de Massimeddu Musu Cireddu
In informàtica b’at una diferèntzia manna meda intre is limbàgios chi sunt narados formales e is limbàgios chi sunt narados naturales. Is limbàgios formales sunt is chi tenent unu ditzionàriu de faeddos-crae bastante piticu e un’istrutura sintàtica meda pretzisa e simpre e una semàntica unìvoca. Pro nàrrere, un’istringa che a custa:
if (a = 10) then print “OK”;
diat a pòdere èssere iscrita in unu limbàgiu formale, giai ca si impreant isceti faeddos-craes e sìmbulos unìvocos e ca sa semàntica est unìvoca e narat ca si unu datu numenadu “a” tenet su balore 10, duncas si depet ammustrare s’iscrita “OK”.
Totus is limbàgios de programmatzione sunt limbàgios formales, ma fintzas tzertos limbàgios tècnicos de s’ingegneria, de sa fìsica, etc. sunt limbàgios formales. E, si bi pensamus bene, fintzas s’iscritura musicale in su pentagrama o sa matemàtica etotu sunt limbàgios formales.
Pro s’informàtica, totu cussu chi non est unu limbàgiu formale, pigat su nùmene de “limbàgiu naturale“. Sunt totus cussos limbàgios o limbas chi s’òmine impreat normalmente onni die pro chistionare e pensare. Pro nàrrere, custu artìculu, cale si siat romanzu, una poesia, etc. sunt totus iscritos o narados in unu “limbàgiu naturale”. Intre is caraterìsticas de is limbàgios naturales b’est unu ditzionàriu de faeddos mannu meda, una sintassi e grammàtica cumplessas e una semàntica cun medas significados.
Pro custu est medas prus fàtzile pro unu computer a risòlvere problemas matemàticos o a giogare a iscacos, ma est giai-giai impossìbile a respòndere a preguntas fintzas bastante simpres ma fatas in unu limbàgiu naturale.
Comente si podet bìdere dae custa classificatzione, in perunu logu si chistionat de limbas o limbàgios “artifitziales“. E est fintzas una cosa lògica, giai ca si bi pensamus, cale si siat limbàgiu est un’imbentu de s’òmine e duncas una cosa “artifitziale”. Duncas, mancare non siant pagos, chie chistionat de limbas o limbàgios artifitziales est unu chi non at cumpresu bene ite est una limba, e cumbenit a ddi regordare de ite semus chistionende.
In ùrtimu bògio chistionare de ite est una limba normale. Su cuntzetu de “normalidade” tenet medas sentidos, e diat a èssere interessante a nde chistionare de ite cheret nàrrere normalidade in matemàtica e informàtica, iscèntzias sotziales o in sa filosofia, ma pro immoe si podet bastare comente definitzione cussa chi narat chi una cosa est normale si si cumportat che a is àteras cosas de sa pròpiu arratza. E ite bolet nàrrere, duncas, a èssere una limba normale? Ca si podet impreare in cada cuntestu e argumentu, ca si podet iscrìere in una manera istandard, ca est una chistione polìtica intre is prus importantes, ca si imparat in is iscolas e in is universidades, ca si impreat in is famìllias, ca b’est un’istitutzione o un’istitutu ca dda amparat e dda faghet crèschere, o in àteros faeddos, dda normalizat. Duncas, ca si cumportat che a totus is àteras limbas.
Pro custu su sardu no est ne una limba artifitziale e nemmancu unu limbàgiu formale, ma est una limba naturale chi punnat a èssere normale.
Leave a comment