In sa Pasca de su milli noighentos sèighi su pòpulu irlandesu faghiat un’insurretzione contra a sos inglesos chi ocupaiant sa natzione issoro. Como, semper a pustis de Pasca, sunt sos irlandesos unionistas (sos chi cherent abarrare cun su Regnu Aunidu) de su nord chi si nche sunt avolotende contra a sas cunseguèntzias de sa Brexit. Cuntierras chi parent chi potzant torra allùghere su fogu de una gherra istudada dae carchi annu.
In Làmpadas de s’annu coladu si nde est mortu Bobby Storey, unu militante de s’IRA (su grupu chi aiat batalliadu pro s’indipendèntzia de Irlanda) chi a pustis de annos in presone, aiat lassadu sas armas e fiat intradu in polìtica, in su Sinn Féin. A s’interru fiant andados prus o mancu duamìgia persones e in prus una bintina de polìticos de primore de s’Irlanda de su nord, unu logu chi a su tempus fiat suta a sa serrada pro su Covid. Pro neghe de custas infratziones sos nord irlandesos unionistas fiant pedende una punitzione, chi però no est lòmpida.
Su sèberu de non pessighire sos irlandesos natzionalistas (sos chi si cherent aunire a sa Repùblica de Irlanda) at arrennegadu sos unionistas chi, dae cand’est colada sa Brexit, sunt bidende chi si nche sunt afortiende sos ligàmenes cun sa Repùblica de Irlanda, e indebilende•si sos cun su Regnu. Difatis sa Brexit at mantesu sa làcana aberta intre sas duas Irlandas, ma at fraigadu una làcana noa intre sas duas partes de s’Istadu britànnicu. Como b’at tassas, compidadas e àteras proibitziones pro sos produtos chi colant dae s’Ulster (àteru nùmene de s’Irlanda de su nord) a sas ìsulas britànnicas, chi però non bi sunt intre sas duas Irlandas. Pro custu, in tres meses, s’economia de s’Irlanda at influentzadu meda cussa de s’Ulster e sos unionistas timent chi custu ligàmene potzat crèschere in àteros setores de sa sotziedade.
Bètia s’est annanta a timoria e, fintzas su note coladu, grupos de unionistas ant atacadu sa politzia, sìmbolu de su disamparu chi sunt intendende dae su Regnu Aunidu. Ma sas violèntzias non si nche sunt firmadas a sas fortzas pùblicas: sos unionistas ant betadu mòlotov contra a sos bighinados natzionalistas e sos intzìdios non sunt abarrados sena isceda. In su mentres sos polìticos unionistas e natzionalistas, chi como traballant in paris, si nche sunt partzende, incurpende unu cun s’àteru e torrende a prima. Boris Johnson, su primu ministru inglesu, at naradu chi est in bidea de segare sos patos cun s’Europa ponende trìulu in unu logu triuladu. Amus a bìdere ite at a capitare, e si sas ischintiddas noas sunt de àtera genia de sas de su barigadu.
Gabriele Tanda
Leave a comment