– de Giuseppe Corronca –
Una de sas paràulas impreadas meda a boghe, ma pagu in sa vida pràtica est “coerèntzia”.
Sos ùrtimos avenimentos in contu de limba sarda, ammustrant comente de coerèntzia bi nd’at pagu e nudda. Pro èssere prus craru, fatzo riferimentu a totu sos chi in sos annos colados ant criticadu, fintzas in manera forte (in cara o a palas) una determinada lìnia de polìtica linguìstica e chi como, imbetzes, invocant sa paghe e s’unidade. Chie tenet origas pro intèndere, intendat! O si preferides, “intelligenti pauca”!
Però non chèrgio èssere malu meda ca tocat a reconnòschere chi calicunu, dae duos annos a custa parte, est istadu coerente: mi refero a s’atuale guvernu regionale, chi at mustradu una coerèntzia sena paris in su destrùere totu su chi de bonu est istadu fatu in sos annos in antis, cumintzende dae su declassamentu de su Servìtziu Limba Sarda, e sighende in una òpera de indiferèntzia generalizada pro sa polìtica linguìstica. In una paràula, gràtzias a sa coerèntzia de su guvernu regionale, semus torrende a una visione dialetale e folclorìstica de sa limba sarda.
Cando Pepe Coròngiu fiat diretore de su Servìtziu Limba Sarda de sa Regione, mi ammento comente gente meda non de podiat contare sos ispantos de cantu fiat bravu, preparadu, “coerente” (isse emmo!). Como chi no est prus diretore, sa matessi gente bortat de palas e crìticat sa manera sua de nàrrere sas cosas, incurpande·lu de èssere meda estremista e de no iscurtare sas resones de chie cheret partzire sa limba.
Deo non so niunu pro incurpare a nemos e impreare paràulas fortes comente “collaboratzionistas”, “traitores” o àteros “cumplimentos”, ma comente simple tzitadinu de custa terra, sardu e cosmopolita a su tempus matessi, ideologicamente lìberu, mi domando si custa lìnia modde pagat. Comente si faghet a invocare s’unidade de su movimentu linguìsticu cando sos chi invocant custa unidade collaborant cun sos chi sunt ochiende su sardu?
S’era de su discussionismu infinidu subra sas matessi cosas penso chi siat acabada dae ora. Dae un’ala b’est chie faeddat e boh, dae s’àtera b’est su CSU chi non solu faeddat, ma faghet. Lassamus sas passerellas polìticas, cun tantu de promissas e bonos propòsitos, a chie cheret sa paghe e s’unidade faghende sa gherra.
Nois de su CSU sighimus sa gherra, pro lòmpere a sa paghe e a s’unidade.
Giuseppe Corronca
Leave a comment
Giusepe, amigu caru,
t’iscrio ca so unu gherreri!
Sende chi so uno chi dae su 1988 est gherrende pro s’avaloramentu, sa normalizatzione e s’ufitzializatzione de sa limba sarda, sende chi cun Diegu Corràine apo coordinadu, in Santa Justa, su 14 de làmpadas de su 2014, su primu addòbiu de su chi amus istabilèssidu de ddi nàrrere C.S.U., sende chi so su chi at iscritu – a manu e conca sua! – su comunicadu pro is òrganos de informatzione de cussu addòbiu, sende chi so su chi at coordinadu s’addòbiu de importu – chi non fiat una “passerella polìtica” – chi s’Assessora Firino, e ddi torro gràtzias!, at cuncordadu in Casteddu chenàbura 26/02/2016, sende chi non so unu de is destinatàrios – a manera dereta o non dereta – de su chi iscries. Sende totu custu, ti pregunto pro praghere de iscrìere a manera crara nùmenes e sambenados de “totu sos chi in sos annos colados ant criticadu, fintzas in manera forte (in cara o a palas) una determinada lìnia de polìtica linguìstica e chi como, imbetzes, invocant sa paghe e s’unidade” e de iscrìere is nùmenes de is chi tue cunsìderas “collaboratzionistas” e “traitores”. In prus, ite diant àere traìghidu custos “traitores”? Pro amore de sa beridade: aici sa gente ddu cumprendet de prus, a manera crara, ca non totus sunt avesos a su limbàgiu de su suspu.
In Casteddu, chenàbura passada, de discussionismu non nde ddoe fiat. Non nde apo intesu; deo ddoe fia (e ddoe aiat gente meda, finas istantàrgia, ca non ddoe aiat logu de sètzere bastante: intelletuales, poetas, rapresentantes de is universidades sardas, diretores de giornale, assòtzios culturales, istitutos de chirca, polìticos, operadores de isportellu, dirigentes e maistros de iscola, editores, faeddadores de is limbas de minoria chi tenimus in Sardigna … e sighende!) e ddoe fia dae su cumentzu finas a s’agabbu! Totus ant faeddadu e ant naradu su chi pensaiant. Calicunu at fintzas iscutu forte! Apo intesu solu fatos cuncretos e finas de importu: pro nde nàrrere unos cantos, de pagu contu ti paret chi is cumpetèntzias in contu de su chi previdit sa Lege 482/99 tramudent dae s’Istadu a sa Regione? De pagu contu ti paret chi s’Universidade de Casteddu at naradu chi aberit una càtedra de Limba sarda? Ma apo intesu, comente est normale, finas crititzidades, problemas, est a nàrrere cosas de pigare in manos, cosas chi tocat a si sètzere a inghìriu de una mesa e a nde chistionare pro ddas propassare. In ue est s’ispantu?
Giusepe, in sa vida, e finas in polìtica, sa beridade in butzaca non la portat nemos! O nono? Is montes non benint a pare, ma is cristianos eja! Nos bolemus addobiare pro nde faeddare paris?
Cun amigàntzia manna!
Antoni Nàtziu Garau
Antonello Istimadu,
non pòngio in duda chi ses unu gherreri e nemmancu sa professionalidade tua in matèria de limba sarda, ca cun s’esperièntzia tua mi podes fàghere de maistru. Ammito chi su meledu chi apo fatu est unu pagu tostu, ma non tèngio nudda de personale cun nemos in particulare. Crìtico petzi su fatu de abbarrare cun sos pees in duas iscrapas, cosa chi, a bisu meu, non faghet bene a sa càusa. Si de aberu cherimus s’unidade de su movimentu linguìsticu, tando tocat a nos aunire nois contra a chie est faghende pagu e nudda pro sa limba nostra. S’atuale guvernu regionale, non mi paret chi finas a como apat fatu o chi tèngiat intentzione de fàghere. Mi risultat imbetzes chi at segadu fundos pro sa limba e declassadu su servìtziu e medas professionalidades. Si as lèghidu cun atentu su chi apo iscritu, no apo acusadu niunu de èssere traitore o collaboratzionista, ma apo in manera simple domandadu si custa lìnea modde pagat. Si sa Regione at a fàghere de prus pro sa limba, apo a torrare in segus in sos passos mios. Si però non cambiat nudda, tando forsis tèngio unu pagu de resone a faeddare de discussionismu chi non lompet a nudda. Si custas paràulas mias, chi podent èssere non cumpartzidas, serbint a fàghere pagu pagu meledare, nde so cuntentu. Pro su restu, non tèngio peruna dificultade a nde faeddare cun tegus e cun àteros finas de pessone. Cun istima manna. Giuseppe Corronca
No ddoe at meda de nàrrere Antoni Nàtziu: tue e is amigos tuos seis a favore de unu guvernu chi est contra a sa limba sarda. In duos annos Firino no at fatu nudda. Cumprendo chi tocat a sarvare is aziendas e is istipèndios, ma ddoe at manera de ddu fàghere puru. Si est beru chi fias in su CSU proite ti nde ses bessidu? Ite t’ant promìtidu? Ses disinteressadu? prova a respòndere tue amigu caru…
Deo bi so andatu a bìere sa die in Cagliari. Sa tzente fit ritza est beru, ma ca sos postos fini pacos e contatos.Mana natu ca su prus fini tzente de sa Regione e tottu. Tanno pesso chi Pepe Corongiu e Pepe Corronza apana reione. Ite bi achene sos sardos beros cun custa tzente?
