Su 31 de bennàrgiu Whatsapp etotu at decraradu chi su programma Graphite, de sa sotziedade israeliana Paragon Solution, aiat oretadu noranta persones in Europa. Su problema est chi custas non fiant criminales o àteros indagados dae sa giustìtzia, chi fiant sas punnas de Graphite, ma gente comuna impinnada però in setores dìligos, comente, in Itàlia, s’acollida de sos migrantes e in sas lutas pro sos deretos, ma fintzas giornalistas de iscumbata chi aiant iscritu de polìtica.
S’iscàndalu fiat essidu a lenu a lenu giai dae nadale, cun unu messàgiu supridu a sos oretados dae Paragon etotu, chi lis avisaiat chi sos telefoneddos issoro fiant serbados, in una manera chi non rispetaiat sas règulas de impreu chi aiant dadu a sos guvernos.
Su problema difatis est chi chie podiat impreare custu traste fiant istitutziones pùblicas de importu ebbia, che a sos servìtzios segretos o sos corpos de politzia. In Itàlia sos oretados fiant mescamente ativistas pro sa defensa de sas persones migrantes, cun fintzas unu prèideru. Su chi at fatu prus chimentu però est su telefoneddu serbadu de Francesco Cancellato, su diretore de sa testada Funpage, sa chi aiat fatu s’iscumbata a subra de sa setzione de sa gioventude de Fratelli d’Italia, e chi at iscobertu cantu sunt ispartzinadas sas ideas neo-nazistas e s’amparu de s’ideologia fascista a intro de su grupu.
Su guvernu, mutidu a acrarire s’acontèsida in Parlamentu, si nche est ammustradu in dificultade manna. Sos servìtzios segretos, cun su sutasegretàriu Mantovano, ant denegadu de bi intrare carchi cosa in s’atividade; sa matessi cosa at fatu su Ministru de s’Internu. Su chi abarraiat fora fiat su Ministru de sa Giustìtzia, Nordio, chi at sa responsabilidade de sa politzia penitentziària. Andende contra a sos inditos de su guvernu chi cheriat pònnere su segretu de Istadu a subra de sa chistione, fintzas Nordio at denegadu totu. Paragon però, in su mentres, at tancadu su cuntratu cun s’Itàlia e at cunfirmadu s’impreu proibidu.
Tando, su problema abarrat in totu canta sa graesa sua: s’ischit chi calicunu at oretadu innotzentes e giornalistas, chi su programma fiat impitadu dae istitutziones de su guvernu, ma nemos cheret nàrrere, o peus puru ischit, chie e pro ite l’at fatu. Un’atacu a sa libertade de sa persone e de s’imprenta, chi in sos tempos iscurigosos chi semus bivende non si podet atzetare.
Gabriele Tanda
Leave a comment