Sa vida cuada de sa literadura in sardu

Sa vida cuada de sa literadura in sardu

de  Pepe Coròngiu

 

B’at galu in Sardigna, in su 2018, una literadura cuada chi a dolu mannu non gosat de s’atentu de s’opinione pùblica de majoria. Est sa literadura in limba sarda, a manera òvia, traballu de fràigu de s’identidade nostra in una limba minoritària e minorizada in sa terra sua etotu in ue est egèmone, finas in contu de identidade, s’italianu. Sos iscritores galu bios sunt pagos (dae pagu tempus mancados Pintore e Pusceddu, de sos prus mannos) e produint su chi podent comente podent pro su prus ignorados dae su chi oe si narat su ‘mainstream’, sos mèdios de comunicatzione de primore. Mancat una massa de letores sighidos e sa promotzione in su sistema de sa distributzione editoriale finas a sos prèmios literados italianistas. Mancat sa fortza e s’unidade de una limba semper prus dèbile e in possa de folclorismos e istereòtipos. Mancat una polìtica linguìstica de setore manchende finas cussa generale. Custos temas sunt essidos a pìgiu in sa presentada de su romanzu ‘Sa vida cuada’ , fata in Casteddu sàbadu su 24 de su mese de martzu. S’òpera de Jubanne Piga est galana, cumprida e de giudu. Unu romanzu ‘normale’ pro una minoria chi est semper in anneu. B’aiat gente meda, s’autore at fatu sa figura sua e si sunt bèndidos finas paritzos libros in una serada galana in s’aposentu bonu de sa Casteddu culturale. Ma est bastada sa proposta, fata dae s’iscritore Giovanni Follesa, chi si chèsciat pro su fatu chi nemos sustenit sos autores e sos poetas, pro pesare treulu e abolotu. Mescamente sa poetessa Cristina Serra e sa relatora Giuanna Dessi ant betiadu contra de sos iscritores ‘in italianu’ atachende Regione e prèmios literàrios italianistas. Deo no apo respostu a custas chèscias sende chi fiat trigadiu e chi m’agradaiat de prus a faeddare cun s’autore de su libru Jubanne Piga de sa capia de su romanzu. Ma cheria inoghe torrare a nàrrere su chi penso e chi apo giai bogadu a campu in su libru meu ‘Il sardo una lingua normale’. So de acordu pro si chesciare ca sa literadura in sarda est beru chi est discriminada e lu semus narende non nois dae deghinas de annos, ma sos intelletuales mannos dae chentinas de annos. Ma… B’est unu ma. No est achistiadu politicamente a nàrrere chi s’ùnica literadura sarda est cussa in sardu. Penso chi siat faddidu a nàrrere chi totu su chi est iscritu in italianu est literadura coloniale. Depimus tènnere un’idea plurale sena rùere in s’estremismu (chi cumprendo) chi nos faghet aorare galu de prus.  Penso chi siat faddidu a atacare s’industria culturale italianista si no amus sos puntos pro èssere nois un’industria culturale sardìstica. Semus galu in sa polìtica de su sardu a su livellu chi b’at gente chi non cheret un’istandard. O chi proponet ortografias personales o ideàticas. O chi refudat s’idea de una limba unitària. O chi cheret illonghiare su lanivùgiu un’àteru millènniu. O chi andat a bratzete cun acadèmicos e polìticos chi sunt contra a su sardu. A in ue cherimus andare? Sunt annotos sintèticos ebbia. In su libru meu ‘Il sardo una lingua normale’ agatades sa chistione bene campionada in totu sa cumplessidade sua. Sunt opiniones, cadaunu la penset comente cheret. Deo penso chi a criticare ebbia sos iscritores in italianu non serbit. Faghimus nois sos festival nostros.

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *