Sedda (PdS): sa limba sarda devet tènnere una forma unificada

Sedda (PdS): sa limba sarda devet tènnere una forma unificada

-de Frantziscu Sedda-

franciscu sedda

No est fàtzile, ma dia chèrrere torrare gràtzias duas bortas a sa Corte Costitutzionale de sa Repùblica italiana.

 Sa prima est ca, cun sa sentèntzia sua contrària a su reconnoschimentu de sos sardos comente minoria linguìstica de prima categoria – pro nos cumprèndere, in su matessi livellu de sos chi faeddant in tedescu, in frantzesu e in islovenu – nos at torradu a ammentare cantu podimus èssere amparados in intro de s’Istadu italia: «Àteru che minoria in domo angena, faghideˑbos una domo bostra e faghides prus in presse», custu nos at ammentadu sa Corte Costitutzionale, e li podimus èssere petzi reconnoschentes.
Sa segunda est ca nos at ammentadu in cale terrinu si giogat sa
partida pro sa limba sarda, mescamente si unu la cheret giogare in intro de su terrinu italianu.

 Sa Corte Costitutzionale, infatis, at torradu a afirmare duos printzìpios:

 1. Sa limba sarda devet èssere in s’Istatutu bostru;
2. Sa limba sarda devet tènnere una forma unificada.

 Su puntu 1 nos agiuat a ammentare chi sa limba sarda no est in s’Istatutu e chi s’Autonomia sarda gasi meda tzelebrada est nàschida contra a sa cultura natzionale sarda, est nàschida comente tentativu pagu abistu de nos italianizare e de èssere, in cantu sardos, fieros de custa italianizatzione. In suma, sa Corte nos ammentat chi bi cheret una pedagogia de sa responsabilidade, de sa soverania, de sa cussèntzia natzionale sarda pro nos curare dae sa maladia autonomista. E nois de su Partidu de sos Sardos li podimus petzi torrare gràtzias pro s’agiudu chi nos at dadu a ammentare a sos sardos dae ue benimus e pro ite semus, nessi dae 60 annos, “in sa bassa”.

Partidu de sos Sardos
Partidu de sos Sardos

 Su puntu 2 est galu prus de importu, ca sa Corte ispetzìficat chi non tenet sensu a pedire de èssere reconnotos comente minoria linguìstica de primu livellu in su mamentu chi mancat «s’individuatzione matessi de una limba unificada, ca sa limba etotu resurtat articulada in unos cantos dialetos dotados de identidade sinnificativa pròpia ». In suma, no mi podes pedire de ti tratare comente su tedescu, su frantzesu, s’islovenu, si non reconnosches – nessi a livellu de normas ortogràficas – una limba istandard. Non nos podides pedire de cunsiderare su sardu comente su tedescu, su frantzesu, s’islovenu (s’italianu!) si bos ochiides a pare per definire una, duas, tres, bator variantes, si seis bois sos primos a delegitimare cada ipòtesi de istandardizatzione unitària (fintzas sa chi est giai reconnota istitutzionalmente!) pro fàghere bàlere su deretu a su fonema de su giaju o a su lessema de sa bidda.

 In suma, sa Corte Costitutzionale nos est narende chi – in intro de su cuadru costitutzionale italianu – s’ùnica batalla polìtica chi si podet e si devet fàghere pro sa limba sarda est sa de s’afirmatzione istitutzionale e sotziale, prena e cumpleta, de un’ istandard ùnicu de riferimentu, o, comente deo prefèrgio a nàrrere, de una “limba natzionale“. Chie si siat chi istimet su sardu, como prus chi non mai, si diat dèvere cumbìnchere chi tocat a fàghere totus unu passu a in antis colendeˑnche sos campanilismos e sos localismos. Sigomente sos sardos non tenimus intentzione de renuntziare a sa pràtica, a s’istùdiu e a s’insinnamentu de cada variante sìngula de sa limba nostra (e de sas àteras limbas de Sardigna comente, pro nos cumprèndere, su gadduresu, su tataresu, s’aligheresu, su carlofortinu…) est tempus de agiùnghere una limba, est tempus de fàghere unu passu a in antis colletivu chirru a una limba natzionale bera de sos sardos.


«
Si istimades sa limba bostra unideˑbos. E unideˑla!» nos narat s’Itàlia.


Ite devimus rispòndere? Deo dia nàrrere:«G
ràtzias meda pro su cussìgiu. Adiosu».

A innantis!
Franciscu Sedda

(bortadura a incuru de Sarvadore Serra)

Leave a comment

1 Comment

  1. M’apo dimandatu:
    E dae cando Frantziscu Sedda at iparatu a faeddare e a iscriere in sardu?
    Como l’apo cumpresu….

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *