Su 14 de abrile de su 2008 est una data simbòlica in s’istòria de su sistema polìticu italianu. E de motivos bi nd’at prus de unu. Su primu pertocat sa semplificatzione de sa cumpetitzione eletorale, sende chi in cussas votatziones si disafieint duos partidos “noos”: su Partidu democràticu a un’ala (nàschidu dae s’unione de sos Democràticos de manca e de sos tzentristas de sa Margherita) e su Pòpulu de sa libertade a s’àtera (dae sa fusione de Forza Italia e de Alleanza nazionale). De prus, est sa prima borta chi sos duos partidos prus mannos de sa manca rinùntziant a si presentare cun sos sìmbulos de sos traballadores (farchitu e marteddu) in favore de un’arcu de chelu: unu fenòmenu òticu chi est duradu su tantu chi podiat lassende su parlamentu privu de rapresentàntzia comunista. Binchet Berlusconi, cun s’esperièntzia de su guvernu Prodi chi punit a ambos a Walter Veltroni (chi a Berlusconi mai lu mentovaiat narende·li «su cabu de sa coalitzione a mie contrària») e a s’ex presidente de sa Càmera Fausto Bertinotti. Su 2008 cheret cumpresu finamentas ca est s’annu de sa crisi econòmica lòmpida dae Amèrica: sa manca radicale, punida pro sa partetzipatzione sua a su guvernu Prodi (sa prima bia de Rifondazione cun ministros), non podet rapresentare a sos chi in sas pratzas tzichirriant «la crisi la paghino i padroni». Bi pensat s’Italia dei valori de s’ex Pm Antonio Di Pietro: ma no est una rapresentàntzia de manca. Dae bàsciu si movet fintzas su Popolo viola, ma luego lassat su logu a sas primas artziadas de conca de is grillinos de su Movimentu 5 isteddos. Sa manca nch’est in foras de su totu dae s’iscena e sa federatzione intre Prc e Pdci pro sas europeas de s’annu a pustis nemmancu issa andat a logu. Ma sa chi comintzat su 2008 est fintzas una legisladura de crisi pro su tzentru dereta, cun Fini chi lassat su Pdl pro fàghere nàschere Futuro e libertà per l’Italia, cun pagu profetu. Berlusconi, chi fiat guvernende unu paisu Piigs (Portugallu, Itàlia, Irlanda, Grètzia e Ispagna), non dat garantzias mannas a s’Unione europea e nemmancu a sa burghesia itàlica. Su diferentziale spread intre sos Bte e sos Bund tedescos est s’abertura de onni nova polìtica e dae su 2011 est Monti chi retzit s’incàrrigu de serrare su cuincuènniu. Su 2013 Grillo pigat su 25% e Bersani non resesset a guvernare comente diat chèrrere: s’intrèverant sos guvernos Letta, Renzi e Gentiloni. Est sa prima bia de Fratelli d’Italia chi, dae tando a s’opositzione e cunfirmende·la pro sos guvernos Conte (I e II) e Draghi, si preparat pro lòmpere a sos resurtados de oe. A belle tres annos dae sas eletziones de su 2022 est galu a su 30%. Est duncas cun sas votatziones de 17 annos a oe chi si manifestant a craru duas tendèntzias ligadas a pare: sas vitòrias eletorales de sa dereta in mancàntzia de un’alternativa a beru de manca.
mauro piredda
Leave a comment