de Giuseppe Pepe Coròngiu
So andadu eris un’iscuta a sighire s’assemblea natzionale de su “Partidu de sos Sardos” in Abbasanta. Mi so postu de acordu cun s’amigu Franciscu Sedda e mi nche so ghetadu. Fia curiosu meda de intèndere su dibàtitu de custu partidu indipendentista atragagiadu e fastigiadu meda. Ant fatu sa proposta de unu partidu natzionale sardu. Mi paret s’ora de essire dae s’arrennegu impotente de su mundu identitàriu. Cussu de chie non faghet mai propostas. Cussu semper perdente. In Facebook mescamente in ue binchet su lanivùgiu. Ma s’ocasione de intèndere de prima manu bi fiat e tando nd’apo leadu profetu.
So lòmpidu a s’ora de s’istèrrida de su segretàriu natzionale Sedda. Gente meda, sala prena. Caras isconnotas, noas, fora de su giru identitàriu sòlitu. Franciscu est comente su profeta disarmadu de custu Partidu. Faeddat ispiradu de patriotismu tzivile, de amore polìticu e de si nch’abbèrrere a su mundu e a onni sardu. Est dae semper contra a sa violèntzia Franciscu, finas cussa demagògica verbale chi, at naradu, faghet una pampada dereta e lughente, ma posca lassat sa terra brusiada. <Preferimus èssere un’abbighedda lena chi cuntentat sa terra>, narat. E paret unu poeta a sa moda de Paolo Pillonca.
Sende chi est pro una polìtica ‘amorosa’, sa proposta de Innu natzionale est cussa de ‘Non poto reposare’. <No, a innos chi sunt cantzones de gherra>, acrarit. E a sos chi los crìticant ca sunt faghende intrare unu muntone de ex ritziclados in custu partidu, respondet cun sa lebiesa de unu pipiu. <Chie semus nois a nàrrere ca no a sos chi cherent intrare? Onni sardu at su deretu de divènnere indipendentista>. Sa punna est cussa de unu partidu natzionale meda prus mannu. Issu bi crèet. B’at semper crètidu, dae cando lu connosco.
Ma at a èssere unu partidu de cumbata o de guvernu? Sa base, sos pagos delegados de sos territòrios chi faeddant, non sunt cuntentos che Pasca de sos alleados de guvernu. Su pragmatismu at unu preju. Nando Tocco (chi faeddat in turritanu) e Marianna Bulciolu (tempiesa in pistighìngiu pro s’ispidale tancadu) lu narant a manera crara. Sanidade, àrea metropolitana, trasportos: bi nd’at unu pagu pro totus. Pro àteros assessores de sa giunta Pìgliaru e esponentes de su tzentrumanca b’at pagos complimentos.
Inoghe su pragmatismu controit a issu etotu. No est fàtzile a bisare una Sardigna indipendente e a guvernare cun custa giunta. Si cumprendet chi b’at discuntentu in su partidu, in sa base, mancari chi su mantra est semper cuddu : <Semus sos pagos chi faghent in giunta. Nois traballamus. Non semus che a sos àteros>. Piermario Manca, Augusto Cherchi e Giampiero Congiu, deputados regionales, cunfirmant paris a Modesto Fenu, chi est noeddu de su partidu, intrende in custas oras.
A sa fine tocat a issu: sa parte prus pragmàtica, tecno-polìtica e intelletuale de s’indipendentismu. Paolo Maninchedda, filòlogu e assessore, classe dirigente chi ischit de lu èssere. <Su problema nostru est chi amus ideas mannas, ma un’ispàtziu polìticu minore>.
Su carisma de su lider pragmàticu: Maninchedda est geomètricu in sas visiones suas. Pretzisu, tècnicu e detalliadu (pro custu faeddo de tecnopolìtica). Su bonu de sos amministradores andant a bolu subra sos tecnitzismos: issu imbetzes bi si imberghet. Finas in cosas chi cun sa soberania non b’intrat nudda. Ma tocat a “isproportzionare” sas atziones nostras – acrarit – pro dare unu sensu a totu, finas a sas cosas minores. <Su problema si PdS est de guvernu o de cumbata no esistit: ca su guvernu nostru est una cumbata sighida>, respondet gasi s’assessore de sos traballos pùblicos a sos malumores internos contra a Pìgliaru e a su PD.
