Còrsica: no est totu bellesa e orgòlliu comente paret

Còrsica: no est totu bellesa e orgòlliu comente paret

– de Bovore Mele –

Corsica2

 Su dòighi de Nadale de si 2015 bi sunt istadas sas eletziones pro elèghere sa Colletividade Corsicana, una de sas trèighi regiones frantzesas. Su risultadu est de cussos chi arrumbant in s’istòria: pro sa prima bia ant bìnchidu sos natzionalistas.

 In Còrsica guvernaiat fintzas a eris unu radicale de ischerra Giacobbi chi s’est semper decraradu autonomista e at fatu meda pro sa limba corsicana chi at impostu comente limba de s’Universidade de Corte, paris cun su frantzesu.

 Ma si annos faghet issu e s’ischerra polìtica fiant sa fortza primàrgia in Còrsica, oe est sa sigunda. Binchent sos natzionalistas corsicanos de “Pè a Còrsica (Pro sa Còrsica)” cun su 35% cun capu lista Simeoni. Su de duos est su matessi Giacobbi cun su 28%, sos urtimunos sunt sos republicanos de Rocca Serra, sìndigu de Portu Betzu, de dereta, cun su 27% e bonos ùrtimos, cun su 9 pro chentu, sos de sa dereta estrema frantzesa de Calioni, est a narrere su Fronte Natzionale.

 S’ischerra est costituida pro su prus dae sos radicales, sighint sos comunistas de Bucchini giai sìndigu de Sartena chi giughent a s’ischerra su chimbe pro chentu. Cosa curiosa: in Còrsica in pràtica no esistint sos sotzialistas chi in Frantza est su partidu prus mannu de s’ischerra polìtica.
Sos natzionalistas, de pustis de gherras intre issos, si sunt presentados aunidos e ant bintu. Orpilaiat a intendere sos binchidores cantende s’innu corsicanu “Dio Vi Salvi Regina” cara sa Prefetura de Ajaccio chi, pro s’ocasione, est istada intundada dae sos corpos de elite de sa Politzia Frantzesa, est a narrere su CRS ca sas fortzas de s’òrdine frantzesas fiant timende chi l’airent assaltinada.

 Sa Còrsica bivet una dadaorta istòrica e in Sardigna òrganos de imprenta comente sunt mudos che croga in pitzu de s’argumentu. Manifestant una timoria: cussa de una tzerta classe dirigente chi imbetzes de cumprèndere e averguare ite b’at acaessende in Còrsica, e chi unu cras podet fintzas acaèssere in Sardigna, iscaràngiat, est a narrere comente si narat in italianu “fa buon viso a cattivo gioco”.

 In Còrsica Giacobbi, chi faghet parte de una dinastia polìtica originària de Vico, bidda a probe de Corte, est istadu unu presidente sèriu, ma fintzas issu no at cumpresu ite b’aiat acaessende ca, fintzas a eris sero, a ispògiu non concruidu, pensaiat ca su vantàgiu natzionalista issu l’airet potzidu aguantare. Pro chircare de cumprèndere ite b’at acaèssidu b’at de s’ammentare ite naraiant tzertos analistas marxistas: est a narrere sa gente chi faghet polìtica a beru podent essere bator, chimbe pessones, in pitzu de milli. Oe in sas natziones sena istadu su prus de sos giòvanos chi faghent polìtica, non pertenessent a sos partidos traditzionales e prus colat su tempus prus si format unu fenòmenu comente a cussu chi s’est averguadu in Catalugna, in Ispagna, e in Còrsica, in unu istadu tzentralista comente sa Frantza.

Paul Giacobbi, presidente de s'assemblea corsicana
Paul Giacobbi, giai presidente de s’assemblea corsicana

 Custu fenòmenu si podet repitere fintzas in àteras natziones sena istadu e tando fintzas in Sardigna. Est craru ca sos partidos polìticos italianos in Sardigna non sunt cumprendende custu fenòmenu polìticu e custu los giughet a isballiare. Si custos partidos non reventent a formare classe dirigente si nch’iscapidant. Ma in custu campu cale podet essere definidu s’isbàlliu prus mannu de su chi sunt faghende custos partidos?
In Sardigna siguramente s’isbàlliu prus mannu est cussu de sa polìtica linguìstica, cussa chi denegat unu Servìtziu in sa burocratzia regionale a su sardu e a s’istandard suo. Oe pro sos partidos italianos in Sardigna no est prus cumbeniente denegare s’impreu de sa limba sarda in sas iscolas e in sos mèdios de comunicatzione. Difatis s’isbàlliu de sa polìtica linguìstica at a favoressere sa bìnchida de sos natzionalistas sardos.
Difatis in Sardigna sas dinàmicas polìticas si podent cunvertire in diferentes meda dae su restu de su territòriu pertenessende a Itàlia. In sos partidos natzionales cuddos lìderes polìticos, medas finas improvisados, chi sunt isballiende in custu campu, ant a essere sos responsàbiles prus mannos de sa derruta de sos partidos natzionales in Sardigna. Sos partidos italianos, mescamente cussos chi si narant comente a Giacobbi, autonomistas depent recuperare e sa cosa primàrgia de faghere giai ischint cale est.

Su fenòmenu si podet repitere fintzas in àteras natziones sena istadu e tando fintzas in Sardigna. Est craru ca sos partidos polìticos italianos in Sardigna non sunt cumprendende custu fenòmenu polìticu e custu los giughet a isballiare. Si custos partidos non reventent a formare classe dirigente si nch’iscapidant. Ma in custu campu cale podet essere definidu s’isbàlliu prus mannu de su chi sunt faghende custos partidos?
In Sardigna siguramente s’isbàlliu prus mannu est cussu de sa polìtica linguìstica, cussa chi denegat unu Servìtziu in sa burocratzia regionale a su sardu e a s’istandard suo. Oe pro sos partidos italianos in Sardigna no est prus cumbeniente denegare s’impreu de sa limba sarda in sas iscolas e in sos mèdios de comunicatzione. Difatis s’isbàlliu de sa polìtica linguìstica at a favoressere sa bìnchida de sos natzionalistas sardos.
Difatis in Sardigna sas dinàmicas polìticas si podent cunvertire in diferentes meda dae su restu de su territòriu pertenessende a Itàlia.

In sos partidos natzionales cuddos lìderes polìticos, medas finas improvisados, chi sunt isballiende in custu campu, ant a essere sos responsàbiles prus mannos de sa derruta de sos partidos natzionales in Sardigna. Sos partidos italianos, mescamente cussos chi si narant comente a Giacobbi, autonomistas depent recuperare e sa cosa primàrgia de faghere giai ischint cale est.

Leave a comment

Send a Comment

S'indiritzu email tuo no at a èssere publicadu. Is campos pedidos sunt signados *