Est coladu belle unu mese dae cando s’ùrtima ischintidda in Monteferru si nche est istudada, o mègius, dae cando chie at cumbatadu contra a sos fogos at bìnchidu. Una bìnchida chi pro gente meda at tentu su significu ranchidu de tzucare dae nudda: aziendas isciusciadas, animales mortos e cuiles brusiados.
Sos pastores siat pro more de sa paradura, siat pro su màndigu pro sos animales lòmpidu dae onni tretu de Sardigna e fintzas dae Itàlia, como ant carchi cosa cun sa cale torrare a traballare. Paret però, chi s’atentu de s’informatzione si siat iscaressidu de annotare is massajos, mescamente sos chi coltivaiant olia.
In Cùglieri, massimamente, b’aiant famìllias chi pro more de s’ògiu bèndidu lograiant su tantu de dinari pro istare tranchillos pro un’annu intreu. Pro non faeddare de chie traballaiat petzi cun cussu. In prus s’olia fiat una manera pro contivigiare su logu, pro abarrare in sas biddas de su Monteferru: como chi cussu balàngiu pro annos medas at a mancare ite at a capitare?
S’arriscu est sa fuida de gente meda, mescamente giòvanos, chi cheret nàrrere sa morte de sas comunidades. Est un’afare sèriu de a beru. Fintzas a como, però, pagas propostas pro sarvare su setore sunt lòmpidas. Sa Regione istat a sa muda, s’ispera est chi su dinari de su guvernu at a sanare totus, fintzas sos àrbores a chìnisa. Tzertu, bisòngiat de ischire si e cando ant a suprire de a beru cussos soddos, ma cussa est un’àtera faina.
Si una cosa amus cumpresu dae sos fogos de custu istiu est chi semus prus aunidos de comente pensamus e chi semus capatzes de nos dare un’agiudu cando b’at bisòngiu. E s’emergèntzia no est agabbada e non depimus ismentigare nemmancu de unu sardu.
Gabriele Tanda
Leave a comment