Sarvadore Serra, su magistradu cun sa passione pro sa limba

Sarvadore Serra, su magistradu cun sa passione pro sa limba
Unu retratu de Sarvadore Serra
Unu retratu de Sarvadore Serra

Sarvadore Serra at 54 annos. Faghet su magistradu e, cando sessat sos impitzos, si ghetat a sa passione de sa vida sua: sa limba sarda. Fìgiu de tiesinos, est nàschidu e pàschidu in Nùgoro, in ue at fatu su litzeu clàssicu. S’universidade imbetzes l’at fata in Casteddu, in ue si nch’est laureadu in giurisprudèntzia. Cojadu, nointames fatzat unu traballu gasi importante e dìligu, at unu curriculum longu longu in contu de atividades linguìsticas. Televisione e ràdiu, artìculos pro paritzas rivistas e giornales, poesias, ditzionàriu in nugoresu, collaboratziones cun sa cooperativa Papiros. Ma mescamente tradutziones de giudu in sardu de òberas nòdidas pro sa domo editoriale de Diegu Corraine. Prima de totu “Natalinu su famadu”, tradutzione dae s’italianu in limba sarda de “Il famoso Natalino”, de Salvatore Mannuzzu, publicadu dae Laterza in su 1998. Posca ‘Dublinesos’ in su 2011 tradutzione dae s’inglesu ” Dubliners”, de James Joyce. Ocannu “Su pantasma de Canterville”, semper in limba sarda, tradùsidu dae “The Canterville Ghost”, de Oscar Wilde. Traballos de giudu chi torrant a sa limba sarda unu registru cultu chi li meresset e chi dant a s’impignu de Serra un’importu particulare.

Comente est nàschida sa passione tua pro sa limba?
Est nàschida a primos de sos annos “70, cando apo intesu una trasmissione, in “Radio Cagliari” , in ue naraiant chi su sardu fiat una limba neolatina chi teniat règulas gramaticales suas. Fintzas a tando non mi fia seradu chi su sardu tenet règulas de gramàtica comente s’italianu. Pustis apo intesu, semper in “Radio Cagliari”, una trasmissione a puntadas in ue faghiant s’istòria de su sardu, e in fines apo sighidu su movimentu pro sa limba sarda de sos annos setanta

Su sardu imparadu in domo o fora de domo?
In domo e in Tiesi apo imparadu su tiesinu; in Nùgoro apo imparadu su nugoresu; cun su tempus apo leadu ballassa cun sos àteros dialetos. A primos de sos annos otanta, cando tenia 23 annos, sigomente fia avesadu a faeddare petzi in italianu, apo detzisu de imparare a faeddare in sardu, e apo cumintzadu a lu fàghere cun babbu e cun mama, chi intre issos faeddaiant in sardu ma a mie fintzas a tando m’aiant semper faeddadu in italianu.

Primas esperièntzias de iscritura?
Semper a 23 annos, apo detzisu de bìdere si su sardu si podiat impreare in su matessi livellu de s’italianu; pro un’annu apo istudiadu testos medas in sardu; in su 1984 apo bortadu in sardu “Alcuni temi della quistione meridionale” de Antoni Gramsci”.

Comente bides su protzessu de istandardizatzione de su sardu in custos urtimos binti annos?
In manera positiva. Su sardu est essidu dae su ghetu dialetizadore in ue nche l’ant acorradu pro sèculos. Pessones medas sunt iscriende in manera normalizada in pabiru e in sa retza. Semus prontos pro su bilinguismu perfetu cun s’italianu

Sa Lsc bi la faghet o nono?
Bi la faghet. Non b’at solutziones alternativas. Sa proposta chi at fatu calicunu de partzire su sardu in duos istandard est in foras de su mundu e non praticàbile.

Comente naschet sa passione pro sas tradutziones?
Premito chi deo mi so acurtziadu a su mundu de sa tradutzione in su litzeu clàssicu, cando faghia sas versiones de gregu e de latinu. Apo detzisu de fàghere tradutziones in sardu ca est un’iscummissa: sigomente b’at pessones chi narant chi cun su sardu non si podent espressare cuntzetos “de livellu”, deo cada bia mustro chi sa limba nostra tenet sas matessi possibilidades de sas àteras

Cale est su libru prus difitzile de bortare?
In “Natalinu su famadu” e in “Dublineos” no apo agatadu dificultades medas. Su mèritu, però, no est su meu. Sos originales de sas duas òperas, infatis, sunt iscritos in manera bastante liniare. A un’ala, su libru de Mannutzu est unu libru pro pitzinnos, e est craru chi s’autore si cheret fàghere cumprèndere dae issos. A s’àtera, James Joyce in “Dublinesos” no at chertu fàghere isperimentatzione comente in “Ulisse”, ma s’est presentadu a sa gente comuna, duncas cun unu limbàgiu prus atzessìbile. Carchi dificultade in prus l’apo agatada, imbetzes, in “Su pantasma de Canterville”. In cue sa cumplessidade est de seguru prus manna. E non m’agiuat nemancu meda a bìdere su chi at fatu su tradutore italianu. Su prus de sas bias, infatis, agato solutziones chi no m’agradant: pro nàrrere, in ue s’autore originale iscriet “receptive espectation” m’est partu prus giustu a pònnere “antetzipatzione mentale” e no “autosuggestione” comente in italianu. In prus, a bias su tradutore italianu faghet pròpiu faddinas: pro nàrrere, issu rendet “psychical phenomena” cun “fenomeni psichici”. Su fatu istat chi “psychical” cheret nàrrere finas “paranormale” e, sigomente in cussu libru si faeddat de una pantàsima, est de seguru prus giustu a pònnere “fenòmenos paranormales”.

Ite cussìgiu das a chie devet bortare dae sas limbas europeas?
A istudiare meda su sardu e sas limbas europeas dae ue unu cheret fàghere tradutziones. Pustis, a sighire sa règula de sas tres B: bortare, bortare, bortare. Petzi cun sa pràtica si podent otènnere resurtados bonos.

Pro ite si nde faeddat pagu de custas tradutziones?
Ca, in custu mamentu istòricu, tenet galu podere un’ideologia provintziale pro sa cale sa limba de importu est petzi s’italianu e su sardu devet abbarrare dialetizadu; duncas, pro chie la pessat gasi, s’impreu modernu de su sardu, comente s’espressat fintzas in sas tradutziones, est destabilizadore

Ite lassas de tuo in una tradutzione?
Sa limba sarda chi connosco. S’isfortzu est, a un’ala, de èssere fidele a s’orginale, a s’àtera, de rispetare in sa tradutzione su lèssicu e sa sintassi de su sardu

Pro ite su sardu est importante pro sa Sardigna?
Ca ponet in contu sa pessonalidade istòrica de sa Sardigna. Ma, si bi pessamus bene, su sardu est importante fintzas pro s’Itàlia. Pro sa Repùblica Italiana, cando si presentat a su mundu, podet èssere petzi unu tìtulu de mèritu a nàrrere chi non tenet una limba neolatina ebbia, ma àteras chimbe: su friulanu, su ladinu, s’otzitanu, su catalanu e su sardu.

Leave a comment

1 Comment

  1. MI dia faghes piaghere,de lezzes calchi cosa iscritta dae dott.Serra.Tipu poesias,contos,e bortadas dae italianu a Sardu.Grazie pro su chi es faghende pro s’identidade e pessonalidade de sa zente Sarda.

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *