– de Sarvadore Serra
In Myanmar (Istadu de su Sud-est asiàticu chi li narant fintzas Burma) si faeddant unas chentu limbas. Su burmesu, chi lu faeddant sos duos tertzos de sa populatzione, est sa limba ufitziale.
Sas limbas faeddadas dae sas minorias ètnicas rapresentant 7 famìlias linguìsticas: su sinu-tibetanu, s’àustru-asiàticu, su tai–kadai, s’ indu-europeu, s’ austronesianu, e su hmong–mien.
Su burmesu
Su burmesu est sa limba de nàschida de su pòpulu bamar e de sos grupos subètnicos collegados de su Bamar, e fintzas de unas cantas minorias ètnicas de Burma comente sos mon. Su burmesu lu faeddant 32 milliones de pessones comente prima limba. Lu faeddant comente segunda limba àteros 10 milliones de pessones, mescamente in sas minorias ètnicas de Burma e in sas de sos paisos lacanàrgios.
Su burmesu est una limba sinu-tibetana chi faghet parte de sa branca burmesa meridionale de sas limbas tibetu-burmanas. Su burmesu est s’ idioma prus faeddadu de sas limbas tibetu-burmanas, e, in mesu de sas limbas sinu-tibetanas, sa segunda prus faeddada, a pustis de sas limbas sinìticas. Su burmesu est istadu su de bator de sos idiomas sinu-tibetanos a isvilupare unu sistema de iscritura, a pustis de su tzinesu, de su tibetanu, e de su tangut.
Pro su chi pertocat sos istùdios de Natural Language Processing (Elaboratzione de su limbàgiu naturale) relativos a s’interatzione intre sos elaboradores eletrònicos e su burmesu faeddadu, fatos dae su 1990 a su 2016, b’at àpidu unu traballu mannu in custas àreas: Indentificatzione de sas Paràulas, Segmentatzione, Desambiguatzione, Cunfrontu, Anàlisi Semàntica e Tokenizatzione, sighidas dae Etichetadura de Partes de su Discursu, Sistemas de Tradutzione Automàtica, Tastera/Intrada de Testu, Reconnoschimentu de Testu e Mètodos de Visualizatzione de Testu. Sa possibilidade de àteros istùdios l’ant cunsiderada fintzas pro sas àreas de isvilupu de corpus parallelu e isvilupu de Motore de Chirca e WordNet pro sa limba birmana.
Limbas indìgenas
A parte su burmesu e sos dialetos suos, in Myanmar b’at custos idiomas: shan (tai, faeddadu dae 3,2 milliones de pessones), limbas karen (2,6 milliones), kachin (900.000), unas cantas limbas chin (780.000), e mon (mon–khmer, 750.000). Pro su prus de custas limbas si impreat s’iscritura burmesa.
In Myanmar, s’impreu de sas limbas de minoria est istrobbadu.
S’inglesu comente segunda limba
In die de oe, su burmesu est sa limba printzipale de s’istrutzione, e s’ inglesu est sa segunda limba chi si imparat in iscola. S’inglesu fiat sa limba printzipale de s’istrutzione in sos annos dae s’agabbu de su sèculu 19 a su 1964, cando su Presidente Ne Win at detzisu de “burmanizare” su sistema iscolàsticu. S’inglesu sighint a l’impitare sas pessones urbanizadas chi ant istudiadu e sas autoridades guvernativas.
Referèntzias
Saini, Jatinderkumar R. (30 de làmpadas 2016). “First Classified Annotated Bibliography of NLP Tasks in the Burmese Language of Myanmar”. Revista InforComp (INFOCOMP Journal of Computer Science). Lavras, MG, Brazil: University of Lavras. 15 (1): 1–11.
Bradley, David (Istiu 1993). “Pronouns in Burmese–Lolo” (PDF). Linguistics of the Tibeto-Burman area. Melbourne: La Trobe University. 16 (1).
Bibliografia
Goddard, Cliff (2005), The Languages Of East And Southeast Asia: An Introduction, Oxford University Press, ISBN 0-19-924860-5
Lewis, M. Paul, ed. (2015), Ethnologue: Languages of the World (18 ed.), SIL International, 4 de abrile 2015
Lintner, Bertil (2003), “Myanmar/Burma”, in MacKerras, Colin, Ethnicity in Asia, Routledge, ISBN 0-415-25816-2
Thein, Myat (2004), Economic Development of Myanmar, Institute of Southeast Asian Studies, ISBN 981-230-211-5
Ligàmenes
Leave a comment