Lsc, Contini e sa sìndrome de Bisàntziu

Lsc, Contini e sa sìndrome de Bisàntziu

de Giuseppe Pepe Coròngiu

Hagia_Sophia_Mars_2013

Ma chie semus nois pro andare contras a Michele Còntini chi narat chi sa LSC andat semper bene comente limba standard pro su sardu? Su linguista sardu-frantzesu, alias Michel Continí, cun pronùntzia de ultres alpes, at torradu a leare positzione. Issu l’at pensat galu bene in contu de sa limba ufitziale regionale. Antzis, in un’intervista chi at intregadu a Diegu Corraine at comente criticadu sa Regione pro su pagu impreu. <Pro mene -at naradu – la depiant utilizare finas sa provìntzias, totus>. E tando, mi so pregontadu deo, si custu acadèmicu mannu narat custa cosa, pro ite nois depimus pònnere manu in fainas pro sas cales non semus achistiados? Penso chi como sas prioridades siant àteras e chi custa mania colletiva de cambiamentu siat un’arma de distratzione di massa.

Michel Contini (cun s’atzentu in sa í) no est unu nudda in contu a linguìstica. Est mòvidu de Sardigna giovanu meda. At fundadu e fatu crèschere in Grenoble (Frantza) unu tzentru de fonologia de sos prus mannos. At sighidu cun una carriera de primore. A dies de oe est diretore de S’Atlante Linguìsticu Internatzionale Romanzu. Una de sas autoridades màssimas in contu de limba. Cale si siat perfilu iscientìficu in Sardigna, non podet èssere paris cun su suo.

Sa LSC, in su 2006, si no esseret istadu pro s’amparu suo, non diat èssere naschida. Gasi comente pro su traballu de Diegu Corraine. Como depet èssere mudada? Arrangiada? Megiorada? Andat bene. Ma su parre suo intesu l’ais? Issu narat chi gasi comente est podet sighire.

Posca in Sardigna, comente est nòdidu, pro sa limba totus si istratallant. Totus linguistas, totus espertos. Finas sos filòlogos chi no l’ischint faeddare e sos chi ant fatu unu dotoradu de chirca chi si bisant che a Chomsky. E como b’est custa mania, custa moda, custu apretu compulsivu de mudare sa norma.

Ma a bos istades chietos? No ais mai intesu faeddare de su caddu de Troia? Non bidides chi sos chi sunt contra non bident s’ora de impreare custa mania de cambiamentu pro burrare totu?

Ampliare e megiorare una norma est normale e finas de cussigiare. Ma non cando chie la guvernat non si cumprendet si est a favore o contras. Proite podet capitare chi s’aberint traballos e cummissiones pro megioru chi non sunt seguros. Mancari si serrant, a pustis de annos de dibàtitu, cun unu standard chi non b’est prus o declassificadu a simple ‘grafia’.

Su chi penso deo, pro su chi balet, est custu.

No est cun una x o una k o una @ in prus o in mancu chi si isòrvent sos problemas. B’at unu traballu polìticu e educativu de fàghere. Bi cheret una classe dirigente forte chi amparet su progetu. E non la bido.

Tando totu est lassadu a sos ativistas. Cussos sabios. Ca cussos mitòmanes, bolent cambiare simplemente pro aposentare egemonias personales. O pro partzire su sardu in fines e pro semper.

Si pro acontzare una fentana, nde depo ghetare sa domo, s’acontzu est peus de s’iscontzu. Mègius una domo cun sa fentana iscontzada chi sena domo peruna .

Brigare pro nche iscassare s’abba a s’ortu meu o a s’ortu tuo cando est lompende s’alluvione no est de gente abbista. S’unda nde leat a tie e a mie.

Mi paret chi medas emendadores de sa LSC sunt comente sos dutores de Bisàntziu a tempos de sa conchista otomama in su 1453. Arresonaiant de detàllios filosòficos e sighiant a tzarrare de dottrina teològica mentres sos Turcos indurriaiant sa tzitade.

Bidu ais comente est andada a finire?

 

 

foto leada dae sa retza

 

 

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *