Fabrìtziu Dettori, militante linguìsticu e indipendentista, sighit in s’òpera sua de recùperu e valorizatzione de su tataresu.
In s’ùrtima publicatzione sua, Fori e conti/L’alfabetu sassaresu, at postu paris contos pro pipios e un’alfabeto figuradu. Custa parte est s’evolutzione de su traballu chi Dettori at fatu in sos ùrtimos annos in sas iscolas elementares comente espertu esternu de turritanu. A cumpletare s’alfabetu ddoe sunt puru cantzoneddas, giogos e figuras.
In Fori e conti sos contos, pensados pro sa pitzocalla, tenent unu valore a su matessi tempus didàticu e istòricu.
Sunt presentes difatis riferimentos a s’istòria de Sardigna, massimamente a cudda giudicale, cun sas figuras de Adelàsia de Turres, Marianu IV, Ugone III e Lionora de Arbarè chi sunt evocadas in un’ammisturu de realidade e fintzione.
Ma ddo’at finas un’ammentu a sa morte tràgica de Antonia Mesina, beatificada dae sa Crèsia, e a sos perìgulos, semper presentes, de sa modernidade.
Intre sos protagonisast de custa seletzione de contos ddoe sunt àteras minorias ètnicas e linguìsticas, comente in La carrera di li cossi, in ue s’autore contat, in manera fantàstica, sas gherras de sos corsicanos pro s’indipendèntzia issoro, o comente in L’isthoria di soriggu chi brinca, un’adatamentu de unu contu cheyenne.
Ogna tantu essint a pìgiu s’amore de Fabritziu Dettori pro sa tzitade sua, massimamente pro Tàtari betzu, in ue est nàschidu, e sos ammentos de su tempus de sa pitzinnia sua, fata galu de giogos in carrera.
Ambas duas partes de su libru sunt arrichidas cun unu glossàriu, frutu de su traballu sighidu de chirca de s’autore, pro marcare s’impreu didàticu de su testu e agiuare sos pipios a atzapare e cumprèndere luego sas paràulas de chircare.
Fori e conti/L’alfabetu sassaresu est essidu in su mese de nadale de su 2024, publicadu dae Alfa Editrice.
(gianni muroni)
Leave a comment