Cervantes sardu a El Toboso: cando sos bisos donchisciotescos s'acumprint

Cervantes sardu a El Toboso: cando sos bisos donchisciotescos s'acumprint
cervantesmulino a ventoIMG_5861
El Toboso, sa pratza cun su molinu a bentu. In artu a dereta monumentu a Don Chisciote e Dultzinea

A chie de nois non diat agradare, nessi pro carchi die, a fàghere che a Don Chisciote? A s’ammachiare de libros, de fantasias, de eroismu velleitàriu e a si nche istichire in una realidade parallela? Fora de sa vida fitiana (chi no est chi siat gasi galana a dies de oe).

Est su chi ant proadu a fàghere a s’in capas pro 3 dies, 4 sòtzios a cumone chi ant detzisu de nche portare a Don Chisciote traduidu in sardu (editziones Condaghes) a El Toboso, sa bidda de Dultzinea, sa dama immaginària de su cavalleri de sa Trista Figura. In cussa bidda b’at unu museu cun 400 còpias espostas de s’òpera de Cervantes in 72 limbas diferentes. Cussa sarda diat èssere sa de 73 limbas costoida in su museu. E gasi pro una die su sardu at tentu cussideru che a limba de primore.

Unu bisu? Unu passu a dae in antis in unu tempus feu pro sa polìtica linguìstica de su sardu? De seguru unu meressimentu mannu de sos assòtzios sardos de Madrid e Bartzellona, de s’Istitutu Fernando Santi e de su Coordinamentu pro su Sardu Ufitziale. Pro sa limba sarda, de seguru, unu reconnoschimentu internatzionale de giudu chi no istrobbat, cun s’amargura de su mudìmene fritu de sas istitutziones sardas ebbia. Ma custu comomai, pustis duos annos de disatinu, no ispantat prus.

Intrega de su Don Chisciote in sardu
Intrega de su Don Chisciote in sardu a sa sìndiga de El Toboso

Ma su disacatu non firmat sos gherradores verdaderos. Est Gianni Garbati, lider de sos sardos disterrados in Ispànnia, chi at pensadu e cuncordadu totu. Chi at crètidu in custa faina e l’at pesada, tenta e acumprida. <Amus fatu una cosa bella, poderosa e positiva -at naradu- chi penso chi in Sardigna non nd’ant a pòdere fàghere de mancu de la leare a cunsideru e de cumprèndere chi in sa polìtica linguìstica tocat a investire torra e prus de in antis>.

Su 23 de maju, a mangianu, in sa bidda de El Toboso, in mesu de sas bìngias e de sos olivàrios de sa Màntzia-Castìllia, sa delegatzione sarda est lòmpida pro integrare calicuna còpia de su libru traduidu dae Gianni Muroni, a sa sìndiga Maria Del Pilar Arinero Gomez e a sas responsàbiles de sa biblioteca e de su museu cervantinu, bàntidu de sa bidda e de sa zona. S’est fata una tzerimonia simple, comente si podet costumare in una comunidade de 2000 abitantes, cun sos pipios de sas iscolas, ma prena de mòvidas de coro e sentidos.

<Semus inoghe -at inchingiadu Garbati in sa bilbioteca de su museu antis de intregare sos volùmenes ispetziales cartonados dae s’editore pro s’ocasione- pro donare custu libru in sardu: un’onore chi faghimus a unu cabu de òpera de sa literadura cun sa sienda nostra prus manna: sa limba sarda>. Sa respusta de sa sìndiga est istada de giudu. <Retzimus cun onore parìvile custu donu chi nos fàghet a cumprendet s’importu de sa cultura de sos logos nostros. Cumprendimus chi in sa delegatzione bostra b’at gente chi gherrat cada die pro mantènnere bia sa limba sua e nois semus in favore – at serradu sa tzitadina prima de El Toboso – ca no amus olvidadu su caminu a cumone chi amus fatu pro 400 annos in sa cunfederatzione ispanniola>.

cervantesIMG_5796

S’atore Elio Arthemalle, e su sonadore Frantziscu Medda Arrogalla, ant posca postu in atu una letura de su testu in su sardu cun variatziones e cummentos musicales chi est agradada meda a totus. Unu progetu teatrale-musicale (giai comintzadu in Tàtari) chi at a sighire a s’at a ismanniare finas a èssere un’ispetàculu verdaderu. E chi pro nàrrere sa beridade est agradadu meda a maistras e dischentes, chi ant naradu chi, in su sardu, ant connotu paritzas paràulas de sa limba issoro.

Duas dies in antis sa matessi atzione teatrale-musicale s’est fata in Bartzellona, in su tzentru tzìvicu Drassanes de sa carrera de su Nou de la Rambla. S’est incuradu de cuncordare totu s’Assòtziu de sos Sardos de Bartzellona. Sa presidenta Claudia Loi at isterridu, in dae in antis de s’ispetàculu, sa presentatzione de su libru fata dae su giornalista Giacomo Serreli e dae s’ànimadore de su Coordinamentu Sardu Ufitziale Pepe Coròngiu.

Su matessi addòbiu culturale s’est repìtidu su sero de su 23 in un’iscola de Madrid cun sos sardos e sos ispanniolos interessados chi sunt achipidos dae in ie. Serreli at ammentadu unu passàgiu de Cervantes in Sardigna, recuende dae sa batalla de Lepantu. Coròngiu at acraridu a ite serbit a bortare òperas clàssicas in sardu e comente sa limba nostra podet èssere, non sinnu de acorru in nois etotu, ma crae pro abèrrere mundos semper diferentes.

cervantesIMG_5808
Un’iscuta de sa presentada de Don Chisciote in sardu in Bartzellona

Pierpaolo Cicalò, presidente de s’Istitutu Fernando Santi, at contadu chi aiant pensadu cun Garbati a custa iscumissa comente a unu machìmine. E però sa resessida los at lassados cuntentos. E ant a sighire, cun sos assòtzios a cumone, a nde propònnere.

Ca s’òmine at bisòngiu de insanire cada tantu e proare cosas isconnotas. Non comente a Don Chisciote chi s’est pèrdidu in sa tristura, ma imparende dae issu sa bellesa de si nche pèrdere a bisare leghende sos contos de sos libros. E passèntzia si forsis custu isfortzu lu depiat àere fatu calicuna istitutzione oportunista e ausente. Sos bisadores machillotos bolent sighire a crèere chi sos molinos siant gigantes.

Ca dae custos variones, a bias, naschent sas ideas…gigantes.

(redatzione)

Leave a comment

1 Comment

  1. S’unicu chi mi beni in menti esti GRATZIAS a tottus

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *