Comente ischimus, s’ingenieria genètica est una camba de sa biologia chi at abertu possibilidades noas in contu de modìfica de sos genes de un’ organismu. Cun s’aplicatzione sua, in prus de alterare produtos agrìculos e creare animales in sos laboratòrios, si podent tratare infermidades genèticas ereditàrias cun resurtados bonos a beru. Pro nàrrere, s’istudiosa Helen Sang, de s’Istitutu Roslin de Edimburgu —in ue in su 1996 ant clonadu sa berbeghe Dolly—, at bogadu a campu una ratza de puddas modificadas geneticamente, chi in sos oos issoro b’at proteinas chi diant pòdere agiuare a curare s’isclerosi mùltipla, su cancru a sa pedde e s’artrite.
Faeddende de custas cosas, b’at de ammentare chi s’iscritore Ira Levin at antetzipadu sas modificatziones genèticas de su tempus nostru in su romanzu “Sos pitzinnos de su Brasile”, alleghende de sa manipulatzione de bìculos de ADN de un’ organismu pro lu torrare a cumbinare cun su de un’àteru organismu, previdende in custa manera sa clonatzione de sa berbeghe “Dolly”. Custu contu Levin non l’at bogadu a pìgiu dae su nudda. De veras, tenet contu de sos esperimentos chi su dutor Josef Mengele —conotu comente s’Ánghelu de sa morte—aiat fatu cun èsseres umanos in sos laboratòrios de sos campos de cuntzetramentu in sa Segunda Gherra Mundiale.
In custu casu, Ira Levin contat sas clonatziones de Adolf Hitler, de su cale ant produidu còpias geneticamente idènticas moende dae una de sas tzèllulas suas. Su responsàbile de custa abberratzione no est àteru si non Mengele chi, dae su cuadòrgiu suo brasilianu, cheret creare unu “Führer” nou. Si tratat de unu tema chi Ira Levin at bogadu a pìgiu moende dae sos istùdios de Stanley Cohen e Herbert Boyen, genetistas de s’Universidade de Stanford chi in su 1972 aiant isvilupadu sa tecnología de s’ADN recumbinadore, su mètodu pro unire in manera artifitziale sos bìculos de s’ADN.
Moende dae custu, totu est acuntèssidu meda in presse e, a pustis de un’annu, istudiosos de sas universidades de Califòrnia e de Stanford ant recumbinadu su gene de unu rospu de su gènere “Xenopus” cun s’ ADN de su batèriu “Escherichia coli”, a manera chi su batèriu at cumintzadu a produire una de sas proteinas chi bi sunt in sa carena de su rospu. Dae cue a sa prima manipulatzione genètica in sos vegetales est istadu unu passu. E custu primu passu b’est istadu cun su tabacu e cun sas petùnias, unu frore chi est finas connotu comente frore de s’amore.
In su 1994 ant cumintzadu a cummertzializare in su mercadu nordamericanu su primu alimentu frutu de s’ingenieria genètica: sa tamata “FlavrSavr”. In die de oe, una pertzentuale manna de su cultivu de sos Istados Unidos est transgènicu. Cun custu s’aberit su dibàtidu, sa discussione chi nche giughet a un’arresonu nou e chi nos faghet torrare a su romanzu de Ira Levin, in ue su destinu de sa ratza ariana dipendet dae unu esperimentu de laboratòriu.