Eris sa «Nuova Sardegna» aiat duas intervistas: una a su Ministru de sa Transitzione Ecològica, Cingolani (inoghe), e s’àtera a Starace, sa ghia de s’ENEL (inoghe). Sos duos ant naradu medas cosas de importu pro su benidore de sa Sardigna.
Dae ambos duos si cumprendet chi su metanu est betzu, no agradat prus a nemos e chi non si depet prus sighire a fraigare sa dorsale. Ite ant a nàrrere is polìticos e giornalistas isulanos chi aiant bantadu su progetu comente una rivolutzione noa? Nudda, sunt giai de acordu e cantende s’alleluja a su birde benidore. Su chi naraiant sas persones e sos assòtzios contra a unu progetu nàschidu betzu in su pensu e in su fràigu no esistit prus. Però is acusas de èssere contra a su progressu abarrant prontas, fintzas in sas intervistas, a fèrrere sos crìticos de sa bortada noa. Ma una dimanda chi benit est: e sos dinari gastados pro sa dorsale sunt istados frundidos? Chie b’at balangiadu e chie b’at pèrdidu?
Ponende a banda su metanu, sa punna de su guvernu est de fàghere de sa Sardigna s’ìsula birde prus manna de su Mediterràneu: energia rinnovàbile dae su bentu, dae su sole e dae s’abba. Paret un’ispantu, ma est unu bisu chi no est pro nois. Difatis non si cheret agiudare sas comunidades a produire energia pro bi balangiare, non si bolet fàghere, pro esempru, comente Benetuti, Tula e Belchidda, chi tenent s’azienda elètrica issoro. Su dinare chi benit dae Europa non si podet frundire in medas rios minores, narant dae Roma. Su progetu, pro su prus, est de dare a is aziendas mannas sa possibilidade de fraigare a sa lestra impiantos energèticos, ca si nono sos soddos fuint. E tando su guvernu at giai ammanigiadu totu. At sestadu sa Sovrintendèntzia ùnica pro sos progetos ligados a custa genia de traballos, gasi dae non pèrdere tropu tempus cando s’at a agatare carchi monumentu interradu. E s’at a impressare fintzas pro sos permissos ambientales ca paret chi sos vìnculos ant a devènnere prus lascos. S’àteru problema chi no ant mentovadu est chi s’energia est una chistione chi pertocat a sa Regione e chi custos issèberos los diant dèpere fàghere issa, ma non l’ant naradu ca est craru chi non lu bident comente un’istorbu.
Custu pianu enorme at a interessare fintzas sa Sitzìlia e su Sud Itàlia, cun su fràigu de su Tyrrhenian link, unu filu elètricu a suta de su mare chi at a èssere impitadu pro cuncambiare s’energia. Sa Sardigna giai dae annos medas tenet unu subraprus de produtzione elètrica de su baranta pro chentu, tando no est a nois chi podes serbire custu ligàmene, mescamente a pustis de custos traballos. Custu cuncàmbiu cun sa terramanna, lu semus giai fatende dae annos cun s’eletrodotu Saipem 2, s’energia fata inoghe andat a foras, ma nois la pagamus prus chi in àteros logos. Chie nos lu narat chi no at a sighire de custa manera fintzas si nde amus a fàghere meda de prus?
Su disinnu de un’ìsula birde sena luòngiu est bellu, ma sa manera e is cunseguèntzias sotziales sunt de importu su matessi. In su 2010 b’est istadu s’iscàndalu de sa P3 e de sas pàlias eòlicas, non podimus torrare a rùere in faddinas gasi. Non podimus devènnere una fàbrica de energia pro àteros, sena bi balangiare nudda, annanghende un’àtera tzerachia a sas chi amus. Non si podet prus bajulare chi sos sèberos de importu sigant interessos de àteros e nos ruant in conca sena pòdere nàrrere ite cherimus fàghere nois. Ma nos ant imparadu chi sas làcanas intre possìbile, dàbile e impossìbile in Sardigna sunt finas comente unu follu timbradu.
Gabriele Tanda
Leave a comment