Su 22 de cabudanni de su 2021 marcat su cumintzu de s’atòngiu. Custa die difatis est sa de s’ecuinòtziu, cando su sole passat in su puntu chi s’atopant s’eclìtica e su pianu de s’ecuatore tzeleste.
Su de noe meses in su calendàriu gregorianu est su chi saludat s’istade e aberit sa ghenna a sas istasiones prus fritas.
In Sardigna però su nùmene etotu dat un’inditu chi su calendàriu, in sos tempos antigos, fiat organizadu in manera diferente e diferente fiat s’òrdine de sos meses.
Duas sunt sas ipòtesis subra de su pro ite su de noe meses est cunsideradu in s’ìsula, o mègius ddu fiat in antis, su de su printzìpiu de s’annu.
Una, mentuada dae Max Leopold Wagner in su ditzionàriu etimològicu suo, est de Giuliano Bonfante: cabudanni est su primu mese de s’annu finas in su calendàriu ebràicu e custu diat rapresentare un’acàpiu intre sa Sardigna e sa traditzione religiosa giudàica.
Ateruna ipòtesi collegat imbetzes su nùmene sardu de su mese a su calendàriu bizantinu. Pro sa Crèsia de Bisàntziu difatis su mundu est istadu creadu pròpiu in su cabudanni de su 5509 in antis de Cristos.
Segundu custa traditzione sa primu die de s’annu fiat su 23 de cabudanni, in sos primos sèculos, e a coa sa primu die de su mese. Su 23, pro sa crèsia de ritu bizantinu est sa de s’annùntziu de s’arcànghelu Gabrielle a Zacarias e duncas de su cuntzepimentu de su Batista, mentras segundu su ritu latinu est sa festa pròpiu de Santu Zacarias e de Santa Elisabeta.
Adotadu in su 312 dae s’Imperadore Gantine, custu calendàriu est istadu manu manu abbandonadu in favore de sa calendarizatzione otzidentale e est abarradu in usu in Rùssia finas a su 1699.
In ogna modu est unu fatu chi in Sardigna s’annu de sos sartàrgios cumintzat pròpiu in custu mese, cando cunforma a sa traditzione fiant rinnovados sos cuntratos agrìculos.
(gianni muroni)
Leave a comment