Lewis Mumford, unu de sos intelletuales prus de importu de su sèculu XX, naraiat chi in su tempus de sa Revolutzione Industriale b’at àpidu unu cambiamentu de sa mentalidade, cun cunseguèntzias malas a beru in sa vida de sas pessones. Su traballu, su tempus o sa naturalesa ant agabbadu de èssere cunsiderados pro su chi oferiant a sas vidas nostras e ant cumintzadu a èssere bidos petzi comente fortza de traballu, oras de produtzione e resursas a disponimentu. Pro su fatu de medire su tempus, su torracontu in su cummèrtziu o sa capatzidade bèllica, sos nùmeros ant tentu una relevàntzia noa e cun su tempus custa astratzione at postu a un’ala totu su restu. Mancari su mundu non siat prus gasi ispiedadu comente in su sèculu XIX, custa mentalidade galu pesat in s’umanidade.
Oe unu grustu de istudiosos ghiados dae Tyler VanderWeele, de s’Universidade de Harvard, e dae Byron Johnson, de s’ Universidade Baylor, presentant in unas cantas revistas de su grupu “Nature” sos resurtados de sos primos passos de unu progetu chi punnat a redìmere custu fatu de cherrrere a mala bògia medire totu e pensare, prus a prestu, a sa cuntentesa de sa gente. In su traballu bi sunt sos datos de sos cuestionàrios propostos a 200.000 pessones in 22 paisos de sos ses continentes, chi sos resurtados los sunt regollende cada annu durante chimbe annos, dae su 2022 a su 2027, e totu cantu si inglobat in s’ “Istùdiu Globale subra de sa Prosperidade”. Custu progetu tenet sa punna de istudiare sa disrtibutzione de sa “prosperidade umana”, comente li narant a sa mètrica issoro de sa vida bona, chi includet preguntas subra de ses domìnios (ditzosia, salude fìsica e mentale, sinnificadu e finalidade, caràtere e virtude, relatziones sotziales probianas, e seguridade finantziària e istabilidade materiale); includet prus de 40 indicadores e ponet in pare sos sugetos de s’istùdiu tenende contu de caraterìsticas comente s’edade, su sessu, s’istadu tzivile, s’afiliatzione religiosa o sa cunditzione migratòria.
Pro crarire sa finalidade de su traballu issoro, sos responsàbiles de s’istùdiu narant chi “pro disinnare polìticas seguras chi agiuent sas pessones a prosperare, sos guvernos diant dèpere ammaniare sistemas pro collire datos seguros subra de su bonistare de sos tzitadinos”, e ponent in craru chi tocat a andare prus addae de sas istatìsticas istatales chi si interessant de sos postos de traballu, de s’isperu de vida o de su PIB. “Custas medidas ogetivas caturant aspetos crae de su bonistare de sos Istados, ma narant pagu de comente istant sos indivìduos”, crarit un’ editoriale de sa revista “Nature Human Behavior” subra de su progetu.
Sos autores isperant chi custu istùdiu “agiuet a cumprèndere comente pròsperant pessones diferentes in maneras diferentes, e a cumprèndere cales aspetos de su bonistare, e cales caminos cada a su bonistare, sunt ispetzìficos de cada cultura e cales sunt belle universales”. VanderWeele isperat finas chi sos datos collidos podant agiuare sa gente a orientare sos istiles de vida, superende a bortas sas inclinatziones naturales.