de Mauro Piredda
Brunu Agus est unu de sos prus mannos poetes a bolu subra sos palcos de oe. Meledu e tràgiu de s’improvisadore si aunint cun sas caraterìsticas de s’òmine: in sos modos pàsidos suos agatamus s’ànimu de unu gherradore de (e pro) sa limba sarda. Isse, paris cun sos collegas suos, nche giughet su cantu a poesia in totu sa Sardigna e finas in sas iscolas. L’amus intesu a pustis de unu addòbiu ordingiadu in s’Istitutu Tècnicu de Thiniscole ammentende “Sa Die de sa Sardigna”. E su chi nos at naradu intrat in sa dibata de custas dies a dae chi si diant chèrrere duas normas pro su sardu moende dae sa distintzione intre poetes a bolu e cantadoris. Distintzione chi si mudat in pòrfia intre duos chirros de Sardigna (cabu de subra e cabu de giosso) e duas limbas (logudoresu e campidanesu).
Salude Brunu, seis giai cantende in sas festas de sas biddas. Medas nde faghides in intro de unu annu?
Non b’at unu nùmeru. A pregontare a unu poete cantas garas faghet est che a pregontare s’edade a una fèmina. Potzo nàrrere chi no cantamus che in sos tempos colados cando si naraiat chi “si non b’at gara no est festa”. Sa bona ànima de tziu Antoni Pazzola nos at fatu su contu de cando in Sènnaru ant fatu noe garas in unu annu. Su malu est chi sa majore parte de sos cumponentes de sos comitados sunt giovaneddos chi sighint àteras culturas e cussas ebbia. Ma b’at finas carchi òmine de baranta annos chi non s’ammentat si in bidda sua b’amus cantadu (e b’amus cantadu)
Cantades in cada chirru de Sardigna?
Emmo, cantamus dae Portu Turre a s’iglesiente. Sa poesia a bolu est sena làcanas territoriales. A dolu mannu potzo nàrrere chi sunt prus fritos in su cabu de subra. Cantamus meda in Campidanu e b’at biddas in ue cantamus finas duas bortas a s’annu. Cantamus finas in ue faeddant su tataresu, su gadduresu. In totue.
Tue ses de Gàiru e sa variante tua no est sa matessi cosa de sa limba de sa gara. As àpidu dificultades?
Amus medas paràulas diversas e duncas mi so dèvidu adeguare a sa limba de sa gara. Tziu Frantziscu Mura mi faghiat a bìdere – e deo unas cantas bortas mancu mi nde abbigiaia – cando nde essiat a pìgiu su faeddu de sa bidda mia. Ma no est istada una cosa fea. Antis, apo bidu sa richesa de sa limba sarda, chi est una ebbia, mancari chi apat milli variantes.
Duncas sa poesia a bolu est logudoresa o sarda?
Sa poesia a bolu est sarda ca at àpidu e at poetes chi benint dae chirros diversos. Dae tziu Juanninu Fadda de Fordongianus a sos chi oe benint dae Irgoli, Oniai, Orgòsolo, Ulìana e àteras biddas. E cantamus in totue ca cantamus in sardu, una limba chi est istimada e cumpresa in cada logu.
Duncas podimus nàrrere chi sa limba de sa gara podet èssere unu cuntributu pro àere una limba ufitziale pro sa Sardigna?
Seguru! Ma custa cosa cheret fata cumprèndere a sos polìticos de sa Regione chi dant pagu importu a s’arte nostra. Una gara sunt tres oras de limba sarda e si nche la giughimus in mesu a sos pitzinnos podimus crèschere e creschende afortigare sa limba nostra. Sos bertsolaris ant fatu meda in su paisu bascu, ma sa polìtica at fatu meda pro sa poesia e pro sa limba in sas iscolas.