e intra de is slogan impreados nche fiant “costruiamo la casa della sinistra sarda”, “sulla Sardegna decidono i sardi”, “unu populu chene limba est unu populu chene boghe- bilinguismo come valore”. No si cumprendet, tando, proite Castangia e is pompiadores suos ant aderidu a Possibile in nùmene de sa carta de is valores sua, in ue non b’at peruna sensibilidade pro sa chistione sarda: si faeddat de “riforma costituzionale” ma non pro unu orientamentu federalista e mancu pro difendere su tìtulu V dae sa istramoriada renziana; non si faeddat de ratifica de sa Carta Europea de is limbas de minoria; si faeddat de “ritrovare il senso di una comunità” e “restituire la sovranità al popolo” chena su reconnoschimentu de sa natura plurinatzionale de sa Repùblica, cun natzionalidades istòricas comente cussa sarda cun is deretos democràticos chi sighint. Est a nàrrere: sa Sardigna est unu sugetu distintu e duncas cun su deretu suo a s’autodeterminatzione o est isceti una parte de sa comunidade e de su pòpulu italianu? Proite dae sa carta suta-iscrita dae is civatianos sardos custa est sa concrusione lògica. Tando est a beru difìtzile pensare chi su sardismu castangianu siat beru e non isceti una màscara comunicativa, pro chircare de piscare issos puru dae su sardismu creschente in sa sotziedade. A su momentu de is primarias, Castangia fiat puru unu pompiadore de sa Giunta Pigliaru, sa chi difendet su Polìgonu de Quirra e at autorizadu is prospetziones de sa Tosco Geo…mancari su slogan castangianu “no alle trivelle, via le servitù militari”.
S’Itàlia sighit a èssere su tzentru issoro e sa Sardigna- pro issos- no podet inghitzare unu protzessu suo de autodeterminatzione e emantzipatzione sotziale ma isceti isetare chi in Itàlia cumentzet unu protzessu pro liberare a totus is tzitadinos de s’Istadu. E non mi paret mancu chi Civati chèrgiat fraigare su sotzialismu in Itàlia! Semus semper a sa visione de su PCI- a sa letura de sa Chistione Meridionale gramsciana, foras de cuntestu istòricu chi su pensadore marxista aiat analizadu- e non a cussa de su neosardismu sotzialista de Simon Mossa, de Su Pòpulu Sardu, de Ànghelu Caria e àteros. Sa manca sardista de tando- gràtzias a is crìticas suas de is Pranos de Rinàschida, a sa visione de is cambiamentos intro de sa sotziedade sarda e mundiale- fiat meda prus a in antis de custa gente, a foras de sa presone mentale italiana, in sa cale sa manca unionista sarda est galu inserida. Est pretzisu puru a analizare is controidas de custu progetu nou. Cumprendere chi- a nàrrere sa beridade- no podet èssere ne de manca e ne sardista.
Leave a comment







…..Occannu passadu, chenza narrer nuddra a’ nisciunu, su guvvernu ittalianu, ada frimmadu unu trattadu internatzionale ghi autorizzada a’ sas multinazzionalese de cada zenìa a’ si che furare cale chi siada risorsa de cale chi siada Natzione, chenza chi s’istadu cumpettente pottada ponner divviettu perunu…..In pratticca, NOS a’ bendridu in blocco, Zentes e propriedades…..Bìad’appidu duos chi an denunziadu a’ ssu Guvvernu pro ALTO TRADIMENTO, ma in s’interi, giughimus tottus una cadena istrinta in tuju, e deo no bido attera manera de nnos libberare si no cussa de lis truncare sos poddighes, istrazzendre sas ischedas elettorales e ssas cartellas dei sas tassas, ca tantu no servini pro su bene nostru, ma pro campare a’ grattisi sos nieddros chi devvene sostittuire sa massa dei sa poppulatzione nostra chi che la sunu fattendreemigrare pro su disisperu o depportendre cun contigas chi atterrana tottalmente sa DIGNIDADE dei sa ZENIA NOSTRA SARDA…….Ischiddammunnos TOTTUS, pro la GHERRARE cun donzi mediu intellighente POSSIBILE …..