Giusepe,
amus a agatare sa manera de nde resonare de su chi est faghende sa R.A.S. in contu de polìtica linguìstica e de sa tenta profetosa chi – intra de milli dificultades, finas finantziàrias! – s’Assessora Firino est boghende-nche. In Casteddu, chenàbura, nd’at essidu a campu un’analizu sèriu, obietivu, de su chi s’est fatu in custos annos, e Firino at fintzas pintadu sa carrera chi si podet sighire in is annos imbenientes.
Su de criticare est unu deretu de totus e arguai si mancat sa crìtica: su chi no andat bene, in s’esertzìtziu de custu deretu, est su de pintare sa persone criticada che a su diàulu, su de estremizare is resonamentos, su de manigiare semper s’ipèrbole in negativu, su de cunsiderare totu su chi faghent is àteros cun malesa, a bortas – e domando perdonu pro sa metàfora pagu fine e tzivile! – su de ghetare merda subra de is àteros. In Casteddu, medas ant fatu crìticas a sa R.A.S. e a Firino (e est issa, s’Assessora, chi at chertu unu dibatu abertu, lìberu, non telecumandadu!), ma totus ant fatu finas propostas operativas pro currègere is crititzidades, pro ddas propassare e pro megiorare is cosas.
Giusepe, sa cosa de importu est a fàghere, a fàghere cosas utilosas pro s’avaloramentu de sa limba nostra, pro chi is istitutziones, s’iscola, s’universidade, sa crèsia, is òrganos de informatzione, is editores, is famìllias … traballent a manos de pare pro currègere su disechilìbriu funtzionale intra de sa limba nostra e s’italianu. Cale si siat faina chi punnet a custu andat bene e bolet avalorada, non firmada o destruida. Pro èssere prus craru e pro serrare: nemos in Casteddu, chenàbura passada, s’est atrividu de criticare sa presentada tataresa de sa bortadura in sardu de Don Chisciote, traballu istravanadu e profetosu fatu dae Gianni Muroni cun sa domo imprentadora Condaghes, ma antis totus ant apretziadu sa faina. Su cunvegnu casteddaju cuncordadu dae s’Assessora Firino, segundu custa revista chi nos est acasagende oe, fiat solu “discussionismu”, “lanivùgiu”, “faina dannàrgia” e aici sighende. Est custu su chi no andat bene!
E duncas, unu, chentu, milli Don Chisciote e fainas che a cussa: bene meda! Unu, chentu, milli cunvegnos R.A.S. e momentos de resonu in contu de sa limba nostra: bene meda etotu!
Andria,
de duas una: a) o nois (deo e tue) nos connoschimus bene e tue ischis bene chie so, ite apo fatu e ite so faghende pro sa limba nostra; tue ischis fintzas ite est acontèssidu su merie de su 31 de santugaine de su 2014 in Santa Justa; b) o nois (deo e tue) non nos connoschimus, non non semus bidos mai, no amus mai resonadu paris de limba e de polìtica linguìstica: t’ant informadu male de chie so e de su traballu meu e tenes un’idea faddida de su chi fatzo.
Non nche as a crèere, ma penso chi tue mi connoscas bene e chi deo connosca bene a tie. Comente si siat, mancari non firmes su chi iscries cun su nùmene e su sambenadu tuo, non t’ismèntighes mai de su respetu pro is àteros, prus che totu cando sunt cumpàngios chi sunt traballende che a tie pro chi is Sardos sigant a faeddare e a iscrìere sa limba istòricu-identitària natzionale issoro. Sa màchina isparghidora de ludu, cun is allusividades meschinas a istracu baratu chi ghetat, pro praghere, lassa-dda istudada!
Antoni Nàtziu Garau