A bisu de Paolo Maninchedda, su problema est chi su cuntzetu unitàriu de sa Sardigna no est difùndidu. Sa lògica polìtica est localìstica, cantonale, clanìstica e ingendrat malefatias. Un’avisu: semus leales cun sa majoria, ma non mudos. Sa serrada est totu de professore, pensende a unu partidu nou comente problema educativu: <Àere visiones, pensare a sa Sardigna comente a una natzione>.
Custos sunt lampìgios de arresonos de un’assemblea indipendentista a tempos de oe. Una proposta chi est in campu. Naro sa beridade: non m’at emotzionadu; su pragmatismu calculadore unu pagu mi ponet a tìmere. Però, non si podet bìvere mancu de ideales romànticos ebbia. O de chèscias isvilidas. Ma sos àteros ant propostas diferentes? Est possìbile un’acordu? Unu rafortzamentu de custa àrea? Cun PdS tocat a fàghere sos contos. Ant tentu resone issos a fàghere cust’alleantzia ‘rischiosa’, comente la narat Sedda? O si nche sunt perdende in custu pragmatismu fritu chi non caentat sos coros identitàrios? Ma b’at a beru un’alternativa identitària cun custas leges eletorales?
Sa serrada est unu votu “bùlgaru” pro unu documentu polìticu in ue sa chistione linguìstica non b’est. <Però l’amus posta in su documentu cun sa Còrsica>, narat su segretàriu. Est beru; est importante e sunt abbistos in custu.
Paolo Maninchedda de polìtica linguìstica non nde faeddat belle mai. Est curiosu pro unu chi est filòlogu. Non potzo fàghere a mancu de lu pensare. Ma sena polèmicas. Chirco de cumprèndere si su chi non si narat est in capas su prus de importu. Ma cumprendo sa dificultade. Pragmàtica.
Finas in sa chistione de sa limba mancat su cuntzetu unitàriu e binchet su cantonalismu-clanismu. E custu ingendrat cuntierras. Est unu disisperu. Non creo chi siat pro cumbinatzione.
Mi diat agradare a nde faeddare una die cun issu e cun totus sos chi cherent partidos pro sa natzione sarda.
Giuseppe Pepe Coròngiu
Leave a comment
Pepe, una ‘orta, cando, galu, jeo e Maninchedda ‘imus in su Psdaz, in d’unu cungressu de federatzione nugoresa, in d’unu agrturismu de Ortzai (semus allegande de metas annos oramai, allumancu 6/7), bi l’adia posta custa dimanda de sa limba: pro mene est fondamentale sa chistione, si non ponimus sa limba comente base de s’identidade, no amus a tenner mai una visione unitaria comente Sardos. Non bastat a seremus totus in sa matessi terra, depimus binas faeddare sa matessi limba, po unu sensu de apartenentzia, nos depimus intendere sa matessi cosa, dae susu a bassu e dae destra a manca. Issu m’adiat rispostu meta sinteticu chi non dipendiat dae issu. Carchi d’unu depet cumintzare a lu ponner in uve si depet, in iscola e in sos ufitzios, a l’assinzare a sos pitzinnos in s’asilo ecc. Abilitare sos operatores de s’iscola, in sos isportellos…..
Deu seu troppu cuntenta de su chi appu liggiu,deu appu incumentzau a cristionai sa nosta bella lingua sarda a 15 annusu,prima fiada cumenti u lussu cristionai s’italiau,poi mi piganta mallamenti is amigasa appu lassau su chi contada mammai mia e appu cicau de cristionai su sardu,attra pigadura in giru poìta du cristionà mali,poi appu provau a du scrì su Facebook,ma du deppu migliorai,Is amigu miusu chi mi fainti cumpangià cioè is personagiusu funti Tziu Sisinni e tzia Peppa,Chi dusu obei conosci funti in domu insoru In sardu e ammesturaus,ma osattru pure no arriei meda ca seu andada pagu a scolla e su chi fatzu du fatzu pò arrì deu e chi liggìdi.