Rivistas in sardu sena amparu regionale: cundennadas a mòrrere?

Rivistas in sardu sena amparu regionale: cundennadas a mòrrere?

– de Giuseppe Pepe Coròngiu –

rivistas1banner%20Lacanas_800x334-1_1
Una publitzidade de sa rivista Làcanas. In artu a dereta su fundadore Pàulu Pillonca

A sa polìtica regionale linguìstica de custos tempos l’agradant sos islogans togos: “Limba faeddada, limba bia”, pro nàrrere. Ma ite significu at custu? Forsis chi sa limba iscrita non depet èssere mandada a dae in antis e mancu amparada?

A medas paret gasi etotu. Difatis sos finantziamentos est prus fàtzile chi andent a s’impreu de su sardu orale, cantadu mancari, chi no a cussu iscritu. E duncas totu una filera de fainas cun su sardu iscritu chi fiant finantziadas custos annos ùrtimos, como no bident prus mancu unu sisinu. Est su casu de sas rivistas in pabiru in sardu, de sas tradutziones de sas òperas de sa lìteradura e finas de sas òperas didàticas.

Sa chistione est, a parre nostru, chi sos chi cumandant sa polìtica linguìstica ant timoria meda de sa chistione de su sardu iscritu, ca est cussa prus de giudu in chistiones de limba. Pro la nàrrere làdina: ant timoria de sa LSC e de totu sas cuntierras e brigas chi l’indùrriant e chi si tragat a segus. Depiant intrare a guvernu cun unu progetu totu contra, ma si nde sunt sapidos chi no est gasi fàtzile e sunt chirchende, a manera oportunìstica, de mudare tretu e tenta.

rivistas5Boxis-6

Ma su crisu pro su sardu iscritu abarrat, mescamente pro cussu ufitziale, ca sas variantes-dialetos andant bene in sa mirada paternalìstica e folklorìstica chi ant de custos temas. E tando mègius a finantziare s’intratenimentu musicale-poèticu o sos progetos de dialetu festivu in sas iscolas, imbetzes de romanzos mannos de traduire o de òperas didàticas (in cale limba si faghent? Est sa pregonta chi timent).

E gasi unas cantas rivistas istòricas e nono de su mundu de su movimentu linguìsticu sunt giai duos annos chi non bident mancu unu francu. Làcanas, Logosardigna, Eja, Boxis e àteras finas in limba catalana o gadduresa o tataresa.

Est unu dannu mannu pro sa limba sarda ca custas publicatziones, finas cun lìmites e pecos, ant agiuadu meda in custos annos a isparghinare sa limba sarda in totue, finas cun carchi renèssida de giudu.

rivistas3page_1_thumb_large

Làcanas, su mensile fundadu dae Pàulu Pillonca est una pedra de contone in custu mundu. Publicatzione bilingue chi est connota dae totus in Sardigna finas pro more de su fundadore chi est unu de sos babbos mannos de sa limba. At sa sorte de èssere autofinantziada e isponsorizada finas dae àteros e duncas est galu bia, pro meràculu. Ma pro ite no agiuare una faina culturale de custu importu e la lassare mòrrere sende chi finas a su 2014 si renessiat a li fàghere arribbare semper carchi soddu?

Eja est imbetzes sa rivista de sa domo editoriale Papiros e de Diegu Corraine. Nudda de nàrrere: unu prodotu pretzisu, curadu e finas modernu in s’impreu de sa limba normativizada. Est essende cun pagu regularidade e custu est sinnu de dificultade segura ca màrtziat dae annos sena dinare pùblicu regionale.  

Logosardigna est sa rivista mensile de Bartolomeo Porcheddu. Una novidade de custos ùrtimos annos semper agiuada dae su servìtziu limba sarda e posca abbandonada dae duos annos in su mare malu de un’economia trista comente cussa sarda.

revistas412657937_917219188373304_4181052850583654975_o

Boxis, su mensile ghiadu dae Manuela Ennas, chi in pagu tempus fiat renèssidu a si impònnere in su mundu de sa limba sarda finas cun solutziones originales de isperimentatzione intre istandard e variedades locales, chi at serradu e s’est impitzadu in un’editzione digitale ebbia. Un’àteru esempru de comente si nch’imbolant a s’àliga ideas, traballu e creatividade.

Pro non faeddare de àteras e prus bellas fainas. Limba faeddada, limba bia? Su fragu chi s’intendet in sa politica linguistica est de istantissu e de morte, non de biu de seguru. De folk e de dialetu, giai. Dae cando sos incumpetentes contra a totu e a totus, iscuadristas chi ischiant petzi atragagiare e ofèndere chie traballaiat a beru, sunt andende a manu tenta cun unu poderiu inadeguadu chi no at nen ghia polìtica nen tècnica.

 

Leave a comment

2 Comments

  1. salude a totus, deo mi fatzo una pregunta, a cando sas noas eletziobnes regionales? si bi mancat pagu toccat de s’atrintzarepro ponnere in motu unu gremiu chi andat a favore de sa LSC, chi consultet su programma de sos candidados a sas eletziones et chi icrient in su programma issoro s’aplicatziones e s’isvilupu de sa LSC ib s’iscritura, comente faghentin sos ateras parte de su mundu, si isetamus chi aribant sos tzinisos e sos arabos adiosu limbas sarda nostra;

  2. Non resesso a cumprender cale est su riferimentu cando si faeddat de intratenimentu musicale poeticu. S’intratenimentu poeticu est su chi s’idet e intendet in sas piatas de sas festas de sardigna,sas garas fatas dae sos poetas a bolu,s’arte de improvisare versoa chi penso chi at tentu s’importu prus mannu in s’amparu de sa limba sarda.Su dannu mannu est ca sa politica colonialista de sos consoles de roma lu at cumpresu, e duncas pro chi sa limba de su populu sardu bentzat interrada una olta pro totu,si devet innanti de totu fagher a manera chi custos poetas bentzan postos a un’oru si no sa zente sighit a intender su sardu in sos palcos.su no aer mai lassadu intrare cust’arte in sas iscolas, su no aer mai cumbidadu sos improvisadores a sos cunvegnos subra sa limba sarda( s’urtima proa est sa chi sun amaniende custas dies)faghet bier comente su progetu de dissarditzatzione de sa Sardigna sighit a fagher su cursu sou.

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *