Georgiana Goddard King: s'americana de sos retàulos de oro

Georgiana Goddard King: s'americana de sos retàulos de oro

-de Sarvadore Serra-

georgiana-in-sardigna

In sa galleria de sos istràngios chi ant visitadu sa Sardigna non devimus ismentigare s’americana Georgiana Goddard King. Si no àteru ca at fatu carchi cosa de prus originale de istùdios antropològicos improvisados o de analìsis sotziueconòmicas de pagu gabbale: issa s’est interessada de arte, cun una mirada particulare a sos retàulos cun su fundu de oro chi frunint sas pinturas sacras de sas crèsias de Sardigna.

Georgiana est nàschida in su 1871 in West Columbia in su West Virginia. Su babbu fiat unu funtzionàriu de sas ferruvias, progressista. Sa mama, fèmina istudiada chi aiat giai retzidu sas primas impèllidas emantzipatzionistas, si nch’ est morta cando Georgiana aiat petzi 10 annos. Pesada dae sa tzia, at frecuentadu in antis su Leach-Wood Seminary, unu collègiu severu pro sennorinas in Norfolk, pustis, in Philadelfia, s’universidade feminile de Bryn Mawr, una de sas pagas abertas a sas fèminas. 

Istimaiat meda sa literadura istràngia e teniat un’intelligèntzia foras de su logu suo. Cheriat connòschere e si cheriat imbèrghere in s’àtmosfera artìstica chi at fatu nàschere sos cabos de òpera chi l’ant ammaghiada. A pustis de sa prima làurea in inglesu in su 1896 e sa de duas in filosofia s’annu a pustis, est tzucada a Europa pro fàghere unu viàgiu de istùdiu. In Parigi at cumintzadu a iscobèrrere s’arte – e sas istòrias chi s’arte podet contare – gràtzias a s’amistade cun Gertrude Stein, una de sas iconas de s’epopea feminista americana, iscritora, metzenate de Picasso, chi l’at fatu istimare s’arte ispagnola.

Maistru de Otieri
Maistru de Otieri

Ghirada a Amèrica, at insinnadu in su 1910  arte gòtica e rinascimentale in sa Bryn Mawr e at leadu parte in su movimentu de sas sufragetas.

At fundadu unu dipartimentu autònomu de istòria de s’arte, (est istada una pioniera in custu campu) e at introduidu sos primos cursos de arte medievale ispagnola in Amèrica. Sas iscolanas suas l’idolatraiant. Sas letziones suas fiant anticunformistas. Faeddaiat a memòria in s’iscurigore prus mannu, pro chi totus s’esserent cuntzentrados in sas paràulas suas sena leare apuntos. Si poniat sa capa niedda de sos acadèmicos, mancari custa règula esseret in disusu: pro issa fiat unu sìmbulu de podere, unu sinnu visìbile de su chi una fèmina podet chèrrere.

Georgiana s’est fata documentarista, s’ùnica istudiosa americana chi at fatu chircas in Europa in manera gasi cumpleta Sa visione sua lìbera li permitiat de mustrare su puntu suo de vista chi fiat in cuntierra cun su filone de sos catedràticos de cussu tempus, ca fiat espressione de su pessamentu feminista.

nostra-sennora-de-tuili

A sa professora l’agradaiant mescamente sos  Primitivos de su 400: gasi lis naraiant a sos artistas dae s’edade mèdia a s’edade moderna. Ischiat chi sa Sardigna, pèrela de terra carinnada dae su mare, costoit retàulos lugorosos, òperas miràbiles fatas dae artistas chi issa istimaiat a ammachiadura. Duncas est andada a Sardigna.

No ischimus cantu b’est abbarrada Georgiana in s’ìsula nostra. De seguru in su 1920 at visitadu medas bidditzolos e cresieddas pro ammirare e catalogare sas tàulas cun su fundu de oro chi faghent galanos sos artares. Gasi lussuosas, capatzas de sugugiare sensatziones e emotziones chi non si podent poderare

Georgiana at bidu sas òperas de su maistru de Casteddu Sardu e de su de Otieri. At visitadu su museu de Casteddu. At iscumproadu chi sas influèntzias catalanas in Sardigna sunt traduidas fintzas a produire unu limbàgiu originale, prus elementare a cunfrontu de s’arte ibèrica ma tocante, prenu de sinnificadu comente in Nostra Sennora de Tuili. .

Un’arte sarda chi rifletit s’istòria e sos cuntatos cun sos àteros pòpulos, nuscat de timàngia e est pinzellada in sa religione.  .

Cando est ghirada a Amèrica no at ismentigadu mai sas emotziones de custa terra forte e animosa At sighidu a istudiare, a pessare e a connòschere. Non s’est cojuada e no at tentu fìgios. Sas chinisas suas sunt in una teca de sa biblioteca de sa Bryn Mawr. Subra, b’at una targa cun su nùmene suo, pro ammentare un’istudiosa e una fèmina chi at agiuadu a fàghere connòschere sa Sardigna a s’Amèrica..

Ligàmene: http://www.ladonnasarda.it/magazine/chi-siamo/5194/georgiana-goddard-king-una-suffragetta-americana-in-sardegna.html

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *