A caddu tocadu. Sa delicadesa de Micheli Pinna.

A caddu tocadu. Sa delicadesa de Micheli Pinna.

de Giagu Ledda

Giagu Ledda

Sa chida chi nch’est colada est istada de profetu pro sa poesia sarda. Unu poeta nostru, Antoni Canu, otieresu de nàschida e saligaresu de adotzione, at presentadu in Catalugna s’ùrtimu traballu suo, unu libru de poesias tituladu “Les mies mans”.

Antoni Canu sos versos suos los iscriet in sa limba chi at imparadu a minore gioghende peri sas carreras de S’Alighera, sa matessi limba chi at connotu a pobidda sua, e chi at pesadu a fìgios suos. Sena mai ismentigare sa limba sua de tita, sa sarda, at adotadu pro sa creatzione poètica s’àtera limba de sos afetos, sa catalana, limba arraighinada in terra sarda.

Sa poesia de Antoni Canu est prena de realismu, unu realismu intimista chi mustrat s’essèntzia de sos sentimentos prus profundos; sos versos suos sunt su retratu de su momentu de s’intimidade prus cuada, presentados a manera discreta, ma cun sa finesa chi unu poeta ebbia ischit dare.

Sa presentatzione de su libru, in sa Biblioteca de Catalunya, in Bartzellona, in s’ìsula de Eivissa e in sa tzitade de Perpinyà, territòriu frantzesu ma parte de sa Catalugna Nord, est semper istada fata in catalanu, limba-tinteri in ue su poeta at intintu sa pinna, limba abeàrgiu in ue su poeta at “afungadu sas manos bramosas pro lòmpere a sa mitza segreta de sa paràula”. Petzi sa presentatzione in s’Assòtziu de sos Sardos de Bartzellona est istada fata in sardu, dae me, e in catalanu dae Pere Mayans diretore de su “Servei d’Immersió i Acolliment Lingüístics del Departament d’Ensenyament de la Generalitat de Catalunya”.

In Sardigna, su 24 de maju, in sa bidda de Bono, s’est fatu su Convegno internazionale “Antonio Mura Ena, tra poesia e filosofia”, pro ammentare su grandu poeta chi, in paràulas de un’istudiosu famadu e istimadore suo, relatore in su cunvegnu tzitadu, iscriet: ” Il livello letterario dell’opera poetica di Mura Ena rappresenta indubbiamente un punto d’arrivo della traiettoria percorsa dalla poesia in lingua sarda. ……… il suo modello culturale insiste sulla cultura e sulla lingua sarda …….. il fatto che la sua cultura si sia confrontata, da scienziato e addirittura da pioniere, con la modernità e con i media, può far convenire i lettori che il ricupero della propria cultura e della propria lingua, resti oggi compito fondamentale della società post-moderna”.

E tando, pro pònnere mente a sos consìgios, a sos impòsitos de Mura Ena, ite faghent totus, Sìndigos, Assessora a sa cultura, Relatores e Retore de s’Universidade de Tàtari? Faeddant in italianu!

E sos istràngios internatzionales? Sigomente l’at iscritu in sa pàgina sua de facebook, potzo tzitare sa Diretora de sa “Institució de les Lletres catalanes”:

“J.E Adell at fatu una bella arresonada ponende in resartu s’importàntzia chi tenet sa connoschèntzia mùtua intre catalanos e sardos e su chi podimus imparare paris. A su matessi tempus però, a manera educada ma detzisa, lis at pedidu de faeddare in sardu si lu cheriant defensare. Cando est tocadu a mie a faeddare apo insistidu a pitzu de su matessi argumentu. Ca nos at lassadu confusos su de bìdere chi in una die intrea dedicada a un’iscritore sardu totus, totu sos ses interventos siant istados fatos in italianu. Deo chircaia de acrarire a fìgia mia sa situatzione de ischitzofrenia chi si fiat creada narende·li chi fiat comente a s’agatare in sa basìlica de Montserrat e alabare, in castiglianu, sa figura de Josep Carner (connotu comente prìntzipe de sos poetas catalanos n.d.t.) lassende a su catalanu sa parte prus folclòrica, comente passu chi pretzedit sa morte sua”.

De su chi est sutzessu in Bono, sa Nuova Sardegna at iscritu:”Fate un uso normale della lingua sarda. L’appello degli ospiti catalani al convegno internazionale di Bono.” E deo apo annantu chi forsis su tìtulu prus apropriadu diat èssere istadu: “Sos furisteris e non sos sardos protestant ca non si faeddat in sardu”. Mai l’aere fatu.

Comente narat su ditzu: A caddu tocadu, sedda li pìtigat. Cando unu est atrimpanadu, abbuddadu pro carchi cosa, cando iscriet a istica in s’ogru, lu faghet cun ràngulu. Custa est sa risposta chi apo retzidu (ma est una risposta? e a chie est dirigida? pro ite impreat su plurale?).

” Sa gestapo limbistica est torra in ziru. Istade atentos ca sos canes arrajolados sunt perigulosos. Ma finas pro issos b’est sa cura. Sos catalanos sunt pessonas serias e cumpetentes e sos sardos puru. Amus poetes e iscritores de valia, chi daent prou de si podere cunfrontare cun sa literadura europea iscrita in cale si siat limba; e mai cantos sardos chi faeddant e iscrient sa limba issoro cun sentidos sanos e zustos; tzertu, in custos annos, si b’at pesadu finas bruscanalla chi tocat de batallare ca issos puru sunt sardos e unu cantu de pane tocat chi issos puru l’apant. Depent bistare atentos, però, a non si rosigare tra issos matessi, ca su bersallu est in aterue. Cando s’annada est mala tocat de istare a ogros abertos e a origras paradas ca sos matzones zirant de prusu. E tando tocat de parare sas matzoneras.”

Custas paràulas, chi non tenent aguales in cantu a delicadesa, mi las at imbiadas Michele Pinna, diretore sientìficu de s’Istituto Camillo Bellieni de Tàtari, membru de s’osservatòriu internatzionale pro s’amparu de sas limbas e literaturas prus pagu difusas. Deus nos nde lìberet e santos.