Sa Moldàvia est un’Istadu piticu intre Ucràina e Romania, chi faeddat su rumenu (mutidu moldavu pro natzionalismu) e at comente primu setore produtivu su binu. Istadu minore ma partzidu in duos cantos: sa parte parte manna intro de s’ONU e una repùblica filo-russa chi s’est decrarada indipendente in su 1990, ma chi in pagos l’ant reconnota, mutida Transnistria. A pustis de sa gherra in Ucràina su prètziu de su gas e de sos àteros carburantes est crèschidu meda e at postu in abbolotu sa Moldàvia. Su guvernu filo-europeu at pèrdidu sustentu in sos sondàgios e sa Rùssia est proende a dare un’impèllida a sa mudada polìtica. Sa punna est de acurtziare s’Istadu a s’influèntzia sua e de l’istesiare dae s’Europa.
Su guvernu moldavu est timende chi sas fortzas russas in Transnistria, potzant leare su poderiu in manera violenta o cun unu corfu de Istadu cuadu. Sa risposta est istada de pedire agiudu a s’Europa e a sos Istados Aunidos, seberu chi at ismanniadu abbolotu. Sa populatzione est in majoria moldava e sas minorias prus mannas sunt cussas ucràina e russa. Sa Moldàvia no est in s’Unione Europea e nemmancu in sa NATO, ma at acordos cun issos dae meda e at unu movimentu chi favoresset s’intrada in s’Europa. A s’imbesse tenet raportos longos cun sa Rùssia, ma cun paga fide. Sa chistione de sa Transnistria est galu aberta a pustis de una gherra e de sa dimanda de cussu territòriu de intrare in sa Federatzione Russa in su 2014. Sa Transnistria chi dae su ’89 a oe at menguadu sa populatzione moldava e ucràina, chi fiat sa majoria, e crèschere cussa russa.
Pro como sa situatzione l’ant ammanigiada in una paghe de nèrvios, ma dae carchi mese paret chi sa Rùssia apat sa punna de si leare su poderiu in sa Moldàvia, pro no àere s’arriscu de bìdere s’Istadu andare cun s’Otzidente, comente est capitadu cun s’Ucràina. Una gherra non cumbenit a sa Rùssia, ma oramai non s’ischit mai ite podet acontèssere.
(redatzione)
Leave a comment