In sa dibata a pitzu de sa limba sarda amus semper a agatare chie narat de “non volere dividere la lingua”. Ma in fines sa veridade nde essit a pìgiu. Gasi podimus bìdere chie, a manera legìtima e finas coerente, iscriet in facebook (Bilinguismu oi): «Alla grafia campidanese corrisponde la lingua campidanese letteraria e alla grafia logudorese corrisponde la lingua logudorese letteraria. Cioè due lingue diverse, sorelle gemelle ma non omozigote». Duas limbas! A nd’àere una no andat bene, ne a b’arribare a s’olandesa, ne a sa tedesca. Non bi nd’at! Ma sigomente sunt in medas sos chi non s’atrivint a nàrrere de nde chèrrere duas, tocat de ismontare cale si siat punna partzidora. Finas sa chi est bene cuada.
«Duos istandard non cherent nàrrere duas limbas». Chie lu narat – ca ischit chi est difìtzile a lu fàghere cumprèndere a sos sardos – est ponende unu ponte cara a sas duas limbas. Màssimu si b’at gente chi lu narat a beru e chi cheret partzire sa limba moende dae garas e cantadas.
Como chi, però, amus mustradu s’assòtziu intre batua e bertsolarismo, sos bascos no andant prus bene! E tando Galles, in ue b’at duas maneras de iscrìere («Modern welsh can be written in two varieties»). Ma Colloquial e Literary Welsh sunt un’àtera cosa. Su Colloquial est impitadu pro faeddare e pro s’iscritura informale e su Literary, chi est belle su matessi de su chi agatamus in sa Bìblia de su 1558, est su chi benit impitadu pro s’iscritura formale.
Inoghe sos giogos si faghent prus difìtziles: si sos Literary prus impitados sunt sos matessi de sas garas e de sas cantadas devimus detzìdere si los cherimus artziare a limbas (e tando non nargiais chi “nemos bolet partzire”) e fraigare unu muru (amus a bìdere cales diant èssere sas làcanas e chie las diat dèvere sestare) o puru si cherimus àere una limba cun unu standard ebbia. At a èssere su standard chi at a fàghere mòrrere s’improvisatzione poètica? O sa diglossia semper prus manna? Àtera pregonta. Sa Lsc no est atzetada? Naremus-lu a pustis de l’àere impitada. E comintzamus a pensare chi sas làcanas chi esistent petzi in sa conca de calicunu, sunt dae semper coladas dae sos poetes chi proponent unu còdighe (chi no est sa Lsc) mai refudadu dae sos amantiosos chi bivent (e duncas faeddant) in Sardigna meridionale.
S’ùrtima cosa: Non b’at in custu arresonu nen malafide ne ignoràntzia pro su chi pertocat sa poesia improvisada. Ca custas paràulas essint dae chie diat chèrrere sighire a ordingiare cantadas campidanesas in sa zona sua comente at giai fatu. Finas cherende un’istandard ebbia pro su sardu.