-de Giuseppe Pepe Coròngiu –
S’identidade natzionale de su pòpulu sardu est un’istrobbu pro chie cheret s’omologatzione cun s’Itàlia. Gasi comente s’idea de una limba natzionale sarda no agradat a chie at semper punnadu a sa ‘modernizatzione’ de sa Sardigna pro mèdiu de s’italianizatzione. Ma sende chi su protzessu para coloniale chi tenimus galu in atu in Sardigna, est ghiadu cun sabidoria dae élite dirigentes locales sardas chi si identìficant cun unu progetu italianista, sa gherra a una liberatzione culturale e linguìstica natzionale est fata cun manera e abbistèntzia. Non sunt diletantes sos sardos anti sardos.
E tando gasi comente non b’at una gherra iscarada de s’Itàlianidade linguìstica contra a su Sardu, ma prus a prestu una cumbata fraitza de s’idea de sardu normale cun s’idea de sardu partzidu, folklòricu, dialetale e traditzionale, a sa matessi manera post moderna si gherrat contra sa memòria. Oponende un’idea faddida de s’istòria de su pòpulu sardu e duncas de sos sìmbulos suos.
Sa Die de sa Sardigna, sìmbulu de patriotismu sardu istitutzionalizadu, non podet èssere atacada a cara franca dae sos contra. S’arriscu est mannu meda e s’opinione pùblica est atenta. Prus a prestu mègius a l’iscualificare, a la fàghere ismentigare a bellu a bellu, a la cunfùndere cun àteras festas e argumentos. A manera chi, annu cun annu, perdat su significadu suo patriòticu, e si mudet in una die rituale sena sa fortza simbòlica chi li dat sa lege. Su tempus istracat sa fide, si narat.
Creo chi movat dae custu sèberu su protzessu de indebilitamentu de Sa Die acumpridu cun s’avesu de ‘dare unu tema‘ cada annu a sa festa chi non siat cussu pretzisu de sa derrota savojarda in Sardigna. Ponende unu tema si narat, a manera implìtzita, chi Sa Die est bòida, est una pàgina bianca, non cheret nàrrere nudda e chi cheret cada annu ‘prenada de significadu’.
Est òviu chi pro unu sardu chi si identìficat cun s’Itàlia sa festa at unu significadu chi istrobbat. Sos piemontesos como sunt italianos e a festare cun cumbinchimentu diat èssere a atzetare s’idea de una Sardigna no italiana. No est possìbile sena una crisi identitària.
Gasi creo, finas sena atinu, ses formadu custu protzessu complicadu (fatu de sèberos polìticos e burocràticos) chi in sos annos amus bidu tentare de ‘mimetizare’ su significadu verdaderu de sa festa cun àteras banderas: Sa Brigada Tàtari, sos màndigos s’annu coladu e ocannu sos migrantes e sos disterrados. Ma, sende chi sos ùrtimos sunt temas finas bellos, e chi nos ponent a pensare subra s’identidade dinàmica nostra, non podimus chi èssere in disacordu cun custas optziones ca, finas si no andant contra peruna norma de sa lege istitutiva, controint su fundamentu de sa festa matessi.
Mancari chi, a manera formale, siat unu sèberu chi podet colare, est fatu contra sa sustàntzia verdadera culturale e polìtica de Sa Die. Pro custu non so de acordu e ispero semper chi unu cras, sa festa fata aprovare in sos Annos Noranta dae sa Fundatzione Sardinia cun meressimentu mannu, torret a su significadu suo patriòticu.
In su mentres deo, e sos che a mene, l’amus a dare su significadu suo chi àteros in capas cherent cunfùndere.
Giuseppe Pepe Coròngiu
Leave a comment