Su 16 de maju est istadu firmadu un’acordu de tres annos (2013-2015) pro crèschere sas trasmissiones in limba tedesca e ladina e duncas fintzas oras e orgànicu de assentare in prus.
S’acordu est istadu fatu intre de sa RAI (diretore generale Luigi Gubitosi), sa Presidèntzia de su Consìgiu (sutasegretàriu Giovanni Legnini) e sa Provìntzia de Bolzano (presidente Luis Durwalder) chi ant firmatu una conventzione pro garantire prus trasmissiones, siat radiofònicas siat televisivas.
A ispartzinare custa nova in internet, in sas retzas sotziales e in carchi giornale in lìnia, sunt istados sos indipendentistas de AMPI (A Manca Pro s’Indipèndentzia) chi pro mèdiu de unu comunicadu de imprenta ant denuntziadu su mudìmene de sas istitutziones sardas (mescamente sa Regione), de sos polìticos sardos e fintzas de sos partitos soberanistas e indipendentistas sardos. Fintzas a noas totu sos palinsestos de sa RAI in Sardigna ant a èssere in limba italiana: un’ocasione pèrdida, pro sa Regione nostra, in sa gherra pro su bilinguismu perfetu e in su progetu de valorizatzione de su sardu comente “limba”.
Su 22 de maju in sa retza sotziale de Facebook, Màriu Carboni, presidente de su Comitadu pro sa Limba Sarda at publicadu una nota polèmica meda: “Naramus su beru! Si sa RAI discriminat sa limba sarda sa neghe est de sos sardos ebbia e de sa classe culturale e polìtica insoro”. In sa nota Carboni ispricat chi sa conventzione RAI-Presidèntzia de su Consìgiu-Provìntzia de Bolzano naschet pro more de su V tìtulu de sa Costitutzione Italiana. In s’artìculu 17, narat semper Carboni, b’at oportunidades chi sa Regione Trentino Alto Adige, cun sas duas provìntzias autònomas, at ischitu isfrutare in favore de sas minorias ladinas e tedescas. Oportunidades chi sunt diventadas soberania bera; in antis in s’àmbitu de s’istrutzione e como in s’àmbitu de sas telecomunicatziones. Mario Carboni narat però a craru chi s’acordu no est nàschidu dae una die a s’àtera ma naschet dae s’impignu, dae sas tratativas e dae su traballu de sos trentinos e de sos sudtirolesos fatos in chimbe annos. Tocat de nàrrere difatis chi sena impignu polìticu cust’acordu non s’esseret pòdidu fàghere, ca s’impignu finantziàriu de sas duas Provìntzias est istadu de importu mannu.
Sos profetos sunt de ispantu: s’informatzione in limba ladina at a colare dae sas 39 oras de como a 100, mentres s’informatzione in limba tedesca at a colare dae sas 4.176 oras de como a 5.300 a s’annu.
In sa nota Carboni iscriet de sa “autoesclusione” de sa classe polìtica sarda, de sos consigieris e mescamente de sa Giunta Regionale: sunt issos chi no ant traballadu in favore de sas minorias sarda, catalana e de sas limbas alloglotas chi sunt in Sardigna. Ma su nàrrere suo no est contra a sos “polìticos”, ma est contra a totu sos sardos (e duncas fintzas contra a su Movimentu Linguìsticu, chi no est capatze de s’aunire e chi si perdet in chistiones de nudda): “semus nois sardos chi no impitamus sas possibilidades de una crèschida graduale chi s’Istatutu e sa Costitutzione nos permitent […]. Cun sos cumportamentos pranghidores nostros no amus sas fortzas de pretèndere dae s’Istadu sos deretos nostros pro nos autogovernare cun unu cunfrontu fraigadore, cunforma a sa Costitutzione, chi pro mèdiu de su Tìtulu V, podet dare paritzas possibilidades de crèschida e de recùperu de soberania bera, perdende·nos in cuntierras eternas, inutiles e sena imprastu perunu, in subra de s’Istatutu, de s’indipendèntzia e de bisos soberanistas, cando sa soberania l’amus in suta de manos e non nos la pigamus”.
Su chi b’at de annànghere est fintzas chi custa nova in Sardigna, che a totu sas chi pertocant sas limbas de minoria e duncas fintzas su sardu, no est istada contivigiada dae sos mèdios informativos, forsis pro un’ismentigu (?) o forsis pro no annicare s’opinione pùblica sarda. A nàrrere su beru però a “s’opinione pùblica sarda” forsis no nde l’impipat nudda de sa limba sarda. E tando forsis no est istada dada ca est una nova de pagu importu pro sa sotziedade sarda?
Difatis “s’opinione pùblica sarda” non si arrempellat cando ischit chi, si su sardu no est impitadu in sa sotziedade, sos deretos de sos sardos non sunt respetados, ma si arrempellat ebbia cando intendet chi sa limba nostra (e duncas parte de s’identidade nostra) est “tratada male” dae sos “istràngios”: nos daet prus anneu a intèndere chi su sardu est unu dialetu chi no a iscumprovare a fitianu chi no est tratada che a una limba. Damus prus cara a sa forma chi no a sa sustàntzia!
A dolu mannu sunt pagos sos sardos prontos a gherrare pro la fàghere devènnere “Limba”, cun totu sas possibilidades e cun totu sos deretos…